Azərbaycan regionda çoxdan gözlənilən sülhün əldə olunması üçün Ermənistanla müxtəlif məkanlarda xoşniyyətli danışıqlar aparır. Azərbaycandan fərqli olaraq Ermənistanın "fəaliyyəti" onun sülhdən yayındığını açıq-aydın göstərir. İrəvan ona verilən şansları dəyərləndirə bilmir. Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan nə qədər özünü "sülh göyərçini" kimi təqdim etməyə, məsələnin mahiyyətindən qaçmağa çalışsa da, yaxın tarixin reallıqları unudulmayıb.
Ermənistan rəhbəri son illərdə xarici ölkələrlə bir neçə milyard dollarlıq silah müqavilələri imzaladığını, öz hərbi sənayesinə bir neçə yüz milyon dollar dəyərində sifarişlər verdiyini açıqlamışdı. O həmçinin orduya qadınların cəlb olunmağa davam etdiyini, ordunun ehtiyat qüvvələrinin formalaşdırıldığını xatırladıb.
Ümumiyyətlə, İkinci Qarabağ müharibəsi bitdikdən sonra Ermənistan hökuməti hər il hərbi büdcəsini artırmaqda davam edir. Kapitulyasiyadan sonrakı ildə Ermənistanın hərbi büdcəsi 600 milyon ABŞ dolları olmuşdusa, 2024-2025-ci fiskal ilində Ermənistanın Hindistandan alacağı silahların dəyəri 600 milyon ABŞ dollarına bərabərdir. Lokal xarakterli antiterror tədbirlərinin keçirildiyi 2023-cü ildə Ermənistan 2021-ci illə müqayisədə 100 faizdən çox artım edərək hərbi büdcəsini 1.28 milyard dollara çatdırıb. Ötən ildə Ermənistanın hərbi xərcləri 1.37 milyard dolları keçib. Postsovet məkanında ümumi daxili məhsulda hərbi xərclərin ən yüksək göstəricisi olan ölkə də 4.2 faiz olmaqla məhz Ermənistandır.
Ermənistan hökumətinin Azərbaycan ilə diplomatik manevrlərə təkbaşına qərar vermədiyi hər kəsə məlumdur. Nikol Paşinyan bu gün Cənubi Qafqazda qeyri-stabillik yaratmağı qarşısına məqsəd qoyan Fransa ilə koordinasiyalı addımlar atır. Rəsmi Parisin, eləcə də bir neçə Avropa İttifaqı (Aİ) ölkəsinin dəstəyi ilə militarizasiya yolu tutan İrəvan regionda davamlı sülh yerinə yeni potensial münaqişə ocağı formalaşdırmaq niyyətindədir. Ermənistan bundan öncə Fransadan "Bastion" çoxməqsədli zirehli avtomobillər və "Sezar" özüyeriyən artilleriya qurğuları almışdı. Ardınca isə Avropa İttifaqının da Ermənistana Sülh Fondundan 10 milyon avro dəyərində hərbi dəstək ayırması məsələsi gündəmə gəldi.
Qərbin bir sıra hakim dairələri məğlub ölkəni silahlandırmaqla onu yeni münaqişəyə təhrik etməyə, sülh danışıqlarının irəliləməsinə mane olmağa çalışır. Bütün bunlara paralel olaraq Nikol Paşinyan ikibaşlı oyun oynamaqda davam edir. Belə ki, baş nazir ATƏT-in Minsk qrupunun buraxılması və beynəlxalq məhkəmələr, qarşılıqlı iddialardan imtina da daxil olmaqla Azərbaycanla sülhün əldə edilməsinə dair 12 təklifini açıqlayıb. Məğlub ölkənin baş naziri bu barədə sosial media hesabında paylaşım edib. Digər təkliflərə silahlara qarşılıqlı nəzarət mexanizmlərinin formalaşdırılması, döyüşkən ritorikadan imtina və sülh müqaviləsinin imzalanması ilə "Dünyanın kəsişməsi" layihəsinin həyata keçirilməsi daxildir.
Ermənistanın baş nazirinin fikrincə, Azərbaycanın iki hissəsi arasında Ermənistan ərazisindən keçən kommunikasiya məsələləri (və əksinə) və iki ölkədən olan qaçqınların problemləri bütövlükdə nəzərə alınmaqla, bu çərçivədə həll edilə bilər. Həmçinin bu məsələyə ekspert komissiyalarının cəlb edilməsini də zəruri sayır.
Göründüyü kimi, Paşinyanın mövqeyi sülhü yaxınlaşdırmır, əksinə, uzaqlaşdırır. Paşinyan Azərbaycana Qərbi Azərbaycan terminindən imtinanı "tövsiyə" edir. Eyni zamanda Qərbi Azərbaycan dedikdə Naxçıvanı və digər ərazilərimizi nəzərdə tutduğunu bildirir. Bununla da o, Azərbaycan Prezidentinin qərbi azərbaycanlılarla görüşüb, onları dinləmək təklifindən yayınmağa cəhd göstərir. Halbuki Petrosyanın da etiraf etdiyi kimi, bu azərbaycanlılar öz torpaqlarından silah gücünə qovulublar və bu məqsəd üçün erməni terrorçular 216 mülki azərbaycanlını xüsusi amansızlıqla qətlə yetiriblər.
Bütün bunlar əyani şəkildə Ermənistanın sülhə hazır olmadığını göstərir. Paşinyan təkliflərin absurd və icrasının qeyri-real olduğunu özü də yaxşı anlayır. Əksinə, bununla hərbləşmə siyasətinə "özünümüdafiə" donu geyindirmək, beynəlxalq birliyin gözü önündə sülh təşəbbüskarı kimi görünmək istəyir. Amma təbii ki, onun bu primitiv diplomatik oyunları istər Bakı, istərsə də digər regional oyunçular tərəfindən aydın görünür.
Elçin CƏFƏROV,
"Azərbaycan"
