Oktyabrın 31-də Azərbaycan Milli Xalça Muzeyində Bakı Yunus Əmrə İnstitutunun təşkilatçılığı ilə “Müasir incəsənətdə Göbəklitəpə” adlı sərgi açılıb.
AZƏRTAC xəbər verir ki, Yunus Əmrə İnstitutu və Türkiyə Xarici İşlər Nazirliyinin dəstəyi ilə keçirilən sərgidə 30 türkiyəli rəssamın bəşəriyyətin mühüm arxeoloji kəşflərindən olan Göbəklitəpəyə həsr etdikləri əsərlər yer alıb.
Sərginin kuratoru Siret Uyanık, layihənin məsləhət şurasının üzvləri professorlar Aydın Ayan, Alaybəy Karoğlu və Teymur Rzayevdir.
Azərbaycan Milli Xalça Muzeyinin direktoru Əminə Məlikova deyib ki, bu, unikal, maarifləndirici sərgidir. Türkiyədə yaşayan cağdaş rəssamların əsərlərində yer alan Göbəklitəpə təsvirləri hər kəsin xoşuna gələcək.
Onun sözlərinə görə, sərginin ölkəmizdə keçiriləcək COP29 ərəfəsində açılması böyük əhəmiyyət daşıyır.
Tədbirdə Bakı Yunus Əmrə İnstitutunun rəhbəri Səlçuk Karakılıc, Türkiyənin Azərbaycandakı səfiri Cahit Bağçı və sərginin kuratoru Siret Uyanık çıxış edərək ölkələrimiz arasındakı böyük mədəniyyət əlaqələrinə belə sərgilərin verdiyi töhfədən danışıblar.
Diqqətə çatdırılıb ki, UNESCO-nun Ümumdünya İrs Siyahısına daxil olan 12 min il əvvələ aid Göbəklitəpə bəşəriyyətin ən qədim yaşayış məskənlərindən biri və yer üzündəki ilk ibadət yeri, məbəd sayılır. Bir çox bəşəri suallara yeni cavablar təqdim edən bu füsunkar arxeoloji ərazi nəhəng daş strukturları ilə tanınır.
Məlumat verilib ki, Göbəklitəpə arxeoloji sahəsi, Şanlıurfa şəhərinin mərkəzindən 18 kilometr şimal-şərqdə, Örencik kəndi yaxınlığında yerləşir. Ərazi 1963-cü ildə İstanbul və Çikaqo Universitetlərinin birgə aparılan tədqiqatları zamanı aşkar olunub və "V52 Neolit Yaşayış məntəqəsi" olaraq təyin edilib.
Qeyd edilib ki, bu ərazi 1963-cü ildə kəşf edilsə də, ilk dəfə qazıntılara 1995-ci ildə Alman Arxeologiya İnstitutunun professoru Klaus Şmitin rəhbərliyi ilə başlanılıb və təxminən 10 min il yerin altında qalan “gizli xəzinə” üzə çıxarılıb.
Yaşayış sahəsi kimi istifadə edilməyən və yalnız dini məqsədlər üçün xidmət göstərən bu yerdə çoxsaylı məbədlər var. Bu baxımdan dünyanın ən qədim deyil, həm də ən böyük ibadət mərkəzi hesab olunur. Bütün bu bölgənin Neolit dövrünün inanc və ziyarət mərkəzi olduğunu deməyə əsas verən və bu günə qədər onlardan 6-sı aşkar edilsə də, ümumi sayının 20-yə çatdığı geomaqnit ölçmələri ilə müəyyən edilən monumental tikililərin formaları biri-birinə oxşardır. Neolit dövründə hündürlüyü 6 metrə qədər olan "T" şəkilli sütunlara həkk olunan, daşlar üzərində təsvir olunmuş ən qədim və bəziləri üçölçülü olan heyvan təsvirləri əcdadlarımızın bədii istedadını üzə çıxarır.
Vurğulayıb ki, 20 il boyunca burada qazıntılar aparan professor Klaus Şmidt, "T" şəkilli və bəzilərində əl və barmaqların da göründüyü bu sütunların insan fiqurlarını təmsil etdiyini qəti şəkildə ifadə edir. Aparılan qazıntılar zamanı əldə edilən tapıntıların bəzilərini Şanlıurfa Muzeyində görmək mümkündür.
Göbəklitəpə bir çox yeni məlumat ortaya çıxarsa da, tapıntılarla bağlı hələ də cavabı məlum olmayan suallar elm adamlarını narahat edir. Bu məbədləri kimin tikdiyi, çəkisi 60 tona qədər olan sütunların buraya necə daşınaraq ucaldıldığı, niyə tonlarla torpaq və daşla örtülərək basdırıldığı, məbədlərin məqsədinin tam olaraq nə olduğu, cavabını gözləyən və yəqin ki, illərlə araşdırma tələb edəcək sirlərdir.
Yalnız dəqiq olan odur ki, bütün bu araşdırmalar bəşər tarixinə töhfə verməkdə davam edəcək və indiyə qədər yazılanları tamamilə dəyişdirəcək...
Sonra qonaqlar sərgi ilə tanış olublar.
Sərgi noyabrın 6-dək davam edəcək.