Xocalılılar doğma yurdlarında ilk dəfə parlament seçkilərində iştirak edəcəklər
İşğaldan azad edilmiş ərazilərimiz sözün əsl mənasında böyük inşaat meydanını xatırladır. Bütün şəhər və rayonlarımız bərpa edilir, bir daha qurulur, onlara yeni həyat verilir və keçmiş məcburi köçkünlər tədricən doğma yurdlarına geri qayıdırlar. Böyük qayıdışın ünvanlarından biri də üzləşdiyi soyqırımı faciələri ilə tariximizdə dərin iz buraxmış Xocalı rayonudur.
Abad küçələr, yaraşıqlı evlər...
Növbədənkənar parlament seçkilərinə hazırlığın gedişatı ilə yaxından tanışlıq üçün 118 saylı Ağdam-Xocalı seçki dairəsinin Xocalı rayonunu əhatə edən seçki məntəqələrinə baş çəkərkən Xocalı şəhərinin özünü də görmək imkanı əldə etdik.
Ermənistan tərəfindən xalqımıza qarşı ən böyük soyqırımı cinayətinin törədildiyi, şəhidlərin qanı ilə müqəddəsləşən bu şəhər indi özünün yeni həyatını yaşayır. Torpaqlarımızda erməni separatizminə son qoyulmasından sonra Prezident İlham Əliyevin göstərişi ilə yenidən qurulan şəhərdə qısa müddətdə xeyli iş görülüb və bu il may ayının 28-də ilk 20 ailə Xocalıya qayıdıb. Həmin gün Prezident İlham Əliyevin, birinci xanım Mehriban Əliyevanın və qızları Arzu Əliyevanın Xocalı şəhərinə köçən sakinlərlə görüşü Böyük qayıdışın yaddaqalan hadisələrindən birinə çevrildi.
Xocalı şəhərinə ilk qayıdış köçünün Azərbaycanın Müstəqillik Günündə baş tutmasının da rəmzi mənası var. Bu qayıdışla həm də Xocalı şəhidlərinin, soyqırımı qurbanı olmuş bütün soydaşlarımızın qisası alındı. İndi onların ruhu rahatdır.
Qeyd edək ki, 32 ilə yaxın işğal dövründə ermənilər digər şəhər və kəndlərimiz kimi, Xocalı şəhərində də barbarlıq etmişdilər. Antiterror tədbirlərindən sonra Prezident İlham Əliyevin göstərişi ilə bərpa olunan şəhər təkcə Qarabağın deyil, respublikamızın ən gözəl yaşayış ünvanlarından birinə çevrilir. İndi Xocalının abad küçələrini, üzərində üçrəngli bayrağımız dalğalanan inzibati binalarını və yaraşıqlı yaşayış evlərini görmək həqiqətən qürurvericidir.
Şəhərə 44 ailə qayıdıb
Xocalının yenidən qurulması üzrə birinci mərhələ 167 hektar və 18 hektar əraziləri əhatə etməklə iki hissədən ibarətdir. Birinci mərhələdə 167 hektar ərazidə 140 fərdi ev, 48 kottec tipli ev və 9 binadan ibarət 110 evdə tikinti, təmir-bərpa və abadlıq işləri görülür. Bütün kommunikasiya xətləri yerin altına salınıb, şəhər üzrə bu işlərin böyük hissəsi icra edilib. Həmçinin 18 hektar ərazidə yerləşən fin tipli 92 evdə tikinti, təmir-bərpa və abadlıq işləri həyata keçirilir. Bunlardan əlavə, Xocalı şəhərinin girişində - çay kənarında bulvarın salınması işləri davam edir. Bulvar ilə üzbəüz isə çarşı-bazar qurulur, iaşə obyektləri tikilir. Şəhərdə orta təhsil müəssisəsi və uşaq bağçası da inşa olunub. Məktəbin qarşısında park, onun yanında isə sənətkarlar məhəlləsi salınıb. Bu il fevralın 26-da isə Prezident İlham Əliyevin iştirakı ilə Xocalı şəhərində Xocalı Soyqırımı Memorialının təməli qoyulub.
32 illik ayrılıqdan sonra Xocalı sakinləri öz doğma şəhərlərində yaşamağa başlayıblar. İndiyədək Xocalı şəhərində 44 ailənin, yəni 169 nəfərin daimi məskunlaşması təmin edilib və bərpa işləri tamamlandıqca köç edən şəhər sakinlərinin sayı da artacaq.
Xocalıda söhbətləşdiyimiz şəhər sakinləri doğma yurda qayıtdıqlarına, dövlət qayğısı ilə əhatə olunduqlarına görə Prezident İlham Əliyevə və Birinci vitse-prezident Mehriban xanım Əliyevaya minnətdarlıqlarını bildirdilər, şəhidlərimizə rəhmət dilədilər. Torpaqlarımızı işğaldan azad edən qəhrəman əsgər və zabitlərimizə təşəkkürlərini ifadə etdilər, Vətən müharibəsində və antiterror tədbirlərində canlarından keçən şəhidlərimizə rəhmət, qazilərə şəfa dilədilər.
Xocalılılar 1992-ci ilin fevral ayının qarlı qış günündə soyqırımına məruz qalaraq, yüzlərlə şəhid verərək bu şəhəri tərk etmişdilər. Lakin hər birinin taleyində vaxtilə ağır iz buraxmış bu şəhərə ləyaqətlə qayıdıblar. Çünki doğmalarına, yaxınlarına qarşı soyqırımı faciəsi törədən düşmən üzərində qələbə çalaraq evlərinə dönüblər. Və bu torpaqların əzəli sahibi kimi bundan sonra əbədi olaraq Qarabağda, Xocalıda yaşayacaqlar. Ona görə söhbət etdiyimiz hər bir Xocalı sakini həm də qürurlu idi.
73 saylı MnSK-nın ilk sınağı
Xocalı sakinləri üçün əlamətdar hadisələrdən biri də odur ki, onlar müstəqillik dövründə ilk dəfə olaraq doğma şəhərlərində parlament seçkisində iştirak edəcəklər. Ümumiyyətlə, növbədənkənar parlament seçkiləri Xocalı şəhər sakinlərinin doğma yurdlarında səs verəcəkləri ilk seçki olacaq. Şəhərdəki 73 saylı seçki məntəqəsinin ilk seçki sınağı da məhz parlament seçkiləridir.
Şəhərlə tanışlıqdan sonra yolumuzu 1 nömrəli tam orta məktəbin inzibati binasında yerləşən 73 saylı məntəqə seçki komissiyasından (MnSK) saldıq. MnSK-nin sədri Ceyhun Əbdülovun sözlərinə görə, Xocalı sakinlərinin ilk dəfə öz doğma şəhərlərində səs verə bilmələri, bütövlükdə isə seçkilərin Qarabağ və Şərqi Zəngəzurda təşkil olunması olduqca mühüm siyasi hadisədir. MnSK sədri qeyd etdi ki, 73 saylı seçki məntəqəsi Xocalı şəhərini əhatə edir və burada qısa müddətdə seçicilərə öz səsvermə hüquqlarından azad şəkildə istifadə etmələri üçün lazımi şərait yaradılıb. Bu seçki məntəqəsinin formalaşması həm də Xocalıda lazımi infrastrukturların yaradılmasından xəbər verir.
Parlament seçkilərinə hazırlığa gəldikdə Ceyhun Əbdülov dedi ki, bütün hazırlıq prosesi Mərkəzi Seçki Komissiyasının təsdiq etdiyi Təqvim Planına uyğun aparılıb. Seçicilərlə görüş üçün yerlər isə şəhərdəki 1 nömrəli məktəbin qarşısı və idman zalı müəyyənləşdirilib.
Onu da öyrənirik ki, bu seçki məntəqəsi üzrə ən yaşlı seçicinin 72 yaşı var. İki nəfər gənc isə həyatlarında ilk dəfə səs verəcəklər.
73 saylı MnSK-nın üzvlərinin siyasi mənsubiyyəti isə respublikamızda seçki komissiyalarının demokratik əsaslarla formalaşdırılmasının bariz nümunəsidir. Belə ki, bu MnSK-nın üzvlərindən 2 nəfər Yeni Azərbaycan Partiyasını, 1 nəfər Böyük Quruluş Partiyasını, 1 nəfər Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyasını təmsil edir. Həmçinin 2 üzv bitərəfdir.
Seçkilərin şəffaf və demokratik keçirilməsi üçün lazımi şərait yaradılıb
Xocalı rayonu üzrə daha iki seçki məntəqəsi fəaliyyət göstərir. Onlardan 71 saylı MnSK rayonun Təzəbinə kəndində yerləşir. Orta məktəbin binasında yerləşən seçki məntəqəsi MSK tərəfindən lazımi texniki avadanlıqla təmin edilib. Komissiyanın sədri Sovet Allahverdiyevin sözlərinə görə, parlament seçkilərinə hazırlıq öz axarı ilə davam edir, həmçninin MnSK üzvləri aşağı seçki komissiyaları üçün təşkil edilən treninqlərdə iştirak edirlər.
Xocalı rayonundakı 72 saylı seçki məntəqəsi isə Əsgəran qəsəbəsindəki uşaq bağçasının inzibati binasında fəaliyyət göstərir. Komissiyanın sədri Əliniyaz Nəcəfov dedi ki, seçki məntəqəsi üzrə seçkilərin ədalətli və şəffaf keçirilməsi üçün bütün lazımi şərait mövcuddur və demokratik standartlara uyğun seçki şəraiti tam təmin edilib. Bu seçki məntəqəsi üzrə iki gənc həyatında ilk dəfə səsvermədə iştirak edəcək, ən yaşlı seçicinin yaşı isə 60-dan yuxarıdır.
71 və 72 saylı MnSK-lar üzrə müşahidələrimiz onların tamamilə demokratik əsaslarla formalaşdırıldığını göstərdi. Belə ki, hər iki komissiyada 2 üzv Yeni Azərbaycan Partiyasını, 1 üzv Böyük Quruluş Partiyasını, 1 üzv isə Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyasını təmsil edir. Hər məntəqənin 2 üzvü bitərəfdir.
Xocalı rayonundan yüksək təəssüratlarla ayrıldıq. Xüsusilə qeyd etməliyik ki, Böyük qayıdışın ünvanlarından biri olan Xocalı şəhəri burada müstəqillik illərində keçiriləcək ilk parlament seçkisinə tam hazırdır.
Rəşad CƏFƏRLİ,
"Azərbaycan"
Bakı-Xocalı-Bakı
