Bu məkrli plan Cənubi Qafqazda təhlükəsizliyə birbaşa zərbədir

II Qarabağ müharibəsində kapitulyasiya aktına imza atan Ermənistan hazırda Azərbaycanla sülhə yox, revanşa hazırlaşır. İşğalçı və təcavüzkar ölkə Azərbaycana qarşı ərazi iddiaları əks olunan konstitusiyasını dəyişmək, ATƏT-in keçmiş Minsk qrupunun de-yure ləğvi üçün ölkəmizlə birgə müraciət etmək əvəzinə silahlanmağa, üçüncü ölkələrin hərbi güclərini sərhədimizə yerləşdirməyə başlayıb. Avropa İttifaqının (Aİ) qondarma müşahidə missiyasının müddətinin uzadılması, hərbiləşdirilməsi planları da Cənubi Qafqazda müharibə niyyətlərinin gerçəkləşdirilməsinə xidmət edir. 

Çirkin məqsəd

Xatırladaq ki, 2025-ci il yanvarın 10-da Avropa İttifaqının xarici işlər və təhlükəsizlik siyasəti üzrə ali nümayəndəsi Kaya Kallasın mətbuat xidməti Brüsselin Aİ-nin Ermənistandakı missiyasının müddətini uzatmaq niyyətində olduğunu açıqlayıb. Bununla bağlı mediada gedən məlumatlara görə, yanvarın 27-də kəşfiyyat missiyasının mandatının daha iki il müddətinə uzadılacağı gözlənilir. Eyni zamanda Brüssel bu missiyanın hərbiləşdirilməsini planlaşdırıb. Caliber.az saytının əldə etdiyi məlumata əsasən, missiyanın mandatının genişləndirilməsi yalnız kəşfiyyat xarakterli deyil, tamhüquqlu hərbi nümayəndəliyə çevrilməsinə səbəb ola biləcək yeni elementləri əhatə edəcək. Bu hərbi bölmələrin Ermənistan-Türkiyə və Ermənistan-İran sərhədləri boyunca yerləşdirilməsi planlaşdırılır.

Məqsəd Ermənistandan plasdarm kimi istifadə etməklə bölgədə Aİ-nin hərbi amil olaraq mövcudluğuna şərait yaratmaqdır. Ancaq Ermənistanla sərhəd xətləri hələ tam müəyyənləşdirilməmiş Azərbaycan Aİ missiyasının müddətinin ölkəmizlə razılaşdırılmadan uzadılmasına, onun hərbiləşdirilməsinə qarşıdır və buna sərt münasibətini göstərib. Bakı ilk gündən bu missiyanın varlığına heç bir lüzum olmadığını qətiyyətlə bildirib. 

Təkcə ötən il Ermənistan ilə Azərbaycan arasında normallaşma istiqamətində baş verən müsbət irəliləyişlərə nəzər  salmaqla görərik ki, belə məsələdə üçüncü tərəflərin iştirakına ehtiyac yoxdur. Məsələn, iki ölkə rəsmilərinin bir neçə dəfə kənar vasitəçilər olmadan dialoqlar həyata keçirməsi, eyni zamanda sərhədlərin delimitasiya və demarkasiya işlərinə start verilməsi, Qazaxın dörd kəndinin azad edilməsi, 17 maddə və preambuladan ibarət sülh müqaviləsi layihəsinin 10-dan çox maddəsinin razılaşdırılması, sərhəd dirəklərinin quraşdırılması və sair buna əyani misaldır. 

Lakin hadisələrin bu istiqamətdə inkişafı müstəmləkəçi Fransanın yönləndirməsi ilə hərəkət edən Aİ-nin maraqlarına uyğun gəlmir. Ona görə də Qərb kəşfiyyat missiyasının bölgədə varlığını sürdürməsi üçün əlindən gələni edir və bu vasitə ilə gərginlik yaratmağa çalışır. 

Xatırladaq ki, 2022-ci ilin dekabrından əslində qısa müddətlik zaman ərzində fəaliyyət üçün işə başlayan bu missiya Azərbaycanın razılığı olmadan hazırda da fəaliyyətini davam etdirir. Ötən müddətdə bu missiya sülhə töhfə vermək əvəzinə ona mane olmaqdan başqa bir iş görməyib. 

Hər şeyə adekvat cavab veriləcək

Missiyanın fəaliyyətinə dördəlli razılıq verən və vaxtının uzadılmasına tərəfdar çıxan İrəvan bununla elə hesab edirdi ki, Aİ-nin bu missiyasının çətiri altında Azərbaycana qarşı istədiyi təxribat və təcavüzkarlıqları edə biləcək. Amma törətdiyi təxribatlara qarşı hər dəfə aldığı adekvat cavablarla bu niyyətinin puç olduğunu gördü. Ötən müddətdə Aİ-nin kəşfiyyat missiyasının üzvləri vaxtaşırı Ermənistanla sərhədimizə gəlib, Azərbaycana tərəf durbinlə baxmaqla məşğul olub. Yəni Qərb "binokl diplomatiyası"nı işə salıb. Caliber.az saytının məlumatında bildirilir ki, missiyanın mövcud kəşfiyyat infrastrukturu (yalnız binokllar deyil, həm də Azərbaycan istiqamətinə baxmaq üçün istifadə olunan kameralar) ilə yanaşı, müvafiq avadanlıqlar və xüsusi texnikanın, o cümlədən hərbi nəqliyyat vasitələrinin tətbiqi də nəzərdə tutulur. Həmçinin avromissiya üzvlərinə silah daşımağa da icazə veriləcək.

Qeyd edək ki, ötən cümə günü günorta saatlarında 4 nəfərin üzərində Avropa İttifaqının bayrağı olan 2 ədəd "Toyota Land Cruiser LX" markalı avtomobildə Ermənistanın Gorus rayonunun Xanazax yaşayış məntəqəsi istiqamətində yerləşən Ermənistan silahlı qüvvələrinin döyüş mövqeyinə gələrək əraziyə baxış keçirməsi müşahidə olunub.

Bu fakt da açıq göstərir ki, Aİ-nin dırnaqarası missiyasının güddüyü məram heç də xoş deyil. Onsuz da Vətən müharibəsindən sonra Ermənistanın sürətlə silahlandırılmasına başçılıq edən Fransanın davranışları, Avropa İttifaqının normallaşma prosesində birmənalı olaraq İrəvanın tərəfini tutması, Avropa Parlamentinin ölkəmizə qarşı qərəzli mövqe nümayiş etdirməsi və sair bu kimi məsələlər Azərbaycana münasibəti açıq göstərmişdi. Aİ-nin qondarma müşahidə missiyasının müddətinin uzadılması, hərbiləşdirilməsi isə etimada daha bir zərbədir. Bu,  Aİ-nin "missiya" adı altında bölgəyə hərbi güc kimi yerləşməkdə israr etdiyini bir daha təsdiqləyir. 

O da faktdır ki, Azərbaycanın siyasi iradəsindən kənarda hər hansı missiyanın regionda formalaşması Cənubi Qafqazda problemlərin nizamlanmasına töhfə vermək əvəzinə daha gərgin vəziyyətin yaranmasına səbəb olacaq. Bunun nəticəsi isə ilk növbədə sülh müqaviləsini imzalamaqdan ötrü tələb olunan şərtləri yerinə yetirməkdən yayınan Ermənistan üçün acınacaqlı olacaq. Eyni zamanda regionda lider mövqeyə malik Azərbaycanla əməkdaşlıq etmək əvəzinə bu cür qərəzli və təhlükəli siyasət həyata keçirən Aİ-yə üzv ölkələr davranışlarının nəticələrini yüz dəfə ölçüb biçməlidirlər. Çünki Azərbaycan yaxşılığa yaxşılıqla, pisliyə isə adekvat cavab verəcək.

 Yasəmən MUSAYEVA, 

"Azərbaycan"