Ötən gün Moskvada Rusiya Prezidenti Vladimir Putinin vasitəçiliyi ilə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev və Hayastanın baş naziri Nikol Paşinyan arasında üçtərəfli görüş keçirilib. Görüş zamanı Azərbaycan-Hayastan münasibətlərinin normallaşması ilə bağlı bir sıra məsələlər müzakirə edilib. Azərbaycan tərəfi bütün platformalarda olduğu kimi, Moskvada da sülhün əldə olunmasında maraqlı olduğunu bir daha bəyan edib. Mövzu ilə bağlı Milli Məclisin deputatlarının fikirlərini öyrəndik. Deputatların sözlərinə görə, bu görüş Azərbaycanla Hayastan arasında danışıqlar prosesinin məntiqi davamıdır.

Rusiyanın təşəbbüsü ələ keçirmək istəyi təbiidir

Milli Məclisin deputatı Arzu Nağıyev deyib ki, Moskvada keçirilən üçtərəfli görüş də sübut edir ki, Rusiya Azərbaycanla Hayastan arasında sülh müqaviləsinin imzalanmasının bu və ya digər şəkildə iştirakçısı olmağa çalışır: "Geosiyasi vəziyyət də Rusiyadan bunu tələb edir. Müşahidələr göstərir ki, rəsmi Moskva proseslərdə iştirakçı olmaq üçün əlindən gələni edir. Bu istiqamətdə addımlar atıldığının mütəmadi şahidi oluruq. Lakin istənilən halda sülh müqaviləsinin imzalanması əsasən iki dövlətdən - Azərbaycan və Hayastandan asılıdır. Digərlərinin, istər vasitəçilərin, istərsə də iştirakçıların danışıqlar prosesində iştirakının fərqi yoxdur, onların regionda öz siyasi-iqtisadi və hərbi maraqları var".
Deputat qeyd edib ki, Rusiyanın Azərbaycan-Hayastan danışıqlarında təşəbbüsü ələ keçirmək istəyi təbiidir. Çünki bu gün məhz Rusiya-Ukrayna müharibəsinə görə tətbiq edilən sanksiyalar və digər qadağalar Rusiyanın alternativ logistik daşınmaları üçün yollar araşdırmasını zəruri edir.  Bu yol da məhz Cənubi Qafqazdan, əsasən də Azərbaycandan keçir.
Arzu Nağıyev bildirib ki, Moskva görüşünün əhəmiyyəti böyükdür: "Bu görüşdən öncə Azərbaycan və Hayastan xarici işlər nazirlərinin Moskva görüşündə Vaşinqtonda razılaşdırılmamış müddəalara bir daha baxılıb. Baş verən son hadisələrlə bağlı vacib məsələlər, eləcə də Paşinyanın açıqlamaları müzakirə edilib. Yəni bir növ liderlərin görüşünə qədər zəmin hazırlanıb. Əsas odur ki, Azərbaycanın ərazi bütövlüyü Hayastan tərəfindən tanınıb. Açıq qalan digər məsələlər də danışıqlar prosesində həllini tapmalıdır".

Bu görüş münasibətlərin normallaşmasında faydalı ola bilər

Milli Məclisin deputatı Vüqar Bayramov bildirib ki, Moskvada mayın 25-də baş tutmuş üçtərəfli görüş münasibətlərin normallaşması baxımından kifayət qədər vacibdir: "Vaşinqtondakı görüşdən sonra tərəflər bir sıra vacib məsələlərdə razılığa gəldiklərini praktiki olaraq bəyan ediblər. Belə bir vaxtda ölkə liderlərinin yenidən Moskvada görüşməsi kifayət qədər ciddi irəliləyişlərin əldə olunmasına səbəb ola bilər. Moskva görüşü Azərbaycanla Hayastan arasında sülh müqaviləsinin imzalanması ilə bağlı danışıqlara töhfə verəcək. Bu danışıqlar ölkə liderlərinin iyunun 1-nə planlaşdırılan Kişinyov görüşü üçün də əhəmiyyətli olacaq".
Deputatın sözlərinə görə, Azərbaycan  regionda sülhün formalaşmasına dəstək verən dövlətdir: "Biz sülhün əldə olunmasında maraqlı olduğumuzu bütün platformalarda sübut edirik.  Prezident ATƏT-in Parlament Assambleyasının sədri ilə görüşdə də bildirdi ki, Azərbaycan Hayastan və Gürcüstanla birlikdə Cənubi Qafqaz əməkdaşlıq modelinin qurulmasını təklif edən, sülh müqaviləsinin bağlanması ilə bağlı təklifləri ilk təqdim edən dövlətdir. Yəni Azərbaycan tərəfi sülhün əldə edilməsində maraqlıdır. Bunun nəticəsidir ki, bütün danışıqlarda olduğu kimi, Moskva görüşündə də Azərbaycan sülh müqaviləsinin qısa vaxtda imzalanması üçün əlindən gələni edir. Fikrimcə, Moskva görüşü Azərbaycan-Hayastan münasibətlərinin normallaşmasında faydalı ola bilər".
Vüqar Bayramov onu da qeyd edib ki, Rusiyanın Azərbaycanla Hayastan arasında vasitəçilikdə maraqlı olması təbiidir: "Nəzərə almaq lazımdır ki, Rusiya Azərbaycanın ən böyük ticarət tərəfdaşlarından biridir, iki ölkə arasındakı ticarət dövriyyəsi illik 3 milyard dolardan çoxdur. Rusiya həmçinin ölkəmizin qeyri-neft ixracında ən böyük ticarət tərəfdaşlarındandır, qeyri-neft ixracının üçdəbir hissəsi Rusiya bazarına yönəldilib. Yəni bir sıra siyasi-iqtisadi məsələlər danışıqlarda  vacib əhəmiyyət kəsb edir".

Nəzrin QARDAŞXANOVA,
"Azərbaycan"