26 Sentyabr 2024 09:15
1934
Səhiyyə
A- A+
Telefon asılılığı depressiyaya da səbəb olur

Telefon asılılığı depressiyaya da səbəb olur


Dünyada depressiyadan əziyyət çəkən insanların sayı sürətlə artır. Ürək-damar xəstəliklərindən sonra ikinci yerdə qərarlaşan depressiya statistikaya əsasən, yaxın gələcəkdə birinci yerdə olacaq. 

İngilis alimlərinin 1997-ci ildə apardığı araşdırmaya görə, dünya əhalisinin yalnız 2 faizində depressiya əlamətləri müşahidə edilib. İndi isə hər beş insandan biri depressiya əlamətlərindən şikayətlənir. Bəs son 27 ildə nə baş verib? Cəmiyyət və insanların həyatında nə dəyişib?

Mütəxəssislər bu suallara cavab tapmaq və depressiyanın artmasının qarşısını almaq üçün müxtəlif tədqiqatlar aparırlar. ABŞ, Çin, Böyük Britaniya və Avstraliyadan olan tədqiqatçıların son araşdırmalarına görə, depressiya yeniyetmələrin və böyüklərin beyninə fərqli təsir göstərir. Araşdırmada 440-na depressiv pozğunluq diaqnozu qoyulan 12-25 yaş arası 810 nəfərin beyin məlumatlarından istifadə edilib. Onlar beyin məlumatlarını qalan 370 sağlam insanın beyinləri ilə müqayisə ediblər.

Tədqiqatçılar depressiya diaqnozu qoyulan gənclərin beyin bölgələrinin bir-biri ilə əlaqəsində müəyyən pozğunluqlar yaşadıqlarını aşkar edərək, bu pozulmaların böyüklərdə olduğundan fərqləndiyini qeyd ediblər. Onlar bu fərqlərin böyüklüyü sayəsində insanın depressiya səviyyəsinin proqnozlaşdırıla biləcəyini ifadə ediblər. 

Mütəxəssislər müəyyən ediblər ki, yeniyetmələrin təxminən beşdəbiri "problemli smartfon istifadəsi"ndən əziyyət çəkir. Bu yeniyetmələrin narahatlığı, depressiyaya düşməsi və ya yuxusuzluqdan əziyyət çəkmə halları yaşıdlarından üç dəfə çoxdur. Bir çox valideynlər övladlarının həddindən artıq smartfon istifadəsini gündəlik dildə "asılılıq" kimi səciyyələndirsələr də, mütəxəssislər bu ifadənin klinik termin olduğu üçün ondan istifadə etməməyi tövsiyə edirlər. Bunun əvəzinə "problemli smartfon istifadəsi" (PSU) terminindən istifadə edən mütəxəssislər təxminən 657 gəncin iştirak etdiyi araşdırmada onların 19 faizinin PSU olduğunu müəyyən ediblər. Həkimlər bildiriblər ki, əgər ailələr smartfon istifadəsinə məhdudiyyətlər qoyma mədəniyyətini inkişaf etdirə bilsələr, bu, yeniyetmə uşağa hər kəsdən fərqli bir şey etməsi lazım olduğunu söyləməkdən daha təsirli olacaq.

Depressiyanın müalicəsində uzun illərdir əsasən antidepresan həblərdən istifadə edilir. Hətta satılan dərmanın miqyası o qədər böyükdür ki, bu, qlobal miqyasda əczaçılıq şirkətlərinə hər il 21 milyard manatdan çox gəlir gətirir. Bu rəqəmin 2030-cu ilə qədər 30 milyarda çatacağı proqnozlaşdırılır.

Mütəxəssislər bu qənaətə gəliblər ki, antidepresanların yan təsirləri tədricən fiziki xəstəliklərə gətirib çıxarır. Həkimlər depressiyanın müalicəsində qaçışın antidepresan həblərdən daha yaxşı üsul olduğu qənaətinə gəliblər. Amsterdamlı tədqiqatçılar müəyyən ediblər ki, mütəmadi olaraq qaçmaq depressiya əlamətlərini effektiv şəkildə aradan qaldırır. Depressiyada olan insanlarda bu üsul sayəsində səkkiz həftədən sonra simptomların yüzdə əlli və ya daha çox azalması müşahidə edilib.


Ülkər XASPOLADOVA,

"Azərbaycan"

Digər Xəbərlər

QƏZETİN ÇAP VERSİYASI

XƏBƏR LENTİ Bütün xəbərlər

Azərbaycan millisi UEFA Millətlər Liqasında növbəti oyununu keçirib 

21:57
14 Oktyabr

Bakıda Macarıstanın Milli Günü qeyd edilib

21:54
14 Oktyabr

Sahibə Qafarova Parlamentlərarası İttifaqın 149-cu Assambleyasında çıxış edib

21:04
14 Oktyabr

Milli Məclisin sədri: İnnovasiya Azərbaycanın inkişaf gündəliyində mühüm yer tutur  

20:53
14 Oktyabr

Azərbaycan Qazaxıstandan ən populyar 10 hava istiqaməti arasında yer alır

20:41
14 Oktyabr

Milli Məclis Parlamentlərarası İttifaqla birlikdə COP29 çərçivəsində parlament görüşü təşkil edəcək  

20:22
14 Oktyabr

Nazir: Azərbaycanda Macarıstanın 26 şirkəti fəaliyyət göstərir

20:07
14 Oktyabr

Millətlər Liqası: Azərbaycan - Slovakiya oyunu başlayıb

20:04
14 Oktyabr

Praqada Ermənistanın mina terrorunun qurbanlarına həsr olunmuş fotosərgilər açılıb

19:58
14 Oktyabr

Numan Kurtulmuş: Zəngəzur dəhlizinin açılması Türk dünyasına böyük imkanlar yaradacaq

19:53
14 Oktyabr

Ombudsman: Beynəlxalq ictimaiyyət Ermənistanın mina terroruna səssiz qalmamalıdır

19:50
14 Oktyabr

“Lada”nın yeni “üzv”ü təqdim olunacaq

19:41
14 Oktyabr

Mars atmosferindən batareya hazırlanıb

19:33
14 Oktyabr

Azərbaycan 75-ci Beynəlxalq Astronavtika Konqresində təmsil olunur 

19:21
14 Oktyabr

Türkiyə Böyük Millət Məclisinin üzvləri “Fəxri ağsaqqal” döş nişanı ilə təltif olunublar

19:17
14 Oktyabr

Polşa mina sahələri yaradacaq

19:17
14 Oktyabr

NATO nüvə təliminə başlayır  

19:09
14 Oktyabr

Növbəti 50 ildə gözlənilən önəmli astronomik hadisələr

18:58
14 Oktyabr

İran parlamentinin sədri: Azərbaycanla münasibətlərə xüsusi əhəmiyyət veririk

18:53
14 Oktyabr

Prezident İlham Əliyev Danimarkanın Azərbaycanda yeni təyin olunmuş fövqəladə və səlahiyyətli səfirinin etimadnaməsini qəbul edib YENİLƏNİB  

18:49
14 Oktyabr

Rəsədxana: Oktyabrın 15-16-da geomaqnit qasırğası gözlənilir

18:37
14 Oktyabr

ÇOX OXUNANLAR

OXUCU MƏKTUBLARI

NƏŞRLƏRİMİZ

TƏQVİM / ARXİV

BAŞ REDAKTORDAN

Hamımızın Azərbaycan adlı bir Vətəni var! Qoynunda dünyaya göz açdığımız, minbir nemətindən dadıb isti qucağında boya-başa çatdığımız bu əvəzolunmaz diyar azərbaycanlı adını qürur və iftixarla daşıyan hər kəs üçün müqəddəs və ülvidir.
Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan Ordusu Vətən müharibəsində zəfər çalaraq erməni işğalçılarını kapitulyasiyaya məcbur etdi, düşməni qovaraq ərazi bütövlüyünə nail oldu.
Bununla da Azərbaycan yeni inkişaf dövrünə qədəm qoydu.
Bu dövrdə dünyada mürəkkəb və ziddiyyətli proseslər davam etməkdədir!
Hələ də dünyada ədalətsizliklər mövcuddur!
Hələ də dünyada ikili standartlar var!
Hələ də dünyada güclülər zəiflərin haqqını tapdalamaq istəyir!
Odur ki, biz daima güclü olmalıyıq.
Güclü olmağın əsas şərti isə bizim birliyimizdir!
Dünyanın harasında yaşamağımızdan, hansı sahədə çalışmağımızdan asılı olmayaraq, əlbir və əlaqəli fəaliyyət göstərməyi bacarmalıyıq.
Azərbaycan naminə, onun dünyada yeri, yüksək nüfuzu uğrunda daim birlikdə mübarizə aparmalıyıq.
Yalnız bu halda anamız Azərbaycanı qoruya, yüksəldə və hamımız üçün qürur mənbəyinə çevirə bilərik.
Ulu yurdumuzun adını daşıyan "Azərbaycan" qəzeti də bu amala xidmət edir.
Əziz azərbaycanlılar! Sizi Azərbaycan naminə, övladlarımızın firavan və xoşbəxt gələcəyi uğrunda əlbir və əlaqəli fəaliyyətə çağırıram!