Ülvi hissləri təcəssüm etdirən, yüksək mənəvi dəyərlər aşılayan 11 ayın sultanı Ramazan ayındayıq. Bu aya xüsusi önəm verənlər niyyət  edib oruc tuturlar. Orucun əsas məqsədi insanın öz nəfsini idarə etməsi, aclıq  və susuzluğun nə demək olduğunu öyrənməsidir.

İlboyu fasiləsiz olaraq işləyən həzm sistemi oruc tutmaqla dincəlir və özünü yeniləyir. Oruc tutan şəxslərin qidalanma rejimi digər günlərdən fərqlənir. Ona görə də bu dini ayini yerinə yetirənlər orucluq müddətində səhhət problemlərinin yaranmaması üçün gündəlik qida rasionuna diqqət yetirməli, orqanizmin ehtiyacı olduğu mineral və vitaminləri qəbul etməlidirlər.

İmsakda yemək vacibdir

Mövzu ilə bağlı qəzetimizə açıqlama verən dietoloq Ülkər Vəliyeva bildirir ki, Ramazan ayında balanslı və düzgün qidalanmaq zəruridir: "Hər kəsə məlumdur ki, bu müqəddəs ayda imsak və iftar olmaqla iki dəfə qidalanma həyata keçirilir. Bəzi insanlar düşünür ki, "sahura qalxmağa ehtiyac yoxdur, qalxsan belə bir stəkan su kifayətdir". Bu, tamamilə yanlış fikirdir. İmsakda orqanizmin ehtiyacı olan vitamin və mineralların yetərli miqdarda, balanslı olaraq qəbulu mühümdür. Bu maddələrlə zəngin qidaların kifayət qədər qəbul edilməməsi orqanizmə mənfi təsir göstərir, nəticədə insan özünü halsız hiss edir, fiziki və əqli iş qabiliyyəti zəifləyir".

Dietoloqun sözlərinə görə, imsakda toxluq müddətini uzadan, bədəndə su saxlayan qidalara üstünlük verilməlidir: "Həzm problemi yaşamamaq, qanda şəkərin miqdarını normada saxlamaq üçün lifli qidalardan istifadə artırılmalıdır. Tərkibində mürəkkəb karbohidratlar, zülallar, vitamin və minerallar, orqanizm üçün xeyirli yağlar olan məhsullar orqanizmin dözümlülüyü və toxluq hissini daha uzunmüddətli edir. İmsakda protein qaynaqlı yumurta, süd və duzsuz pendirə, qan şəkərini nizamlayan tam taxıllı çörəyə, su itkisinin qarşısını almaq üçün təzə sıxılmış meyvə şirəsinə, açıq qara və bitki çayına üstünlük verilməlidir. Əgər imsakda düzgün qidalansaq, gün ərzində həm su, həm də enerji balansını qorumuş olarıq".

Orucun faydaları

İftar zamanı qan şəkəri aşağı olduğu üçün çox yemək istəyi formalaşır, doyma refleksi isə beyinə 15-20 dəqiqədən sonra çatır. Ülkər Vəliyeva bildirir ki, mədə ağrısı və həzm pozğunluğu kimi sağlamlıq problemləri yaşamamaq üçün iftarı iki hissəyə ayırmaq lazımdır. Mədəni birdən-birə çox yükləmək olmaz. Orucu ilıq su ilə açmalı, 1-2 stəkan su içdikdən sonra zeytun, xurma, tərəvəz salatı, göy-göyərti və şorba yeyilə bilər. 15-20 dəqiqə  fasilədən sonra isə əsas yeməklərə başlamaq olar. İftarda sürətli yemək mədə problemləri başda olmaqla qan şəkərinin və təzyiqin  yüksəlməsinə səbəb ola bilər. İftar süfrəsində həddindən artıq yağlı, kalorili, acılı qidalara üstünlük verilməməlidir. Belə qidalar istehlak edildikdə belə, onların miqdarı minimal olmalıdır. İftardan sonra kefir, ayran və yoqurt qəbulu tövsiyə edilir. Yemək qəbulundan 30-40 dəqiqə sonra isə bağırsağın aktiv fəaliyyəti, qəbul edilmiş qidaların yaxşı həzm olunması üçün piyada gəzmək əsas şərtdir.

"Xroniki xəstəliyi olanlara, davamlı dərman içənlərə, yeni əməliyyat olanlara, hamilə və süd verən qadınlara oruc tutmaq məsləhət deyil. Sağlam insanların oruc tutması isə arzuolunandır. Belə ki, bu zaman immun sistemi güclənir, maddələr mübadiləsi sürətlənir, orqanizm zərərli toksinlərdən təmizlənir, insulin müqaviməti azalır. Bu həm də qlükozanın qandan hüceyrələrə daha səmərəli şəkildə daşınmasına imkan verir. Uzun müddət ac qalmaq nəticəsində hüceyrələrin yenilənməsi sürətlənir, dəri hüceyrələri yenilənib canlanır və güc qazanır. Oruc tutmaq qan təzyiqi, xolesterin və trigliserid səviyyələrini azaltmağa kömək edir, bununla da ürək sağlamlığının qorunmasında böyük rol oynayır", - deyə dietoloq bildirib.

Ülkər XASPOLADOVA,

"Azərbaycan"