9 ayda 216 nəfər zərər çəkib, bir nəfər ölüb
2023-cü ilin 9 ayı ərzində baş vermiş qida zəhərlənmələrinin statistikası açıqlanıb. Statistikaya əsasən, qida zəhərlənməsilə əlaqədar 869 nəfər qeydiyyata alınıb. Zəhərlənmədən ölüm sayı isə bir nəfərdir.
Ümumiyyətlə, payız-qış mövsümündə, əsasən göbələk və konservləşdirilmiş turşulardan zəhərlənmə hallarına rast gəlinir. Ərzaq məhsullarının düzgün şəraitdə saxlanılmaması zəhərlənmələrin digər bir səbəbidir. Qida zəhərlənmələrinin simptomlarını və ilk yardımın göstərilməsi qaydalarını bilmək bəzən insanın sağlamlığını və hətta həyatını xilas edir.
Qida zəhərlənmələri tərkibində bioloji və qeyri-bioloji toksinlər saxlayan ərzaqların istifadəsi zamanı meydana gəlir. Qidanın saxlanması, hazırlanması və istifadəsi zamanı sanitar-gigiyenik normaların pozulması ərzaqlarda toksinlərin toplanmasına səbəb olur.
Bu mövsümdə qida zəhərlənmələrinə daha çox rast gəlinir
Qida zəhərlənmələri ilə bütün mövsümlərdə rastlaşmaq mümkündür. Kliniki Tibbi Mərkəzin Toksikologiya şöbəsinin müdiri Azər Maqsudov deyir ki, şöbəyə son aylarda müxtəlif qida zəhərlənmələri ilə bağlı müraciətlər daxil olub, ölüm halı isə qeydə alınmayıb. Müraciətlər arasında dərman, sirkə turşusu, göbələk zəhərlənmələri, həmçinin allergik reaksiyalar yer alıb.
"Bu mövsümdə, əsasən göbələk və konservləşdirilmiş qida zəhərlənmələrinə rast gəlirik. Göbələk mürəkkəb zülallı qida məhsulu olduğuna görə hər insanın mədə-bağırsağı onu həzm edə bilmir. İnsanlara məsləhət görürəm ki, yol qırağından yığılıb satılan göbələkləri almasınlar, özləri də bunu yığıb yeməsinlər. Marketlərdə satılan isə göbələyin zəhərsiz növüdür. Həmin göbələklərdən istifadə etmək olar, amma bu zaman onun istifadə müddətinə baxılmalıdır", - deyə şöbə müdiri bildirib.
Zəhərlənmədən sonra bir müddət pəhriz saxlanılmalıdır
A.Maqsudov qeyd edir ki, qida zəhərlənməsi zamanı mədə-bağırsaqda ağrı, köp, ürəkbulanma, qusma, hərarətin qalxması və ishal halları müşahidə olunur: "Bu əlamətləri gördükdə mütəxəssisə müraciət etmək lazımdır. Zamanında müdaxilə edilməzsə, xəstənin vəziyyəti ağırlaşar, hətta huşunu itirə bilər. İlk yardım olaraq mədə yuyulmalı, botulizm əlamətləri olduğu təqdirdə isə zərdab vurulmalıdır. Bununla da həyati təhlükənin qarşısı alına bilər. Qida zəhərlənməsindən sonrakı dövrdə mütləq qida rasionuna nəzarət edilməli, pəhriz saxlanılmalıdır".
Həkim deyir ki, qida zəhərlənmələri uşaqlar, yaşlılar və xroniki xəstəlikləri olanlar üçün daha təhlükəli hesab olunur. Belə ki, onların orqanizmləri və müqavimətləri daha zəif olur.
"Bəzən eyni qidadan, yeməkdən 7-8 nəfər yeyir, onlardan yalnız 2-3 nəfəri zəhərlənir. Bunun səbəbi məhsulun zəhərli hissəsinin həmin şəxslər tərəfindən qəbul edilməsidir", - deyə A.Maqsudov bildirib.
Ülkər XASPOLADOVA,
"Azərbaycan"
