Ermənistanda sosial-iqtisadi böhran milli fəlakətə çevrilir

Son illərin təhlili Ermənistanda sosial-iqtisadi durumun getdikcə daha ağır vəziyyətə düşdüyünü, ölkədə insanların böyük məhrumiyyətlər içində yaşamağa məcbur olduğunu göstərir. Bu durumdan xilas olmaq üçün isə mövcud Ermənistan hakimiyyəti tərəfindən əhaliyə hansısa inandırıcı perspektiv vəd edilmir. Bütün bunlar isə Ermənistan iqtidarı ilə əhali arasında daha böyük uçurumun yaranması ilə müşayiət olunur.

"4rd.am" nəşri yazır ki, istənilən ölkədə sənayenin bərpası, ilk olaraq, ölkəyə qoyulan investisiya və ayrılan kreditlər hesabına təşəkkül tapır: "İndi isə gəlin baxaq - müharibədən sonra Ermənistana investisiya qoyan hər hansı bir sərmayəçi ilə rastlaşan olubmu? Əksinə, müharibəyə qədər ölkədə mövcud olan azsaylı investorlar Paşinyan hakimiyyətinə olan inamsızlıq üzündən Ermənistanı tərk ediblər. Deməli, Ermənistanın "yüksəlişdə" olan sənaye istehsalı investorlar tərəfindən aşağı səviyyədə qiymətləndirilib".

Xatırladaq ki, martın 5-də Ermənistan beynəlxalq kapital bazarında 7,1 faiz gəlirliliklə 750 milyon ABŞ dolları həcmində, 10 illik ödəmə müddəti olan avrobondlar yerləşdirib.  

Qeyd edək ki,  avrobond emitentin ölkəsindən kənarda öz valyutasından başqa bir valyutada buraxdığı istiqrazlardır. Bu mövzu Ermənistanda ictimai müzakirələrin mərkəzində qalmaqda davam edir, bu əməliyyatın təhlükəli və uzaqgörən olmayan bir sövdələşmə olduğu barədə fikirlər səsləndirilir.  "168.am" nəşri yazıb ki, ictimaiyyətə məlumatın açıqlanmasından sonra Ermənistan Maliyyə Nazirliyi, nəhayət, istiqrazların buraxılması xəbərini təsdiqləmişdi. Tənqidlərə cavab olaraq Paşinyan hakimiyyəti dairələrindən avrobondların buraxılması haqqında rəsmi məlumatın verilməməsinin Ermənistan maliyyə nazirinin və ya hökumətin şıltaqlığı deyil, yerləşdirmə prosesinin qaydası və tələbi olduğu, avrobondların buraxılmasının heç də Ermənistanın xarici borcunun artması demək olmadığı, bunun beynəlxalq investorların ölkə iqtisadiyyatına yüksək etimadının göstəricisi olduğu barədə əminlik ifadə edilmişdi.

Erməni iqtisadçı Atom Marqaryan Paşinyan hakimiyyətinin xüsusilə sonuncu iddiasına - bu buraxılışın beynəlxalq investorların Ermənistan iqtisadiyyatına etimad göstərdiyinə toxunaraq qeyd edir: "Bu etimad komponenti, ilk növbədə, gəlirliliyin və ya faiz dərəcəsinin səviyyəsi ilə müəyyən edilir: əgər 7,1 faiz gəlirlilik əsasında mühakimə yürütsək, tam əksinədir - heç bir etimad yoxdur və məhz buna görə Ermənistan hökuməti bu cür böyük vəsaitləri yüksək faiz dərəcələri ilə yerləşdirməyə məcbur olub. Üstəlik, 500 milyon ödənilməli idi, lakin əslində, sanki 250 milyon da artıq ödənilmiş faizlər üçün kompensasiya edilib, bu da misli görünməmiş haldır, çünki adətən vaxtilə yerləşdirilmiş məbləğ qədər geri ödənilir".

Atom Marqaryan avrobondların buraxılışından əldə edilən xalis gəlirin Ermənistanın dövlət büdcəsi kəsirinin maliyyələşdirilməsi məqsədilə istifadə ediləcəyi ilə bağlı məsələyə də toxunub: "Əgər həqiqətən Ermənistanın hərbi xərcləri, müdafiə səviyyəsi Azərbaycanın hərbi xərcləri ilə bərabər olsaydı, bu cür böyük - 5,5 faiz kəsiri başa düşərdim. Halbuki bu il büdcədə Ermənistanın xərci 1 milyard 700 milyon dollar, Azərbaycanınkı isə 5 milyard dollardan çoxdur". 

İqtisadçı onu da qeyd edib k, siz əvvəlki borcu, özü də kifayət qədər aşağı faiz dərəcəsi ilə cəlb edilmiş borcu ödəyə bilsəniz, daha böyük həcmdə və daha ağır şərtlərlə vəsait cəlb etməyə məcbursunuz. 7,1 faiz isə daxili mənbələrdən, mümkün yerləşdirmələrdən belə vəsaitlərin əldə edilməsindən çox yüksəkdir: "Lakin bu ruletka fırlandığı üçün Paşinyan hakimiyyəti qumar oynamağa başlayaraq, vəsaitləri elə faiz dərəcələri ilə yerləşdirir ki, bu, sadəcə məntiqə sığmır. Bu, "məndən sonra - hətta tufan qopsun" variantıdır və özlərini ekspert kimi göstərərək bunu əsaslandırmağa çalışan hakimiyyət sözcülərinə məsləhət görürəm ki, belə bir şey etməsinlər: hər şey görünəndir. Başqa bir məsələ isə odur ki, Paşinyan hökuməti çıxılmaz vəziyyətdədir. Bu kabinetin özünü qeyri-kompetent idarəçilik nəticəsində düşürdüyü vergi yığımı gündəmləri bunun təzahürlərindən biridir".

Göründüyü kimi, proseslər Ermənistanın sürətlə məhvinə doğru yaxınlaşdığını bir daha təsdiq edir.

Elçin CƏFƏROV,

"Azərbaycan"