Sabah Azərbaycanda növbədənkənar prezident seçkiləri keçiriləcək. Yanvarın 15-dən başlayan seçkiqabağı təşviqat bu gün səhər başa çatıb. Ümumiyyətlə, növbədənkənar prezident seçkiləri ilə bağlı qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş bütün əsas hərəkət və tədbirlər Mərkəzi Seçki Komissiyasının təqvim planına əsasən vaxtında həyata keçirilib və hər hansı pozuntu qeydə alınmayıb.
Azərbaycanda demokratik və azad seçki mühiti var
Azərbaycanda seçkilərin və referendumun demokratik, ədalətli və şəffaf keçirilməsi ilə bağlı zəngin təcrübə və ənənə mövcuddur. Demokratik seçki ənənəsinin əsasının qoyulmasının tarixi isə 31 il əvvələ gedib çıxır. Ulu Öndər Heydər Əliyevin 1993-cü ildə hakimiyyətə qayıdışından sonra respublikamızda başlanan demokratikləşmə prosesinin əsas istiqamətlərindən biri kimi demokratik seçki mühitinin də formalaşdırılması Azərbaycanda hüquqi dövlət quruculuğunun əsas istiqamətlərindən birinə çevrilmişdi. Həmin ildən respublikamızda vüsət alan demokratik inkişafın tərkib hissəsi kimi seçki sistemi də ildən-ilə təkmilləşdirilmiş, bu sahədə demokratik meyarlar tam bərqərar olmuşdu.
1993-cü ildən indiyə qədər respublikamızda 6 prezident, 6 parlament, 5 bələdiyyə seçkisi baş tutmuşdu. Ayrı-ayrı vaxtlarda parlamentə və bələdiyyələrə əlavə və təkrar seçkilər də təyin olunmuş, həmçinin konstitusiya islahatları ilə əlaqədar referendumlar keçirilmişdir. Hər bir seçki və referendum Azərbaycanın demokratiya yolu ilə inkişafının, cəmiyyətdə demokratik dəyərlərin bərqərar olmasının təcəssümü kimi yadda qalmışdır. Hər bir seçki və bütövlükdə respublikamızdakı seçki mühiti həm ölkə ictimaiyyəti, həm də beynəlxalq təşkilatlar tərəfindən yüksək qiymətləndirilib.
ABŞ-nin "Oracle Advisory Group" təşkilatı və "Vətəndaşların Əmək Hüquqlarını Müdafiə Liqası" tərəfindən Azərbaycanda seçki mühitinin dəyərləndirilməsi məqsədilə keçirilən sorğunun nəticələri də ölkəmizdə demokratik və azad seçki dəyərlərinin bərqərar olduğunu, vətəndaşların seçkilərlə bağlı fəallığını təsdiq edib.
Azərbaycan xalqı ölkənin yolunun düzgün olduğu qənaətindədir
Qeyd edək ki, sosioloji sorğunun əsas məqsədi prezident seçkiləri ərəfəsində əhalinin səsverməyə hazırlığı və onların ölkənin siyasi həyatında iştirak səviyyəsinin, seçkilərlə bağlı ictimai rəyin öyrənilməsi olub. Sorğuya Azərbaycanın müxtəlif rayonlarından 3 min respondent cəlb edilib. Bunlardan 24,1 faizi Bakıdan, 8,3 faizi digər böyük şəhərlərdən, 21,3 faizi kiçik şəhər və qəsəbələrdən, qalanları isə (46,3 faiz) kəndlərdən olub. Sorğuda iştirak edənlərin 49,3 faizi (1479 nəfər) qadın, 50,7 faizi (1521 nəfər) kişi olub. Respondentlərin 36,2 faizi 18-34 yaş arası, 39 faizi 30-54 yaş arası, 24,8 faizi 55 və daha çox yaşda insanlar olub.
Sorğu vərəqindəki suallar isə "Əhalinin prezident seçkiləri ilə bağlı məlumatlılıq səviyyəsi", "Ölkənin hazırkı vəziyyətinə münasibət", "Əhalinin siyasi fəallıq səviyyəsi", "Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsi", "Vətən müharibəsinə dəstək" kimi qruplaşdırılıb.
"Əvvəllər Azərbaycanda keçirilən prezident seçkilərində iştirak etmisiniz" sualına 34,9 faiz "Demək olar ki, hər zaman" variantını seçib. Daha 28,4 faizi "Hər zaman", 11,1 faizi isə "Çox vaxt" cavabını verib. Bu isə əhalinin seçkilərdə fəallığının göstəricisidir.
"Azərbaycanın getdiyi yolun ümumi istiqamətini necə qiymətləndirirsiniz" sualına isə seçicilərin 81,2 faizi "düzgün istiqamət" cavabını verib.
Respondentlər ərazi bütövlüyümüz uğrunda hərbi əməliyyatları dəstəkləyiblər
2020-ci ilin Vətən müharibəsində torpaqlarımızın işğaldan azad edilməsi, 2023-cü ilin sentyabrında isə Qarabağda erməni separatizminə son qoyulması dövlətçilik tariximizin ən böyük hadisələridir. Növbədənkənar seçkilər isə torpaqlarımızın işğaldan azad edilməsindən sonra Azərbaycanda keçirilən ilk seçkidir. Əvvəlki seçkilərdən də fərqi odur ki, sabahkı seçkilər bütün Azərbaycan ərazilərini əhatə edir.
Bunu nəzərə alaraq sorğu təşkilatçıları hərbi əməliyyatlar barədə də respondentlərə suallar ünvanlayıblar və nəticələr onu göstərib ki, torpaqlarımızın işğaldan azad edilməsi ictimaiyyət tərəfindən Azərbaycanın böyük uğuru kimi qiymətləndirilir. Belə ki, respondentlərin 98,5 faizi "Siz Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü bərpa etmək üçün həyata keçirilən genişmiqyaslı hərbi əməliyyatları dəstəklədinizmi" sualına müsbət cavab veriblər. Bu rəqəm xalqımızın yüksək milli ruhunu nümayiş etdirib.
"Sizcə, Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpası ölkənin beynəlxalq aləmdə nüfuzuna necə təsir edib" sualına respondentlərin əksəriyyəti - 72,5 faizi "müsbət" variantını seçib.
Yaşamaq üçün təhlükəsiz ölkə
Sorğunun əsas nəticələrindən biri də seçicilərin Azərbaycanı yaşamaq üçün olduqca təhlükəsiz ölkə hesab etmələridir. Belə ki, "Azərbaycanın digər qeyri-sabit ölkələrdən fərqli olaraq, regionda ən sabit ölkə olması ilə razısınızmı" sualına rəyi soruşulanların 85,4 faizi müsbət cavab verib.
Ümumiyyətlə, ABŞ-nin "Oracle Advisory Group" təşkilatı və "Vətəndaşların Əmək Hüquqlarını Müdafiə Liqası" bu qənaətə gəlib ki, əhali fevralın 7-nə təyin edilmiş prezident seçkiləri ilə bağlı məlumatlıdır. Bu, dövlətin həyata keçirdiyi maarifləndirmə və məlumatlandırma işinin yüksək səviyyədə aparılmasından xəbər verir. Sorğunun nəticələri həm də onu göstərib ki, sabah keçiriləcək növbədənkənar prezident seçkilərinə hazırlıq qənaətbəxşdir.
Bütövlükdə isə ABŞ-nin "Oracle Advisory Group" təşkilatının və "Vətəndaşların Əmək Hüquqlarını Müdafiə Liqası"nın keçirdiyi sorğunun mühüm nəticələrindən biri xalqımızın ümummilli məsələlərdə birliyinin təsdiqidir.
Rəşad CƏFƏRLİ,
"Azərbaycan"
