Yeni Azərbaycan Partiyası Azərbaycanın tarixinin ən mürəkkəb və keşməkeşli dövründə yaranıb. 1990-cı ilin əvvəllərində bir-birini əvəz edən nihilist, xalqa heç bir bağlılığı olmayan hakimiyyətlər tərəfindən Azərbaycanın dövlətçiliyi, müstəqilliyi və suverenliyi fəlakətə sürükləndiyi situasiyada xalqımız əmin idi ki, bizi bu bəlalardan yalnız Heydər Əliyev dühası xilas edə bilər. 
Ona görə Ermənistanın təcavüzü, eləcə də qlobal miqyasda təzyiqlərin davam etdiyi bir şəraitdə Azərbaycan xalqının imkanlarını, müstəqillik çoşqusunu xarici ünsürlərə qarşı yönəltməkdənsə, həmin dövrdə hakimiyyətdə olan iqtidar bütün gücünü Heydər Əliyevə qarşı birləşdirmiş, cəmiyyətin iradəsinin ziddinə olaraq, onu mümkün qədər hakimiyyətdən və siyasi səhnədən kənar saxlamağa çalışırdı.
Lakin Azərbaycan xalqı yaxşını pisdən, tərəqqini iflasdan müdrikcəsinə seçməyi bacardı və dövrün vətənpərvər aydınları Heydər Əliyev dühası ətrafında birləşərək siyasi partiya yaratmaq qərarına gəldilər. Bu gün insan haqları və demokratiyadan danışan antimilli ünsürlər əllərində iqtidarda olduqları zaman hakimiyyətdən doğan güc və imkanlardan sui-istifadə edərək, nəinki Ulu Öndərin rəhbərliyi ilə hər hansı siyasi təşkilatın qeydə alınması, bütövlükdə qeydiyyat prosesinə qədər həmin təşkilatın təsis konfransının keçirilməsi üçün yer ayrılmasına belə mane oldular.
Nəticədə 1992-ci il noyabrın 21-də 550 nəfərdən ibarət təşəbbüs qrupunun iştirakı, Ümummilli Lider Heydər Əliyevin sədrliyi ilə təsis konfransının yalnız Naxçıvanda keçirilməsi mümkün oldu. Bu, müstəqil Azərbaycan tarixində yeni bir səhifənin başlanğıcı idi. Beləliklə, 1992-ci ilin noyabrından etibarən Yeni Azərbaycan Partiyası Azərbaycan tarixinin əsas hərəkətverici qüvvəsinə çevrildi.
YAP müxalifət partiyası kimi yaranmışdı və siyasi sistemdə tək deyildi. Lakin digər çoxsaylı siyasi təşkilatlardan fərqli olaraq Heydər Əliyev tərəfindən yaradıldığı və funksionerləri xalqın sınanmış lideri və peşəkar siyasətçi Heydər Əliyevin şəxsiyyəti ətrafında birləşdiyi üçün partiya ilk gündən böyük populyarlıq qazandı. Xalq Heydər Əliyevin güc, imkan və potensialına bələd idi. İnsanlar yaxşı xatırlayırdılar ki, 1969-cu ildə Ümummilli Liderin Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin birinci katibi seçilməsi ilə respublikamız geri qalmış ucqar subyektdən SSRİ-nin iqtisadi flaqmanına çevrilmiş, mədəniyyət, incəsənət, ədəbiyyat intibah dövrünə qədəm qoymuşdu. Azərbaycan dövlətinin müstəqilliyinin bərpası üçün bazis də məhz bu dövrdə formalaşmağa başlamışdı. 
Sonrakı dövrdə real nəticəyə, əsl müstəqilliyə aparan yol məhz Ümummilli Liderin 1990-cı il noyabrın 17-də Naxçıvan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının adından "Sovet Sosialist" sözlərini çıxarmağa nail olması və Cümhuriyyətin üçrəngli bayrağını Naxçıvanda rəsmi bayraq kimi qəbul etməsi ilə başlamışdı. Xalq deyilənlərə, təbliğat və təşviqata yox, yaddaşına, gördüyünə inanırdı və Azərbaycanın ən yeni tarixinə "91-lər"in müraciəti kimi daxil olmuş sənəd, əslində, bütün xalqın arzu və istəklərinin ifadəsi idi. Azərbaycanın görkəmli ziyalıları məhz bu reallıqları, xalqın sifarişini rəhbər tutaraq Heydər Əliyevə yeni yaradılacaq siyasi partiyaya rəhbərlik etmək xahişi ilə müraciət etmişdilər.
YAP yarandığı gündən öz üzərinə mürəkkəb dönəmlərini yaşayan Azərbaycanda o dövrə qədər heç bir siyasi qüvvənin daşıya bilmədiyi miqyasda böyük tarixi missiya götürdü. Xalqın Heydər Əliyev şəxsiyyətinə olan inamı YAP-ı qısa müddətdə cəmiyyətin aparıcı qüvvəsinə çevirdi. Gözləntilər özünü doğrultdu. Ulu Öndər Heydər Əliyevin yaratdığı partiya cəmi 7 aylıq müxalif mövqeyin ardınca ölkəmizdə siyasi sabitliyin və davamlı inkişafın, müstəqilliyin, suverenliyin, ərazi bütövlüyünün təminatçısı kimi çıxış edən, Azərbaycanı tarixinin ən güclü dövlətinə çevirən iqtidar partiyasına çevrildi. 
Özünün vəsiyyət xarakterli sonuncu müraciətində Ulu Öndər Azərbaycan xalqını əmin edirdi ki, "həm İlham Əliyev, həm də Yeni Azərbaycan Partiyası bundan sonra da xalqımızın ən layiqli övladlarını öz ətrafında sıx birləşdirərək Azərbaycan dövlətinin inkişafı və xalqımızın firavanlığı yolunda çox işlər görəcəklər". Sovet Azərbaycanında Heydər Əliyevdən sonra, müstəqil Azərbaycanda isə Heydər Əliyevə qədər heç bir rəhbər dövlətçiliyin varisliyini təmin edə, xalqın vahidliyinin təcəssümü ola bilməmişdi. Prezident İlham Əliyevin hakimiyyətə gəlişi ilk növbədə Heydər Əliyevin qurduğu Azərbaycanda dövlətçiliyin varisliyini təmin etdi. Bu prosesdə isə İlham Əliyevin əsas dayaqlarından biri doğma YAP oldu. Bu partiyanın 2005-ci il 26 mart tarixdə keçirilmiş III Qurultayında Ulu Öndər Heydər Əliyevin siyasi irsinə sadiq qalaraq, onun layiqli siyasi və hüquqi varisi İlham Əliyev partiyanın yeni Sədri seçildi. Cənab 
İlham Əliyevin rəhbərliyi dövründə YAP Heydər Əliyev ideyalarına sadiq qalmaqla, ümumi siyasi ideya və məqsəd ətrafında birləşdirən siyasi partiya statusunu daha da möhkəmləndirdi. 
Prezident İlham Əliyevin YAP-ın VII Qurultayında ifadə etdiyi kimi, Yeni Azərbaycan Partiyası ölkəmizdə gedən bütün proseslərin mərkəzində yer aldı. Azərbaycan Prezidentinin ən yaxın silahdaşı, Birinci vitse-prezident Mehriban xanım Əliyevanın partiya Sədrinin birinci müavini təyin edilməsi isə YAP-ın fəaliyyətinə layiqli töhfələr verdi.
Ulu Öndərin azərbaycançılıq məfkurəsinə daha bərk sarılan xalqımızın İlham Əliyevin ətrafında bir yumruq kimi daha çox  birləşməsi, İlham Əliyevin liderliyi ilə ərazi bütövlüyümüzün bərpası, sərhəd toxunulmazlığı və konstitusiya quruluşunun bütün ölkə ərazisində bərqərar olunması həm də YAP-ın böyük uğurlarıdır.

Bəhruz MƏHƏRRƏMOV,
Milli Məclisin deputatı