Dövlət Statistika Komitəsi (DSK) yanvar-sentyabr aylarının makroiqtisadi göstəricilərini açıqlayıb. Bildirilir ki, ötən müddət ərzində ölkə üzrə 92,8 milyard manatlıq və ya əvvəlki ilin müvafiq dövründəkindən 4,7 faiz çox ümumi daxili məhsul (ÜDM) istehsal olunmuşdur. Əlavə dəyər istehsalı iqtisadiyyatın qeyri neft-qaz sektorunda 7,1, neft-qaz sektorunda 0,9 faiz artmışdır. 

DSK-nın hesabatına görə, ilin 9 ayında ÜDM-in 37,1 faizi sənaye, 9,6 faizi ticarət və nəqliyyat vasitələrinin təmiri, 7 faizi nəqliyyat və anbar təsərrüfatı, 6,4 faizi kənd və meşə təsərrüfatları, eləcə də balıqçılıq, 6,3 faizi tikinti, 2,4 faizi turistlərin yerləşdirilməsi və ictimai iaşə, 1,8 faizi informasiya və rabitə, 19,2 faizi digər sahələrdə istehsal olunmuşdur. Məhsula və idxala xalis vergilər ÜDM-in 10,2 faizini təşkil etmişdir. Əhalinin hər nəfərinə isə 9102,9 manat əlavə dəyər düşmüşdür.    

9 ay ərzində ölkə üzrə 47,8 milyard manatlıq sənaye məhsulları istehsal edilmişdir. Ümumilikdə bu dövrdə məhsul istehsalı sənayenin qeyri neft-qaz sektorunda 8,7 faiz artmışdır. Sənaye məhsullarının 64 faizi mədənçıxarma, 30,2 faizi emal, 4,8 faizi elektrik enerjisi, qaz və buxar istehsalı, bölüşdürülməsi və təchizatı, 1 faizi su təchizatı, tullantıların təmizlənməsi və emalı sektorlarında istehsal edilmişdir. 

Mədənçıxarma sektoru üzrə əmtəəlik neft hasilatı 4 faiz azalmış, əmtəəlik qaz hasilatı 5,2 faiz artmışdır. Emal sektorunda avtomobil, qoşqu və yarımqoşquların istehsalı 53,4, əczaçılıq məhsullarının istehsalı 47,4, kompüter, elektron və optik məhsullarının istehsalı 42,9, hazır metal məmulatlarının istehsalı 38,1, mebel istehsalı 35,8, elektrik avadanlıqlarının istehsalı 34,1, metallurgiya sənayesi məhsullarının istehsalı 29,9, rezin və plastik kütlə məmulatlarının istehsalı 23, tikinti materiallarının istehsalı 22,9, içkilərin istehsalı 19,9, ağacın emalı və ağacdan məmulatların istehsalı 19,2, tütün məmulatlarının istehsalı 12,9, kimya sənayesi məhsullarının istehsalı 9,6, kağız və karton istehsalı 8,2, qida məhsullarının istehsalı 7, neft məhsullarının istehsalı 2,8 faiz artmışdır. Artım həmçinin qaz və buxar istehsalı, bölüşdürülməsi və təchizatı, eləcə də su təchizatı, tullantıların təmizlənməsi və emalı sektorlarında (müvafiq olaraq 1 və 9,1 faiz) qeydə alınmışdır. 

Dövlət Statistika Komitəsinin açıqlamasına görə, cari ilin yanvar-sentyabr aylarında  əsas kapitala 12 milyard 711,1 milyon manat vəsait yönəldilmişdir. Bu, keçən ilin eyni dövründəkindən 3,9 faiz azdır. İstifadə olunmuş ümumi vəsaitin 49,6 faizi məhsul istehsalı və 37,3 faizi xidmət obyektlərinin, 13,1 faizi yaşayış evlərinin tikintisinə sərf edilmişdir. 83,2, faizi daxili sərmayələr olan vəsaitin 72,3 faizi bilavasitə tikinti-quraşdırma işlərində xərclənmişdir. Bu dövrdə neft-qaz sektoruna yatırılmış investisiyaların həcmi 8,4, qeyri neft-qaz sektoruna sərf edilən vəsaitin həcmi isə 1,6 faiz azalmışdır.   

Sosial sahəyə, daha dəqiq desək, muzdla işləyənlərin orta aylıq nominal əməkhaqqına gəldikdə, Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına görə, ölkə üzrə 2024-cü ilin yanvar-avqust aylarında bu göstərici 2023-cü ilin eyni dövrünə nisbətən 8 faiz artaraq 997,1 manata çatmışdır. Əhalinin ümumi gəlirləri isə yanvar-sentyabr  ayları ərzində 6,1 faiz artaraq 61,6 milyard manat olmuşdur. 

DSK-nın hesabatında həmçinin bildirilir ki, ötən 9 ay ərzində pərakəndə ticarət şəbəkəsindən əhaliyə 42,7 milyard manatlıq məhsul satılmış, 9,06 milyard manatlıq ödənişli xidmətlər göstərilmişdir. 2023-cü ilin eyni dövrü ilə müqayisədə əmtəə dövriyyəsi 3,6, əhaliyə göstərilmiş xidmətlərdən əldə olunan gəlir 8,3 faiz artmışdır. 

Hesabat dövrünün nəticələrinə əsasən, ölkənin informasiya və rabitə müəssisələri tərəfindən ümumilikdə 2,5 milyard manatlıq müxtəlif xidmətlər göstərilmiş və həmin xidmətlərin 73,4 faizindən əhali istifadə etmişdir. 9 ay ərzində bu xidmətlərin həcmi 12 faiz artmışdır. Əldə edilmiş gəlirlərin 84,3 faizi qeyri-dövlət sektorunun payına düşmüşdür. Nəqliyyat sektorunda da göstəricilər müsbətdir. Ötən 9 ayda ölkə üzrə 173,3 milyon ton yük, 1,4 milyon nəfərdən çox sərnişin daşınmışdır ki, bu da 2023-cü ilin eyni dövrünə nisbətən yük daşınması üzrə 4, sərnişin daşınması üzrə 9 faiz çoxdur.   

İstehlak qiymətlərinə gəldikdə vəziyyət belədir: cari ilin yanvar-sentyabr aylarında 2023-cü ilin eyni ayı ilə müqayisədə istehlak qiymətləri 101,5, o cümlədən ərzaq məhsulları, içki və tütün məmulatları üzrə 100,4, qeyri-ərzaq malları üzrə 101,4, əhaliyə göstərilən ödənişli xidmətlər üzrə 103,3 faiz olmuşdur. 

 "Azərbaycan"