NASA uzun müddətdir kosmik missiyalar üçün faydalı olacaq lazer rabitə texnologiyası üzərində işləyirdi. Bir neçə gün öncə eksperimentlər çərçivəsində bir təyyarədən Beynəlxalq Kosmik Stansiyaya (BKS) 4K video yayım gerçəkləşdirilib. NASA tərəfindən verilən açıqlamada bunun Artemis missiyaları zamanı Ayda astronavtların canlı video görüntülərini təmin edə biləcək yeni texnologiya üzrə olan sınaqların bir hissəsi olduğu bildirilib.

NASA-da işləyən komandalar kosmosdan məlumat göndərmək və qəbul etmək üçün radio dalğalarından istifadə edirlər. Lazer rabitə texnologiyası infraqırmızı işıq sayəsində məlumatların radiotezlik sistemlərindən 10 və ya 100 dəfə daha sürətli ötürülməsinə imkan verir.

Bu missiya üçün “Pilatus PC-12” təyyarəsinin gövdəsinə portativ lazer terminalı quraşdırıb və daha sonra isə Erie gölünün üzərindən uçaraq təyyarədən Klivlənddəki optik yer stansiyasına məlumat göndərilib. Bu məlumatlar Yerdəki şəbəkə vasitəsilə NASA-nın Nyu-Meksika ştatının Las-Krukes şəhərindəki “White Sands” test təsisinə göndərilib və burada elm adamları, infraqırmızı işıq siqnallarından istifadə edərək məlumatları yönləndirib.

Siqnallar planetimizdən NASA-nın orbitdəki eksperimental platforması olan “Laser Communications Relay Demonstration”a (LCRD) qədər təxminən 35.000 kilometr məsafə qət edib. LCRD daha sonra siqnalları orbitdəki laboratoriyada quraşdırılmış “Integrated LCRD LEO User Modem and Amplifier Terminal” yükünə ötürüb. Bu yük də məlumatları Yerə geri göndərib. Təcrübələr zamanı “Yüksək Sürətli Gecikməyə Dözümlü Şəbəkə” sistemi siqnalın bulud örtüyünə daha effektiv şəkildə nüfuz etməsinə kömək edib.

Ülkər XASPOLADOVA,

“Azərbaycan”