Bu gün aqrar sektor elmin son nailiyyətlərindən istifadə etməyə məhkumdur
Müasir dünyada baş verən bütün hadisələr və proseslər həm də aqrar sektora qənim kəsilib. Qlobal iqlim dəyişikliyi, biomüxtəlifliyin itirilməsi, münaqişələr, məlum səbəblərdən yaranan bahalaşma ilk növbədə aqrar sektora ağır zərbələr endirir.
Dünya üzrə kənd yerlərində yoxsulların və aclıqdan əziyyət çəkənlərin sayı ildən-ilə artmaqdadır. Görünür ki, qlobal birlik 2030-cu ilə qədər aclığı sıfıra endirməkdə aciz qaldığını etiraf etmək məcburiyyətində qalacaq. Bu səbəbdən də günümüzün sərt tələbləri bizi aqrar sektora elmi axtarışların son nəticələrini, yeni texnologiya və innovasiyaları daha sürətlə tətbiq etməyə vadar edir.
Elmi nailiyyətlər və yüksək texnologiyalar nə qədər mürəkkəb olsalar belə, yeni ərzaq sistemlərinin yaradılmasında, tətbiqində, məlumatların emal edilməsində və təhlilində öz müsbət rolunu oynamaqla yanaşı, məkan və müvəqqəti sinergiyaları - digər elmlərin tətbiqini və mübadilələri müəyyən etməkdə mühüm rol oynayır. Bu günlər Azərbaycan və Türkiyə prezidentlərinin Zəngilanda birinci mərhələsinin açılışında iştirak etdikləri "Dost Aqropark" "ağıllı kənd təsərrüfatı" kompleksi də faktiki olaraq müasir aqrar elminin son nailiyyətləri əsasında qurulan ultramüasir müəssisələrdən biridir. Yeri gəlmişkən qeyd edək ki, ikinci belə kompleksin Laçın rayonunda açılması nəzərdə tutulur. Zəngilandakı "Dost Aqropark" layihəsinin birinci mərhələsində isə inzibati binalar, 5200 kvadratmetrlik qapalı, 113 min kvadratmetrlik açıq tipli heyvandarlıq kompleksləri, sosial obyektlər, kafe, kinoteatr, istirahət zonası, üzgüçülük hovuzu, xidməti heyətin yaşayışı üçün binalar tikilmişdir. Kompleksə 3500 baş cins qaramal gətirilmişdir. "Dost Aqropark"da istehsal edilib qablaşdırılan ət məhsulları paketlərinin üzərinə "Made in Qarabağ" etiketləri vurulacaq.
"Dost Aqropark"ın ikinci və üçüncü mərhələləri üzrə işlərin də sürətlə aparılması nəzərdə tutulur. Layihənin bütün mərhələləri başa çatdırıldıqdan sonra 6 min hektar sahədə mal-qara üçün yem yetişdiriləcək və onun emalı üçün texniki sahələr yaradılacaq. Ümumiyyətlə, burada 10 min baş cins heyvan yetişdirilməsi üçün maldarlıq, eləcə də toxumçuluq və şitilçilik sahələri salınacaq. Kompleks həmçinin bölgənin toxum, gübrə və kənd təsərrüfatı ləvazimatlarına tələbatını ödəyəcək. Diqqəti cəlb edən odur ki, Qarabağda istehsal olunan məhsulların "Made in Qarabağ" brendi ilə dünya bazarına çıxarılması üçün "Aqro Market" də qurulacaq.
"Dost Aqropark" Türkiyə və Azərbaycan sərmayədarları tərəfindən Qarabağ və Şərqi Zəngəzur bölgələrində yaradılan ilk özəl kənd təsərrüfatı kompleksidir. Xatırladaq ki, layihənin təməli 2021-ci il oktyabrın 26-da Azərbaycan və Türkiyə prezidentləri tərəfindən qoyulmuşdu. "Ağıllı kənd təsərrüfatı" texnologiyalarının, sıfır tullantı, bərpaolunan enerji və dayanıqlı kənd təsərrüfatı mexanizmlərinin tətbiq olunacağı "Dost Aqropark" ətraf mühitin və təbiətin mühafizəsi ilə yanaşı, halal qida prinsipi ilə fəaliyyət göstərəcək. Layihə tam yekunlaşdıqda kompleksdə çalışanların sayı 500 nəfərə çatacaq. Burada ekosistemin yaradılması üçün ümumilikdə 100 milyon dollar sərmayə qoyulacaq. Kompleks Azərbaycanla yanaşı, Türkiyənin də ərzaq təhlükəsizliyinə mühüm töhfələr verəcək.
Bu gün dünyada hətta dronlar fermerlərin əlində ən çox istifadə olunan alətlərə çevrilməkdədir. Artıq fermer torpağın və əkinin vəziyyətinin analiz edilməsi üçün bir-iki məlumatla kifayətlənmir, xüsusi sensor kameralarla yüzlərlə məlumat toplaya bilir. Odur ki, "Dost Aqropark"da elmin geniş imkanlarının tətbiq edilməsi təsadüfi deyil.
Bahadur İMANQULİYEV,
"Azərbaycan"
