14 Noyabr 2025 15:35
325
CƏMİYYƏT
A- A+
Coğrafiyaşünas-alim: Qarabağ və Şərqi Zəngəzurda nadir torpaq elementləri aşkar edilib  

Coğrafiyaşünas-alim: Qarabağ və Şərqi Zəngəzurda nadir torpaq elementləri aşkar edilib  


Müasir dövrdə qlobal miqyasda sürətlə baş verən dəyişikliklər, xüsusilə hərbi-texnogen proseslərin genişlənməsi təbii ekosistemlərə ciddi təsir göstərir və insan fəaliyyətinin təhlükəsizliyi ilə bağlı ciddi narahatlıq doğurur. Bu tendensiya Qarabağ və Şərqi Zəngəzur kimi uzun müddət hərbi-siyasi qarşıdurmaların təsirinə məruz qalmış regionlarda özünü daha kəskin şəkildə göstərir. Məhz buna görə Elm və Təhsil Nazirliyinin akademik Həsən Əliyev adına Coğrafiya İnstitutu tərəfindən həmin ərazilərin ekosistemlərinə antropogen və hərbi-texnogen təsirlərin öyrənilməsi, onların xəritələşdirilməsi istiqamətində mühüm tədqiqatlar aparılıb. Araşdırmaların nəticələri bölgədə ekoloji vəziyyətin qiymətləndirilməsi və gələcək məskunlaşma proseslərinin elmi əsaslarla planlaşdırılması baxımından xüsusi əhəmiyyət daşıyır.

Coğrafiya İnstitutunun şöbə müdiri coğrafiya üzrə fəlsəfə doktoru Mirnuh İsmayılov AZƏRTAC-a müsahibəsində Qarabağ və Şərqi Zəngəzurda aparılan tədqiqatların nəticələri barədə məlumat verib: “Coğrafiya İnstitutunun əməkdaşları tərəfindən Qarabağ və Şərqi Zəngəzur üçün ekosistemlərin antropogen, hərbi-texnogen transformasiyasına aid tədqiqatlar aparılıb və xəritələşmə həyata keçirilib. Elmi nəticələrə əsasən məlum olub ki, ən güclü transformasiya Cəbrayıl, Füzuli, Ağdam rayonlarının ərazilərindədir. Xüsusən vaxtilə cəbhə xətti olmuş ərazilərdə transformasiyanın yüksək səviyyədə olduğu müəyyən edilib və ərazi xəritələşdirilib”.

Alim qeyd edib ki, Şərqi Zəngəzurun eko-geokimyəvi xəritəsi işlənilib. Xəritənin təhlilindən məlum olur ki, bəzi ərazilərdə nadir torpaq elementlərinin miqdarı yer qabığında müşahidə edilən orta həddən xeyli çoxdur: “Bildiyimiz kimi, hazırda nadir torpaq elementlərinə dünyada böyük tələbat var. Bu da həmin ərazilərin gələcəkdə strateji əhəmiyyətini artırır və onların elmi əsaslarla araşdırılmasını, həmçinin səmərəli və təhlükəsiz şəkildə istifadəsini zəruri edir”.

Mirnuh İsmayılov Qarabağın landşaft ekoloji karkas şəbəkə xəritəsinin yaradıldığını da diqqətə çatdırıb: “Bu, əsasən yenidən məskunlaşdırılan ərazilər üçün çox vacib irimiqyaslı xəritədir. Xəritədə hansı dərəcədə xüsusi mühafizə olunan ərazilərin yaradılması, o cümlədən təbiət abidələrinin necə qorunmaları parametrləri və sair haqqında geniş məlumat verilir. Xəritədə dörd yeni xüsusi mühafizə olunan dövlət qoruğu və ya milli park statusunda ərazinin yaradılması təklif edilib. Aidiyyəti dövlət qurumları bundan istifadə edə bilərlər”.

Digər Xəbərlər

QƏZETİN ÇAP VERSİYASI

XƏBƏR LENTİ Bütün xəbərlər

Xarici dövlətlərlə Azərbaycanın iqtisadi əlaqələrində xidmətlərin həcmi 14 milyard dollar təşkil edib  

16:16
15 Dekabr

Avropa İttifaqı Ukraynanın yenidən qurulması xərclərini təkbaşına ödəyə bilməyəcək  

16:15
15 Dekabr

Qlobal geosiyasi mübarizə sona çatmayınca neftin qiyməti qeyri-sabit qalacaq  

16:12
15 Dekabr

Prezident İlham Əliyev Azərbaycan və Maldiv arasında viza tələbinin qarşılıqlı ləğv edilməsi haqqında Sazişi təsdiqləyib

16:11
15 Dekabr

Dövlət maliyyəsinin idarə olunması, rəqəmsal islahatlar və növbəti dövr üçün qarşıda duran vəzifələr müzakirə olunub  

16:06
15 Dekabr

Azərbaycanla Moldova arasında məxfi məlumatın mübadiləsi və mühafizəsi haqqında Saziş təsdiq edilib  

16:03
15 Dekabr

Azərbaycanın və Qazaxıstanın Daxili İşlər nazirlikləri əməkdaşlıq edəcəklər  

15:39
15 Dekabr

Azərbaycan ilə Əlcəzair arasında əməkdaşlıq üzrə Birgə Komissiyanın yaradılması haqqında Saziş təsdiqlənib - FƏRMAN  

15:29
15 Dekabr

Azərbaycan və Bəhreyn arasında diplomatik pasport sahibləri üçün viza rejimi ləğv edilib QANUN  

15:01
15 Dekabr

Böyük Britaniyada kripto sənayesi üçün hüquqi çərçivə formalaşdırılır  

14:58
15 Dekabr

Sidneydə silahlı hücum törədən ata və oğulun kimliyi açıqlanıb  

14:28
15 Dekabr

Bakı Yeni ilə belə hazırlaşır  

14:13
15 Dekabr

Dağlıq ərazilərdə qar yağacaq, yollar buz bağlayacaq – XƏBƏRDARLIQ

14:05
15 Dekabr

Qış fəslinin Azərbaycana daxil olma vaxtı açıqlanıb  

13:54
15 Dekabr

Azərbaycan nümayəndə heyəti Bəhreyndə keçirilən festivalda uğurlu çıxış edib  

13:52
15 Dekabr

Horovlu kəndində 22 ailəyə evlərinin açarları təqdim olunub - YENİLƏNİB  

13:51
15 Dekabr

Vahid Cümşüd oğlu Axundov  

13:46
15 Dekabr

Ötən həftə 60 mina və 683 partlamamış hərbi sursat zərərsizləşdirilib  

13:41
15 Dekabr

Şamaxı–Piriqulu–Dəmirçi avtomobil yolu buz bağlayıb  

13:40
15 Dekabr

Sidneydəki hücumdan sonra Nyu-Yorkda təhlükəsizlik tədbirləri gücləndirilib  

13:35
15 Dekabr

Doqquz ayda əmtəə ixracı və idxalı açıqlanıb  

13:33
15 Dekabr

ÇOX OXUNANLAR

OXUCU MƏKTUBLARI

NƏŞRLƏRİMİZ

TƏQVİM / ARXİV

BAŞ REDAKTORDAN

Hamımızın Azərbaycan adlı bir Vətəni var! Qoynunda dünyaya göz açdığımız, minbir nemətindən dadıb isti qucağında boya-başa çatdığımız bu əvəzolunmaz diyar azərbaycanlı adını qürur və iftixarla daşıyan hər kəs üçün müqəddəs və ülvidir.
Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan Ordusu Vətən müharibəsində zəfər çalaraq erməni işğalçılarını kapitulyasiyaya məcbur etdi, düşməni qovaraq ərazi bütövlüyünə nail oldu.
Bununla da Azərbaycan yeni inkişaf dövrünə qədəm qoydu.
Bu dövrdə dünyada mürəkkəb və ziddiyyətli proseslər davam etməkdədir!
Hələ də dünyada ədalətsizliklər mövcuddur!
Hələ də dünyada ikili standartlar var!
Hələ də dünyada güclülər zəiflərin haqqını tapdalamaq istəyir!
Odur ki, biz daima güclü olmalıyıq.
Güclü olmağın əsas şərti isə bizim birliyimizdir!
Dünyanın harasında yaşamağımızdan, hansı sahədə çalışmağımızdan asılı olmayaraq, əlbir və əlaqəli fəaliyyət göstərməyi bacarmalıyıq.
Azərbaycan naminə, onun dünyada yeri, yüksək nüfuzu uğrunda daim birlikdə mübarizə aparmalıyıq.
Yalnız bu halda anamız Azərbaycanı qoruya, yüksəldə və hamımız üçün qürur mənbəyinə çevirə bilərik.
Ulu yurdumuzun adını daşıyan "Azərbaycan" qəzeti də bu amala xidmət edir.
Əziz azərbaycanlılar! Sizi Azərbaycan naminə, övladlarımızın firavan və xoşbəxt gələcəyi uğrunda əlbir və əlaqəli fəaliyyətə çağırıram!