BMT-nin yeni hesabatında deyilir ki, qlobal əhali artımının azalması gənclərin valideynlikdən üz döndərmələri ilə bağlı deyil. Bu, onların övlad sahibi olmasına mane olan sosial və iqtisadi təzyiqlərlə əlaqədardır.
AZƏRTAC təşkilatın saytına istinadla xəbər verir ki, BMT-nin Əhali Fondu (UNFPA) iyunun 10-da “Dünya əhalisinin vəziyyəti” adlı hesabatını açıqlayıb və xəbərdarlıq edib ki, artan yaşayış xərcləri, davamlı gender bərabərsizliyi və gələcəklə bağlı dərinləşən qeyri-müəyyənlik səbəbindən xeyli sayda insan ailə qurmaq imkanından məhrum edilir.
Hesabatda yer alan “Həqiqi əhali artımı böhranı” başlıqlı fəsildə bildirilir ki, dəyişən dünyada reproduktiv kontekstdə həqiqətən də təhlükə altında olan amil insanların nə vaxt uşaq sahibi olub-olmayacağını sərbəst seçmək qabiliyyətidir.
Təşkilatın hesabatı dünya əhalisinin 37 faizini təmsil edən 14 ölkəni əhatə edən son sorğuya əsaslanır. Diqqətə çatdırılır ki, iqtisadi maneələr bu məsələdə əsas amildir; respondentlərin 39 faizi daha az uşaq sahibi olmağın əsas səbəbi kimi maliyyə məhdudiyyətlərini göstərib.
Respondentlərin müvafiq olaraq 19 və 21 faizi gələcək üçün qorxular sırasında iqlim dəyişikliyi, müharibələr və iş yerinin olmaması faktorlarını göstərib. Qadınların 13 faizi və kişilərin 8 faizi ev əməyinin qeyri-bərabər bölgüsünü də əsas amil kimi göstərib. Sorğu, həmçinin müəyyən edib ki, hər üç yetkin qadından biri gözlənilmədən hamiləlik keçirib, hər dörd nəfərdən biri öz istədiyi vaxtda uşaq sahibi ola bilməyib və hər beş nəfərdən biri istəmədiyi halda uşaq sahibi olmaq üçün təzyiqə məruz qalıb.
Hesabat müəllifləri çox vaxt səmərəsiz olan və insan hüquqlarını pozma riski ehtiva edən uşaq bonusları və ya reproduktiv hədəflər kimi doğum nisbətlərinin azalmasına qarşı bəsit və məcburi reaksiyalara qarşı xəbərdarlıq ediblər. Əvəzində, onlar hökumətləri əhali tərəfindən müəyyən edilmiş valideynlik qarşısındakı maneələri aradan qaldırmaqla seçimlərini genişləndirməyə çağırıblar. Tövsiyə edilən tədbirlərə mənzil tikintisinə sərmayə qoyuluşu, layiqli iş, ödənişli valideyn məzuniyyəti və hərtərəfli reproduktiv sağlamlıq xidmətlərinə çıxış yolu ilə valideynlik hüququnu daha əlverişli etmək daxildir.
UNFPA hökumətləri immiqrasiya yolu ilə iş qüvvəsi çatışmazlığını həll etmək və reproduktivliyin azalması fonunda iqtisadi artımı qorumaq üçün əsas strategiya müəyyənləşdirməyə təşviq edir.
Hesabatın gender bərabərsizliyi ilə bağlı hissəsində qadın məşğulluğu ilə bağlı daha təsirli tədbirlər görülməsi, zəif cinsin nümayəndələrinin sahibkarlıq fəaliyyətinə cəlb edilməsi üzrə strategiyaların hazırlanması tövsiyə edilir.
jpg_1749076194.jpg)
