Azərbaycanın hərb tarixinin şərəfli salnamələrindən biri olan Aprel döyüşlərindən 9 il ötür. Ermənistanın təxribatlarının nəticəsi olaraq 2016-cı il aprelin 2-də başlayan döyüşlər ilk növbədə onu göstərmişdi ki, Azərbaycan dövləti hərbi yolla torpaqlarını işğaldan azad etməyə hazırdır.  Eyni zamanda 4 gün davam edən Aprel döyüşləri Azərbaycanın yüksəlişinin, ordumuzun gücünün artırılması istiqamətində görülən işlərin praktik təsdiqi oldu. 

Düşmən Azərbaycan Ordusunun əzici üstünlüyünü döyüş meydanında hiss etdi

Aprel döyüşlərinə qədər Ermənistan işğal altında saxladığı ərazilərimizdən Azərbaycan Ordusunun mövqelərini və kəndlərimizi atəşə tutmaqla çoxsaylı hərbi təxribatlar törətmiş və hər dəfə layiqli cavabını almışdı. 2013-cü ilin avqust ayında ermənilər cəbhə xəttində törətdikləri təxribatdan sonra ciddi tələfatla üzləşmişdilər. 2014-cü ilin noyabr ayında isə hərbçilərimiz cəbhə xəttində düşmənin təxribatçı hərəkətlər edən hərbi helikopterini məhv etmişdilər. 

Aprel döyüşləri isə 1994-cü ilin atəşkəs razılaşmasından 2020-ci ilin Vətən müharibəsinə qədər olan dövrdə cəbhə xəttində baş verən və Azərbaycan Ordusunun möhtəşəm zəfəri ilə nəticələnən ən irimiqyaslı hərbi toqquşma oldu. 4 gün davam edən hərbi əməliyyatlar zamanı texnika və canlı qüvvə sarıdan böyük tələfatlar verərək qaçmağa məcbur edilən erməni  hərbi birləşmələri atəşkəs dövründə ilk dəfə olaraq Azərbaycan Ordusunun əzici üstünlüyünü döyüş meydanında hiss etdilər. Döyüş günlərində və ondan sonra Ermənistanın rəsmi dairələri və kütləvi-informasiya vasitələri çoxsaylı dezinformasiyalar yaydılar, məğlub olduqlarını gizlətməyə çalışdılar. Lakin sonradan elə erməni mənbələrinin özləri tərəfindən Ermənistanın çoxlu sayda canlı qüvvə və hərbi texnika itirdiyi etiraf olundu. Döyüşlərdən sonra Ermənistan ordusunun rəhbər  heyətinin vəzifədən azad olunması, yüksəkvəzifəli hərbçilər barəsində cinayət işlərinin başlanması da bunu təsdiq etdi.

Hərb tariximizin ən uğurlu əməliyyatlarından biri

Aprel döyüşlərində Tərtər rayonu istiqamətində bir sıra strateji mövqelər, Cəbrayıl rayonundakı Lələtəpə yüksəkliyi, ümumilikdə isə iki min hektardan artıq ərazimiz işğaldan azad edildi. Həmin strateji yüksəkliklər, mövqelər, işğaldan azad edilmiş ərazilər ordumuza təmas xəttində strateji üstünlüyünü təmin etməyə, düşmənin əlaqə yollarını nəzarət altına almağa  imkan verdi.

 Xüsusilə qeyd edilməlidir ki, həmin vaxt ordumuzun bölmələri əlverişsiz mövqelərdən əks-hücum əməliyyatına başlamışdılar. Bu baxımdan həyata keçirilən uğurlu hücum əməliyyatları Azərbaycan Ordusunda həyata keçirilən islahatların, döyüş qabiliyyətinin artırılmasının, şəxsi heyətin peşəkarlığının yüksəldilməsi istiqamətində görülən işlərin təcəssümü oldu. Düşmən 1994-cü ildən sonra bərkidib-betonladığı, dinc əhalinin başına güllə, mərmi yağdırdığı mövqelərdən bir həmlədə qovulub çıxarıldı. Eyni zamanda bu döyüşlər Azərbaycan hərbçilərinin yüksək mənəvi-psixoloji hazırlığını, qələbə əzmini nümayiş etdirdi. Onlar bu yolda canlarından keçərək, müqəddəs şəhidlik zirvəsinə ucalaraq xalqımızın qəhrəmanlığını dünyaya bəyan etdilər.

Prezident İlham Əliyev Aprel döyüşlərini müasir tariximizdə ən uğurlu hərbi əməliyyatlardan biri kimi qiymətləndirmişdir: "Aprel döyüşləri bizim böyük tarixi qələbəmizdir, müasir tariximizdə ən uğurlu hərbi əməliyyatlardan biridir. Yaxşı bilirsiniz ki, döyüşlərə qədər Ermənistan silahlı qüvvələri işğal edilmiş ərazilərdən bizim yaşayış məntəqələrini, hərbi mövqelərimizi daim atəşə tuturdu. Ermənistanın təxribatının qarşısını almaq üçün Azərbaycan Ordusu çox uğurlu əməliyyat keçirmiş və vaxtilə işğal edilmiş Ağdərə, Füzuli, Cəbrayıl rayonlarının bir hissəsini işğalçılardan azad etmişdir. Minlərlə hektar torpaq işğalçılardan azad edildi, on minlərlə hektar ərazi nəzarətimizə keçdi".

Aprel döyüşləri tarixə Azərbaycanın böyük hərbi qələbəsi kimi həkk olundu. Ermənistanın isə siyasi, iqtisadi və psixoloji məğlubiyyəti oldu. Bu hərbi hadisə demək olar ki, Ermənistan ordusu ətrafında yaradılmış mifləri dağıtdı,  "Ohanyan sərhədi"nin keçilməz olması barədə deyilənlərin yalan olduğunu göstərdi.   

Bütövlükdə, 2016-cı ilin aprelində  Ermənistan həm döyüş meydanında sarsıdıcı məğlubiyyətə uğradıldı, həm də siyasi meydanda heç bir dəstək almadı. Bu hadisə həm də bir daha Ermənistanın işğalçı və terrorçu mahiyyətinə işıq saldı, aparılan danışıqlarda konstruktivlikdən uzaq olduğunu nümayiş etdirdi.

Qələbə estafeti zirvəyə yetişdi

2016-cı ilin Aprel döyüşlərində sübut olundu ki, Azərbaycan Ordusu baş verə biləcək müharibəni qısa müddətdə qələbə ilə başa çatdırmağa qadirdir. Eyni zamanda bu hadisə bir daha göstərdi ki, Azərbaycan xalqı işğalla heç vaxt barışmayacaq, torpaqlarını mütləq azad edəcək. Düşmən də gördü ki, xalqımız ərazi bütövlüyünün bərpası üçün istənilən an müqəddəs savaşa hazırdır. Prezident İlham Əliyev çıxışlarının birində bununla bağlı deyib: "Aprel döyüşləri nəticəsində Füzuli, Cəbrayıl və Ağdərə rayonlarının işğaldan azad edilmiş ərazilərində bu gün Azərbaycan bayrağı dalğalanır. Bu döyüşlər onu göstərir ki, Azərbaycan xalqı və dövləti heç vaxt işğalla barışmayacaq, öz ərazi bütövlüyünü nəyin bahasına olursa-olsun bərpa edəcəkdir". 

Prezident İlham Əliyevin böyük uzaqgörənliklə və müdrikcəsinə dediyi bu sözlər Aprel döyüşlərindən cəmi 4 il sonra həyata vəsiqə aldı. 2020-ci ilin 44 günlük Vətən müharibəsində torpaqlarımız işğaldan azad edildi, bayrağımız Şuşada ucaldıldı. Beləliklə, 2016-cı ilin Aprel döyüşlərindən başlayan Zəfər estafeti 44 günlük Vətən müharibəsində və antiterror tədbirlərində özünün zirvəsinə yetişdi, ərazi bütövlüyümüz və bütün torpaqlarımız üzərində milli suverenliyimiz təmin olundu.

Rəşad CƏFƏRLİ,

"Azərbaycan"