Zamanın başlanğıcını görə bilərikmi?
İşığın kosmosda hərəkət etməsi və teleskoplarımıza çatması üçün müəyyən vaxt keçir. Yəni, kosmosa baxmaq həm də zamanda geriyə səyahətdir. Bu, hətta bizə olduqca yaxın olan obyektlər üçün də keçərlidir. Günəşin gördüyünüz işığı onu təxminən 8 dəqiqə 20 saniyə əvvəl tərk edib. Yəni, Günəş işığının Yerə çatması üçün bu qədər vaxt lazım gəlir. Nisbətən dəqiq hesablama isə teleskopların yardımı ilə mümkündür.
AZƏRTAC “Study Finds” saytına istinadla xəbər verir ki, “James Webb” indiyədək hazırlanan ən qabaqcıl kosmik teleskoplardan biridir. Onun planlaşdırılması 25 il, inşası isə 10 ildən çox davam edib. Teleskop 2021-ci il dekabrın 25-də kosmosa buraxılıb və bir ay ərzində son təyinat yerinə çatıb. Güzgüsünün diametri təxminən 6,5 metr olan teleskopun kosmosda yerləşməsi kainatı nisbətən maneəsiz şəkildə görməyə imkan verir.
“James Webb” 1990-cı ildə orbitə buraxılan və hazırda da fəaliyyət göstərən “Hubble” kosmik teleskopundan təxminən üç dəfə böyükdür və daha uzaq qalaktikaları görə bilir. Onun ən müasir alətləri uzaq kosmik obyektlərin tərkibi, temperaturu və hərəkəti haqqında məlumatları toplayır. Astronomlar “James Webb” teleskopunu naməlum kainata açılan pəncərə hesab edirlər.
Bəs bu cihaz neçə il keçmişə baxa bilər? Təxminən 13,5 milyard il! Bunu asanlıqla hesablamaq mümkündür. Bütün işıqlar - istər günəş işığı, istərsə də evimizdəki lampa - saniyədə təxminən 300 min kilometr sürətlə yayılır. Bu, dəqiqədə 18 milyon kilometr sürət deməkdir. Obyekt nə qədər uzaqdırsa, onun işığı da bizə bir o qədər gec çatır. Bunu nəzərə alsaq, 40 trilyon kilometr uzaqlıqdakı “Proxima Centauri” ulduzunun işığının Yerə çatması üçün dörd ildən bir qədər çox vaxt lazım olduğunu hesablaya bilərik. Yəni həmin ulduz alimlərin dediyi kimi, Yerdən dörd işıq il qədər uzaqdadır.
Bu yaxınlarda “James Webb” elmə məlum olan ən uzaq “Earendeli” ulduzunu müşahidə edib. Onun işığının təxminən 12,9 milyard il yaşı olduğu müəyyənləşib. Beləliklə, bu kosmik teleskop digərlərinə nisbətən daha çox geriyə baxa bilir. Məsələn, “Hubble” teleskopu obyektləri insan gözünün görə biləcəyindən 60 min dəfə uzaq, “James Webb” isə ondan doqquz dəfə daha uzaq görə bilir.
“Big Bang” (Böyük Partlayış) kainatımızın başlanğıcını təyin etmək üçün istifadə edilən bir termindir. Alimlər bunun təxminən 13,8 milyard il əvvəl baş verdiyinə inanırlar. Bu, kainatımızın tarixinin izahları arasında ən çox qəbul edilən nəzəriyyədir. Onlar “Big Bang” nəzəriyyəsinin kainatın hər yerində sürətlə genişlənən kosmosu daha yaxşı izah etdiyini düşünürlər. Alimlərin fikrincə, “Böyük Partlayış”dan bir neçə yüz milyon il sonra ilk ulduzlar və qalaktikalar meydana gəlməyə başlayıb.
Digər Xəbərlər
QƏZETİN ÇAP VERSİYASI
XƏBƏR LENTİ Bütün xəbərlər
Türkiyə telekanalı: Xankəndi inkişafının yeni səhifəsinə hazırlaşır
27 Iyul
Mərkəzi Seçki Komissiyasının növbəti iclası keçirilib
27 Iyul
İstanbulda PKK-nın 13 tərəfdarı saxlanılıb
27 Iyul
İranın yeni seçilən prezidenti sabah and içəcək
27 Iyul
Mask Olimpiadanın açılış mərasimini xristianlara qarşı hörmətsizlik adlandırıb
27 Iyul
Viktor Orban: Avropa sülh siyasətini qəbul etməlidir
27 Iyul
Olimpiadada jurnalistləri daşıyan avtobus qəzaya düşüb
27 Iyul
AKAF-ın baş katibi: Parisdə yaxşı nəticə göstərəcəyimizə inanıram
27 Iyul
Paris-2024-də ilk medalçılar bəlli olub
27 Iyul
Paris-2024: Azərbaycanın daha bir cüdoçusu mübarizəni dayandırıb
27 Iyul
DİQQƏT ÇƏKƏNLƏR
ÇOX OXUNANLAR
Həqiqətə çağırış25 Iyul 2024
Uzaqgörənlik24 Iyul 2024
Azərbaycan iqlim dəyişikliyi ilə mübarizədə qlobal səviyyədə tanınır23 Iyul 2024
Azərbaycan Qlobal Cənubla Qlobal Şimal arasında təmasları gücləndirir YENİLƏNİB - 2 VİDEO...21 Iyul 2024
Avropanın Azərbaycana ehtiyacı artır20 Iyul 2024
Bütün yollar Qarabağa aparır18 Iyul 2024
OXUCU MƏKTUBLARI
NƏŞRLƏRİMİZ
BAŞ REDAKTORDAN
Hamımızın Azərbaycan adlı bir Vətəni var! Qoynunda dünyaya göz açdığımız, minbir nemətindən dadıb isti qucağında boya-başa çatdığımız bu əvəzolunmaz diyar azərbaycanlı adını qürur və iftixarla daşıyan hər kəs üçün müqəddəs və ülvidir.
Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan Ordusu Vətən müharibəsində zəfər çalaraq erməni işğalçılarını kapitulyasiyaya məcbur etdi, düşməni qovaraq ərazi bütövlüyünə nail oldu.
Bununla da Azərbaycan yeni inkişaf dövrünə qədəm qoydu.
Bu dövrdə dünyada mürəkkəb və ziddiyyətli proseslər davam etməkdədir!
Hələ də dünyada ədalətsizliklər mövcuddur!
Hələ də dünyada ikili standartlar var!
Hələ də dünyada güclülər zəiflərin haqqını tapdalamaq istəyir!
Odur ki, biz daima güclü olmalıyıq.
Güclü olmağın əsas şərti isə bizim birliyimizdir!
Dünyanın harasında yaşamağımızdan, hansı sahədə çalışmağımızdan asılı olmayaraq, əlbir və əlaqəli fəaliyyət göstərməyi bacarmalıyıq.
Azərbaycan naminə, onun dünyada yeri, yüksək nüfuzu uğrunda daim birlikdə mübarizə aparmalıyıq.
Yalnız bu halda anamız Azərbaycanı qoruya, yüksəldə və hamımız üçün qürur mənbəyinə çevirə bilərik.
Ulu yurdumuzun adını daşıyan "Azərbaycan" qəzeti də bu amala xidmət edir.
Əziz azərbaycanlılar! Sizi Azərbaycan naminə, övladlarımızın firavan və xoşbəxt gələcəyi uğrunda əlbir və əlaqəli fəaliyyətə çağırıram!