04 Oktyabr 2024 19:31
1362
DÜNYA
A- A+
Kilometrlərlə uzaqdan nüvə silahlarını aşkar edən detektor

Kilometrlərlə uzaqdan nüvə silahlarını aşkar edən detektor

Amerikalı və ingilis tədqiqatçılar nüvə reaktorlardan yayılan antineytrinoları ölçən detektor hazırlayıblar. Bu detektorla yüzlərlə kilometr məsafədən reaktorun enerji, yoxsa silah istehsalı üçün istifadə olunduğu müəyyən ediləcək.

Həm nüvə silahı, həm də nüvə yanacağı urandan istifadə edir, lakin onların arasındakı fərq yanacağın tərkibindəki parçalanmış materialın zənginləşmə sürətidir. Nüvə yanacağı 5 faizdən az zənginləşdiyi halda, nüvə bombasındakı zənginləşdirmə nisbəti 90 faizi keçir. Tədqiqatçılar, antineytrinoların sayını ölçməklə nüvə reaktorunun mövcudluğunu, onun detektordan uzaqlığını və işləmə dövrünü müəyyən edə bilərlər. Maddədəki neytrinolar kimi, antineytrinolar da atomdakı yüklü olmayan hissəciklərdir və demək olar ki, sıfır kütləyə malikdirlər, lakin antimaddədə mövcuddurlar.

Antineytrinolar, əsasən, nüvə reaksiyaları zamanı yaranırlar. Tədqiqatçılar antineytrinoları izləyərək yanacağın dəqiq izotopunu və reaktorun əməliyyat dövrünü təyin edə bilərlər. Onlar antineytrinoları tutmaq üçün Chernekov radiasiyası adlanan fenomeni istifadə ediblər. İzah edilib ki, elektron kimi yüklü bir hissəcik su kimi bir mühitdə işıq sürətindən daha sürətli hərəkət edəndə, işıq yavaşlayır, lakin antineytrino yavaşlamır. Antineytrino elektronun antihissəciyi olan pozitronun işıq sürətindən qısa müddət daha sürətli hərəkət etməsinə səbəb olur. Bu, səs partlamasına bənzər, müşahidə edilə bilən mavi işıq konusu yaradır. Tədqiqatçılar bu məqsədlə diametri və hündürlüyü 22 metr olan, içində bir neçə min ton su və üzvi maye sintilatoru olan antineytrino detektoru dizaynı hazırlayıblar.


Ülkər XASPOLADOVA,

“Azərbaycan”

Digər Xəbərlər

QƏZETİN ÇAP VERSİYASI

XƏBƏR LENTİ Bütün xəbərlər

Azərbaycanın 2 boksçusu Avropa çempionu olub  

10:40
18 Dekabr

Paytaxt məktəblilərinin müəllifi olduğu növbəti kitabın təqdimatı olub  

10:38
18 Dekabr

İsveç hökuməti seçkiöncəsi məlumatların bloklanmasına görə “Meta”dan izahat tələb edir  

10:03
18 Dekabr

Quterreş ABŞ və Venesuelanı BMT Xartiyasına əməl etməyə çağırıb  

09:47
18 Dekabr

 Miqrantların hüquqlarının müdafiəsində Ombudsman təsisatlarının rolu  

09:39
18 Dekabr

Ağdamda traktor minaya düşüb, xəsarət alan var – BİRGƏ MƏLUMAT

09:33
18 Dekabr

Səssiz təhlükə

09:00
18 Dekabr

Polis Akademiyasında təhsil almaq istəyən abituriyentlər üçün müsabiqə elan edilir

08:55
18 Dekabr

Nakam taleli rəssam

08:50
18 Dekabr

Bir ömrə sığmayan həyat

08:45
18 Dekabr

Ailə hüququnda aliment institutunun müasir tələbləri

08:40
18 Dekabr

İqtisadi inkişaf və rahat həyat abad yoldan başlayır

08:35
18 Dekabr

İşgüzar səfər, strateji hədəf

08:30
18 Dekabr

Ermənilər qərbi azərbaycanlıların doğma yurdlarına qayıtmalarını niyə böyük təhlükə hesab edirlər

08:27
18 Dekabr

Amnistiya təşəbbüsü geniş sosial əhatəyə malikdir

08:25
18 Dekabr

Azərbaycan-Türkiyə strateji müttəfiqliyi gündən-günə möhkəmlənir

08:20
18 Dekabr

Qətər Azərbaycanın Yaxın Şərqdə mühüm tərəfdaşıdır

08:15
18 Dekabr

Azərbaycan nümunəsi

08:10
18 Dekabr

Regiondakı yeni status-kvo Azərbaycanın hərbi-siyasi qələbələrinin nəticəsidir

08:05
18 Dekabr

Strateji tərəfdaşlığa əsaslanan uğurlu əməkdaşlıq

08:00
18 Dekabr

“Dövlət rüsumu haqqında” və “Lisenziyalar və icazələr haqqında” Azərbaycan Respublikasının qanunlarında dəyişiklik edilməsi barədə” Azərbaycan Respublikasının 2025-ci il 11 aprel tarixli 177-VIIQD nömrəli Qanununun tətbiqi və “Lisenziyalar və icazələr haqqında” Azərbaycan Respublikasının 2016-cı il 15 mart tarixli 176-VQ nömrəli Qanununun tətbiqi barədə” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2016-cı il 20 aprel tarixli 866 nömrəli Fərmanında dəyişiklik edilməsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2025-ci il 7 may tarixli 388 nömrəli Fərmanının icrası ilə əlaqədar Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin bəzi qərarlarında dəyişiklik edilməsi barədə

01:23
18 Dekabr

ÇOX OXUNANLAR

OXUCU MƏKTUBLARI

NƏŞRLƏRİMİZ

TƏQVİM / ARXİV

BAŞ REDAKTORDAN

Hamımızın Azərbaycan adlı bir Vətəni var! Qoynunda dünyaya göz açdığımız, minbir nemətindən dadıb isti qucağında boya-başa çatdığımız bu əvəzolunmaz diyar azərbaycanlı adını qürur və iftixarla daşıyan hər kəs üçün müqəddəs və ülvidir.
Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan Ordusu Vətən müharibəsində zəfər çalaraq erməni işğalçılarını kapitulyasiyaya məcbur etdi, düşməni qovaraq ərazi bütövlüyünə nail oldu.
Bununla da Azərbaycan yeni inkişaf dövrünə qədəm qoydu.
Bu dövrdə dünyada mürəkkəb və ziddiyyətli proseslər davam etməkdədir!
Hələ də dünyada ədalətsizliklər mövcuddur!
Hələ də dünyada ikili standartlar var!
Hələ də dünyada güclülər zəiflərin haqqını tapdalamaq istəyir!
Odur ki, biz daima güclü olmalıyıq.
Güclü olmağın əsas şərti isə bizim birliyimizdir!
Dünyanın harasında yaşamağımızdan, hansı sahədə çalışmağımızdan asılı olmayaraq, əlbir və əlaqəli fəaliyyət göstərməyi bacarmalıyıq.
Azərbaycan naminə, onun dünyada yeri, yüksək nüfuzu uğrunda daim birlikdə mübarizə aparmalıyıq.
Yalnız bu halda anamız Azərbaycanı qoruya, yüksəldə və hamımız üçün qürur mənbəyinə çevirə bilərik.
Ulu yurdumuzun adını daşıyan "Azərbaycan" qəzeti də bu amala xidmət edir.
Əziz azərbaycanlılar! Sizi Azərbaycan naminə, övladlarımızın firavan və xoşbəxt gələcəyi uğrunda əlbir və əlaqəli fəaliyyətə çağırıram!