Dənizin bir-birinin ardınca düzülüb sahilə doğru can atan dalğalarını hansımız görməmişik ki! Bir-birinin arxasınca düşüb yorulanacan sahilə qovan dalğaların yaratdığı gözəl, bənzərsiz mənzərədən hansımız zövq almamışıq ki! 

Hələ bu dalğaların ətrafa səs salan, könülləri oxşayan ritmik şırıltısını, asta-asta qəlbə sığal-tumar çəkən sirli-sehrli pıçıltısını demirik. Kim bilir, bəlkə də elə insanları dənizə çəkib aparan, ona sevgini artıran bu şıltaq dalğaların sirli-sehirli şırıltısıdır, ətrafa sakit-sakit yayılan pıçıltısıdır.

Nə vaxt Xəzərin sahilinə gediriksə, dəniz bizi eyni mənzərəsi, ətrafa yayılan şırıltısı, sakit pıçıltısı ilə şahə qalxan dalğaları ilə qarşılayır. Bir yerdə dayanmayan dalğalar neçə əsrlərdir sahilə can atsa da, arzusuna, istəyinə çata bilmir. Sevgilisinə həsrət qalmış aşiqlər kimi boynu bükük qalıb geri çəkilir. Ha özünə güc versə də, sahilə qalaqladığı qumun üstündən aşıb dənizdən çıxa bilmir. Yorğunluğu alandan  sonra yenidən özündə güc toplayıb hücuma keçir. Sahilə sevgidən doğan bu cəhdlər ara vermir, bu cəhdlər bitib tükənmir. Beləcə, arzusuna çatmaq üçün illər, əsrlərdir dalğalar mübarizəsindən qalmır. Gördüyümüz bu mənzərə eyni olsa da, darıxdırıcı, cansıxıcı deyil, maraqlıdır, mənalıdır.   

Dalğalar ya bilərəkdən, ya da bilməyərəkdən dənizin bəzi sərvətlərini - dənəvər qumlarını, irili-xırdalı balıqqulaqlarını da, yosunlarını da qabağına qatıb sahilə çıxarır. Sahilboyu addımladıqca bu səhnə görənləri heyran edir. Qara qumun üstünə səpələnmiş ağ rəngli balıqqulağılar gözəl, bənzərsiz bir mənzərə yaradır. Bəzən bu mənzərəni uzun müddət seyr edə bilmirik. Bir də görürsən ki, budur, coşub-daşan dalğalar az vaxt ərzində balıqqulaqlarını təzədən yığıb dənizin içərilərinə aparır. Çox keçmir ki, onları yenidən sahilə sərir. Beləcə, dalğalar yorulmaq bilmədən ətrafa səs sala-sala gurlayırlar.

Bəzən yaradıcı adamlar dalğaları dənizin gülən çöhrəsinə də bənzədirlər. Doğrudan da, sanki dəniz dalğaları ilə günəşin, ayın, yerin-göyün, insanların üzünə gülümsəyir, ürəyini açıb təbəssümünü göstərir. Bu gülüş, bu təbəssüm dənizə çox yaxşı yaraşır. Sanki dəniz də elə insanlar kimidir. Bəzən təbəssümü, gülüşü ilə yanaşı, qəzəbini də, əsəbini də bütün aləmə nümayiş etdirir. Dəniz coşub-daşan kimi üzündən təbəssümü ilə bərabər həzini də yoxa çıxır. Onların yerini kükrəyən, şahə qalxan dalğalar tutur. Amma bir şey yaxşıdır ki, dənizin qəzəbi, əsəbi çox da uzun çəkmir. Bir də görürsən ki, budur, kükrəyən, şahə qalxan dalğalar sakitləşdi. Sakitləşən dənizin üzünə yenidən təbəssüm qondu, həzin dalğaları ilə gülümsəməyə başladı. 

Cəlbediciliyinə görə dənizi təkcə böyüklər deyil, uşaqlar da sevirlər. Onun sahilə sərdiyi balıqqulaqları ilə, dənəvər qumları ilə "ev"lər tikirlər. Bunu görən dalğa sanki uşaqlarla oynayırmış kimi, gücünü bir az artırıb şıltaqcasına sahilə tələsib onların qum "ev"ini suya qərq edir. Dalğanın bu hərəkəti uşaqları əsəbiləşdirib özündən çıxarsa da, gileylənmirlər. Çünki dalğa gülümsünə-gülümsünə sahildən geri çəkilir. 

Bir payız günündə görüşünə getdiyimiz dəniz çox sakit idi, xırda dalğalarını üzünə sərib həzin-həzin sığallayırdı. Uşaqlar da dalğaların sahilə çıxardığı dənəvər qumlardan, irili-xırdalı balıqqulaqlarından "ev" tikirdilər. Deyəsən, dəniz həmin gün şıltaqlığını unutmuşdu. Daha əvvəlki günlərdəki kimi uşaqların tikdikləri "ev"ləri suya qərq etmirdi. Uşaqlar da bundan həvəsə gəlib dənizin qırağında yeni "saraylar" ucaldırdılar. Dənizsə aramla hey dalğalandıqca dalğalanırdı...

Vahid MƏHƏRRƏMOV,

"Azərbaycan"