Azərbaycanda aparılan sosial islahatların əhatə dairəsi genişdir. Məqsədi ölkənin hər bir vətəndaşının sosial rifahını yaxşılaşdırmaq olan bu islahatlar çərçivəsində pensiya və sosial müavinətlərin artırılması nə qədər önəmlidirsə, əhalinin məşğulluğunun təmin edilməsi bir o qədər vacibdir. 

Çox sadə bir səbəbdən -məşğulluğu təmin edilən şəxsin dövlətdən sosial tələbi olmur, əksinə, o, dövlətə vergi verir, gələcəkdə normal pensiya almaq üçün sosial sığorta fonduna vəsait ödəyir və s.

Azərbaycanda əhalinin məşğulluğunun təmin olunması üçün bir çox sosial proqram həyata keçirilir və onlar nəticəsiz qalmır. Ən əsası, həmin proqramların icrası sayəsində işsizlərin sayı azalır, yəni məşğulluğu təmin edilənlərin sayı artır. Yeri gəlmişkən qeyd edək ki, Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin tabeliyindəki Dövlət Məşğulluq Agentliyi tərəfindən cari il 420 mindən çox şəxsin aktiv məşğulluq proqramlarına cəlb edilməsi proqnozlaşdırılıb. Əmək və əhalinin sosial müdafiəsi naziri Anar Əliyev son bir ildə agentliyin ümumilikdə 400 mindən çox şəxsi aktiv məşğulluq proqramlarına cəlb etdiyini, onlardan 160 min nəfər şəxsin işlə təmin olunduğunu, 15,6 min nəfərin peşə hazırlığına yönləndirildiyini diqqətə çatdırıb. Bu il isə qurumun işlə təminat göstəricisinin 165 minə çatdırılması nəzərdə tutulub. İşğaldan azad olunan ərazilərə köçürülən sakinlərdən 86 faizinin məşğulluğunun təmin olunduğunu və bu sahədə tədbirlərin davam etdirildiyini vurğulayan nazir onu da nəzərə çatdırıb ki, həssas qrupların əmək bazarına çıxışının dəstəklənməsi, məşğulluq tədbirləri üzrə rəqəmsallaşmanın əhatə dairəsinin genişləndirilməsi sahələrində görülən işlər cari ildə də davam edəcək.  

Nazirlikdən həmçinin bildirilib ki, Böyük qayıdış proqramı çərçivəsində öz ata-baba yurduna köçən 2 mindən çox iqtisadi fəal və əməkqabiliyyətli vətəndaşlarla aktiv iş aparılıb. Təbii ki, köçənlərin sayı daha çoxdur, lakin onlardan bir çoxu əmək qabiliyyəti olmayanlar və uşaqlardır. Əməkqabiliyyətli şəxslərin məşğulluğunun təmin edilməsində isə mühüm irəliləyişə nail olunub. Ümumiyyətlə, Böyük qayıdış çərçivəsində bütün alətlərdən istifadə edilir. Nazirlik bu kateqoriyadan olan şəxslərin vakansiyalar üzrə işə düzəltmək, özünüməşğulluq proqramı çərçivəsində mikrobizneslərinin, ailə təsərrüfatlarının yaradılmasına yardım etmək üçün müvafiq tədbirlər görür. Bununla yanaşı, onlara kvota ilə işə düzəltmək, əməkhaqqının maliyyələşməsi proqramları çərçivəsində peşə hazırlığı üzrə dəstək də verilir. Ötən il öz yaşayış yerinə dönən təqribən 600 nəfər üçün peşə hazırlığı üzrə müvafiq təlim və treninqlər keçirilib. Bu il həmin rəqəmin 3 minə çatdırılması nəzərdə tutulub.

Doğma yurdlarına dönən insanlara bir sıra güzəştlər də edilir. Belə ki, işğaldan azad olunan bölgələrdə işləyən şəxslərin əməkhaqqına 20 faiz əlavə vəsait ödənilir, 600 manat məbləğində birdəfəlik müavinət verilir, işəgötürənlərə ödənilən sosial sığorta haqları subsidiyalaşdırılır. Bölgəyə köçən sakinlər üçün həm vergi, həm sosial sığorta güzəştləri də tətbiq edilir. 

Ölkəmizdə həyata keçirilən dövlət məşğulluq siyasətinin prioritetlərindən biri də qadınların məşğulluq imkanlarının genişləndirilməsidir. Dövlət Məşğulluq Agentliyi tərəfindən bu istiqamətdə görülən tədbirlər nəticəsində 2024-cü ildə 55 mindən çox qadın münasib işlə təmin olunub. Bundan  əlavə, özünüməşğulluq proqramı çərçivəsində ötən il daha 7,4 min qadına aktivlər verilməklə onlar üçün kiçik biznes sahələri yaradılıb. Aktiv məşğulluq tədbirlərinin digər mühüm istiqaməti olaraq son bir ildə 10 minədək qadın üçün əmək bazarının tələblərinə uyğun peşə hazırlığı kursları təşkil edilib. Nəticə göz önündədir: Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına görə, qadınların məşğul əhalinin ümumi sayındakı xüsusi çəkisi ilkin məlumatlara əsasən 48 faizə çatıb. 

Rüstəm KAMAL,

"Azərbaycan"