Avropadakı həkimlər pis iş şəraiti səbəbindən onların və xəstələrinin sağlamlığının risk altında olduğunu deyirlər. "Euronews" telekanalı bunun səbəbini öyrənmək üçün həkimlər arasında sorğu keçirib.
Bəlli olub ki, Avropada bir çox həkim təqaüdə çıxmış və ya peşəni tərk etmiş həmkarlarından daha çox xəstə qəbul etməli olurlar. Fransa Tibb Assosiasiyasının vitse-prezidenti Jan-Marsel Murq bildirib ki, həkimlərin mövcud vəziyyəti dəhşətli nəticələrə gətirib çıxarır: "Bu, müalicədən imtina etmək və tibbi xidmətin keyfiyyətini itirmək, həmçinin xəstələrin müalicəsini gecikdirmək deməkdir".
Xəstələr risk altındadır
Fransa və Portuqaliyada hər on nəfərdən bir adamın ümumi praktika həkimi yoxdur, bu, müalicənin sürətini aşağı salır. Xəstələr digər mütəxəssislərə müraciət etməyə məcbur olurlar.
Doktor Murqun dediyinə görə, 2022-ci ildə ölüm halları sayında artım olub. Əslində, pandemiyadan sonra bu gözlənilmirdi: "Bəziləri bunun qrip və ya qlobal istiləşmə ilə bağlı olduğunu deyəcək. Amma bu, belə deyil, proses çox mürəkkəbdir və güman ki, qarşısını almaq olar, lakin insanlar müalicəyə çox gec başlayırlar".
İspaniyada da vəziyyət eynidir. Ölkənin Tibb Birlikləri Konfederasiyasının baş katibi, doktor Qabriel del Pozo Sozun sözlərinə görə, tibbi xidmətin keyfiyyəti pisləşib: "Bu, xəstələrimizə qayğı göstərmək istəməməyimizə görə deyil. Bunun səbəbi onları müayinə etmək üçün orta hesabla səkkiz dəqiqə vaxtımızın olmasıdır və biz hər gün səksənə qədər pasiyent qəbul edirik. Biz normal işləyə bilmək üçün kifayət qədər yuxu almırıq".
O, həddən artıq iş və yüklənmə ucbatından həkimlər arasında xəstəlik məzuniyyətinin də artdığını qeyd edib.
Yeni həkimləri işə götürmək niyə bu qədər çətindir?
Avropa İttifaqına üzv olan hər bir ölkənin gələcək həkimlərin hazırlanması üçün öz spesifik tələbləri, eləcə də sabit maaşları var. Bununla belə, müsahibə verən bütün həkimlər eyni müşahidələri aparıblar: gələcək nəsillər aşağı maaşlar üçün uzunmüddətli təhsil almaqdan çəkinirlər.
İtalyan Həkimlərinin Muxtar İttifaqının üzvü doktor Federiko di Rentsonun fikrincə, bu, qismən 1999-cu ildən praktik olaraq dondurulmuş tələbə təqaüdləri ilə bağlıdır.
Portuqaliyalı həkimlər isə işçi qüvvəsi çatışmazlığı ilə mübarizə aparırlar. Bu günlərdə ümumi praktika həkimləri tətil elan edərək, digər ölkələrlə müqayisədə onların maaşlarının xeyli aşağı olmasına etirazlarını bildiriblər.
Həftədə qırx saat işləyən mütəxəssis ayda təxminən 1800 avro qazanır. 1200 avrodan aşağı qiymətə ikiotaqlı ev kirayələmək isə mümkün deyil...", - deyə Portuqaliya Həkimlərinin Müstəqil İttifaqından doktor Xorxe Roke Kunya bildirib.
Bu maaşlar orta əməkhaqqından çox olsa da, Portuqaliyada mövcud mənzil böhranı həyat keyfiyyətini aşağı salır.
Problemin həlli yolları nədir?
Avropalı həmkarlarının acınacaqlı vəziyyətindən danışan Federiko di Renzo "biz bütün sistemi tarazlamalıyıq" deyir. Onun üçün hər şey rəqəmlərlə bağlıdır: maaşlar və ilk növbədə personal seçimi.
Avropa Həkimlərinin Daimi Komitəsinin baş katibi Sarada Das hesab edir ki, səhiyyə sektorunda işçi qüvvəsinin planlaşdırılmasına sərmayə qoyulmalıdır.
Onun fikrincə, kadr çatışmazlığını aradan qaldırmaq üçün həkimlərin iş saatlarını uzatmaq yolverilməzdir: "Əgər bir ölkə bunu dərk edirsə, bu o deməkdir ki, artıq işçi qüvvəsi çatışmazlığı yaşayır. Üzv dövlətlər gələcək tələbatı qiymətləndirməli və özlərinə sual verməlidirlər: bizə hansı işçi qüvvəsi lazımdır, daha çox mütəxəssis yetişdirməliyikmi?"
Sarada Das bildirib ki, ümumi praktika həkimi hazırlamaq üçün təqribən on il, mütəxəssislər hazırlamaq üçün isə daha çox vaxt lazımdır.
Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının 14 sentyabr 2023-cü il tarixdə dərc edilən hesabatında səhiyyə sektorunda kadrlarla bağlı bu problemlərin hərəkəti ləngidilmiş "saat bombası" olduğu və təcili tədbirlər görülməsə, vəziyyətin daha da pisləşə biləcəyi barədə xəbərdarlıq edilir.
Rizvan CƏFƏROV,
"Azərbaycan"
