Sabiq prezident sorğularda Baydeni də üstələyir

ABŞ-nin keçmiş prezidenti və hazırkı namizəd Donald Tramp Respublikaçılar Partiyasının Miçiqan, Missuri və Aydaho ştatlarında keçirilən kokuslarında qalib gəlib.
Tramp hər üç ştatda yeganə rəqibi - Cənubi Karolinanın sabiq qubernatoru və ABŞ-nin BMT-dəki keçmiş daimi nümayəndəsi Nikki Heylini böyük fərqlə məğlub edib. O, Missuridə 100 faiz, Miçiqanda 68 faiz, Aydahoda isə 84,6 faiz səs toplayıb.
Öz növbəsində, Aydaho qubernatoru Bred Littl tədbirdən əvvəl Trampı açıq şəkildə dəstəkləyərək "X" sosial şəbəkəsində yazıb ki, artıq Co Baydendən qurtulmağın və prezident Trampı Ağ Evə qaytarmağın vaxtıdır.
"Röyter" yazır ki, Heylinin respublikaçıların namizədi uğrunda yarışın gedişatını dəyişmək üçün vaxtı sürətlə tükənir. Növbəti praymerizlər martın 5-də keçiriləçək. "Superçərşənbə axşamı" adlandırılan gün 15 ştatda və bir ərazidə - Amerika Samoasında səs veriləcək. Tramp qalib gəlsə, o, artıq özünü Respublikaçılar Partiyasının namizədi hesab edə bilər.
Amerika mediasının qeyd etdiyi kimi, Ayova, Nyu-Hempşir, Nevada, Vircin Adaları, Cənubi Karolina, indi isə Miçiqan, Missuri və Aydaho ştatlarında qazandığı qələbələrlə Tramp yarışda aşkar liderdir, Heyli isə keçmiş prezidentə alternativ tapmaq həvəsində olanların donorluğu sayəsində mübarizəni davam etdirir. 
Bu seçki dövrü üçün Miçiqan respublikaçıları praymeriz və kokus arasında bölünmüş qarışıq namizədlik sistemini işləyib hazırlayıblar.
Xatırladaq ki, kokuslar partiya tərəfdarlarının və üzvlərinin yığıncaqlarıdır. ABŞ-də prezident seçkiləri öncəsi dövlət orqanları tərəfindən keçirilən praymerizlərdən fərqli olaraq, kokuslar partiya aparatı tərəfindən təşkil edilir. Qurultayda prezidentliyə namizədə səsvermə kokus və praymerizlərin nəticələrindən asılıdır.
Demokratlar və respublikaçılardan prezident seçkiləri üçün yekun namizədlər yayda müəyyənləşəcək.
ABŞ-da prezident seçkiləri 2024-cü ilin noyabrında keçiriləcək, andiçmə mərasimi isə 2025-ci ilin yanvarına planlaşdırılıb. 
Hələlik Tramp və demokratlardan namizədliyini irəli sürməyi planlaşdıran ABŞ-nin hazırkı prezidenti Co Bayden öz rəqiblərini nəzərəçarpacaq dərəcədə qabaqlayırlar, lakin partiyalarından nominasiya almayıblar.
Bir müddət əvvəl CNN şirkətinin keçirdiyi sorğu göstərib ki, seçicilərin 49 faizi Trampa, 45 faizi Baydenə səs verəcək, digər 6 faizi isə qərarsız qalıb.
Martın 4-də isə CBS News, ABŞ-nin 45-ci prezidenti Donald Trampın 2024-cü ildə keçiriləcək seçkilərdə hazırkı Amerika lideri Co Baydeni 4 faiz qabaqladığını göstərən yeni sorğu dərc edib. Araşdırmaya görə, respondentlərin 52 faizi respublikaçıya, 48 faizi isə demokrata səs verməyə hazırdır.
Amerikalılara namizədlərin fiziki və psixi sağlamlığı ilə bağlı sual verildikdə Tramp ən yaxşı nəticə göstərib - 45 faiz bu göstəriciləri nəzərə alaraq onun prezidentliyə hazır olması ilə razılaşıb. Yalnız 17 faiz Baydenə üstünlük verib. Respondentlərin daha 29 faizi onların heç birinin uyğun olmadığını vurğulayıb.
Sorğu fevralın 28-dən martın 1-dək keçirilib.
Eyni zamanda Amerikanın "The New York Times" qəzeti tərəfindən aparılan sorğu göstərib ki, 2020-ci ildə keçirilən son seçkilərdə Baydenə səs verən seçicilərin əksəriyyəti (61 faiz) indi öz baxışlarını dəyişərək, onu "səmərəli fəaliyyət göstərmək üçün çox qoca" hesab edirlər. Dörd il əvvəl ona səs verənlərin 19 faizi isə indi bildirib ki,  Bayden yüksək vəzifənin öhdəsindən gələ bilmək iqtidarında deyil.
Son məlumata görə, Nikki Heyli praymeriz və kokuslar seriyasında ilk, simvolik qələbə qazanıb - o, Vaşinqtonda və Kolumbiya dairəsində səslərin əksəriyyətini toplayıb. Paytaxt rayonunda respublikaçıların demək olar ki, 63 faizi Heyliyə, 33 faizi isə Trampa səs verib.

Rizvan CƏFƏROV,
"Azərbaycan"