03 Aprel 2025 15:11
335
DÜNYA
A- A+
“Süni Günəş”in işə salınmasına az qalıb

“Süni Günəş”in işə salınmasına az qalıb


Çinin Hefey şəhərində 2006-cı ildən nüvə sintezi prosesinin təqlidi üçün “süni Günəş” hazırlanır. Günəş nüvə sintezinin köməyilə enerji yaradır. Alternativ və sonsuz enerji mənbəyi əldə etmək üçün alimlər plazmanı tokamak adlı xüsusi kameranın daxilində rekord temperatura qədər qızdırırlar. “Süni günəş” plazması həqiqi ulduzdan 7 dəfə daha isti olacaq. Əgər bu hədəfə həqiqətən nail olunarsa, yeni qurğu planetimizi alternativ enerji ilə təmin edəcək istilik-nüvə reaktorlarının yaradılması üçün etibarlı şablon olacaq.

İki il əvvəl təkmilləşdirilmiş Çin tokamakı Huanliu-3 (HL-3) Çendu şəhərində öz-özünü dəstəkləyən termonüvə reaksiyasının işə düşməsi həddinə yaxınlaşıb. Aparılan bir sıra təcrübələr zamanı reaktor “ikili qızdırma baryeri”nə - 100 milyon dərəcə Selsidən yüksək temperatura çatıb. Bu həddə həm elektron plazması, həm də ion plazması çatı. Bu isə o deməkdir ki, Çində termonüvə sintezi üzrə tədqiqatlar artıq plazma yanması fazasına qədəm qoyur.

2020-ci ilin dekabrında Çinli alimlər 160 milyon dərəcə Selsi temperaturda olan elektron plazmanı 20 saniyə ərzində sabit saxlamağa nail olmuşdular. Əvvəllər HL-2M adı ilə istifadəyə verilmiş reaktorın adı 2023-cü ildə aparılmış təkmilləşdirmə sonrası HL-3 olaraq dəyişdirilib. Elektron şüa qızdırma sisteminin mikrodalğalı qurğularla yenilənməsi və digər bir sıra təkmilləşdirmələr ion plazmanı 117 milyon dərəcə Selsi temperaturadək qızdırmağa imkan verib. Bu, süni termonüvə sintezi üçün yeni bir rekorddur. Daha əvvəl ion plazmanı 100 milyon dərəcə qədər yalnız Cənubi Koreyanın KSTAR tokamakı qızdıra bilmişdi.

Ülkər XASPOLADOVA,

“Azərbaycan”

Digər Xəbərlər

QƏZETİN ÇAP VERSİYASI

XƏBƏR LENTİ Bütün xəbərlər

“Azərbaycan Respublikası Müdafiə Nazirliyinin strukturuna daxil olan Milli Müdafiə Universitetinin tabeliyində Bakı Hərbi Kollecinin, Gəncə Hərbi Kollecinin və Naxçıvan Hərbi Kollecinin yaradılması haqqında” Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2024-cü il 22 may tarixli 272 nömrəli Qərarında dəyişiklik edilməsi barədə  

00:21
06 Aprel

“Şəxsin yüksəkixtisaslı miqrant hesab olunmasının qiymətləndirilməsi Qaydası”nın və “Şəxsin yüksəkixtisaslı miqrant hesab olunmasının qiymətləndirilməsi meyarları”nın təsdiq edilməsi haqqında

00:19
06 Aprel

Nizami Kino Mərkəzində "Tağıyev: Çar" bədii filminin təqdimat mərasimi olub

00:17
06 Aprel

Akademik İradə Hüseynovaya “EkoMir - 2024” beynəlxalq ekologiya mükafatı təqdim olunub

23:08
05 Aprel

AAF yolsuzluq avtomobillərinin yürüşünü keçirib

21:09
05 Aprel

Myanmada zəlzələ nəticəsində ölənlərin sayı 3500-ə yaxınlaşıb

20:33
05 Aprel

Den Yoşpe COP30 üzrə BMT-nin yüksəksəviyyəli iqlim lideri təyin edilib

20:01
05 Aprel

Almaniyada quraşdırılan günəş enerjisi batareyalarının sayı beş milyonu ötüb

19:39
05 Aprel

Gürcü ekspert: “Yaşıl enerji dəhlizi” haqqında Bakıda imzalanmış memorandumun böyük və xüsusi əhəmiyyəti var  

19:19
05 Aprel

Azərbaycan və Özbəkistan arasında turizm əlaqələri genişləndirilir

18:53
05 Aprel

Somali ordusu terrorçu qruplaşmanın 20-dən çox üzvünü zərərsizləşdirib

18:25
05 Aprel

Beynəlxalq Hakimlər Assosiasiyasının Bakıda keçiriləcək 67-ci Baş Assambleyasının rəsmi internet səhifəsi istifadəyə verilib

18:12
05 Aprel

İrakli Kobaxidze: Təəssüf ki, ayrı-ayrı səfirliklərin və təşkilatların fəaliyyəti dəyərlərə əsaslanmır

17:56
05 Aprel

Azərbaycanın və Bəhreynin qanunverici orqanları arasında səmərəli əməkdaşlıq qurulub

17:27
05 Aprel

Keçmiş məcburi köçkün: Suqovuşanda gözəl mənzillə təmin edilmişəm

17:16
05 Aprel

Milli Məclisin sədri Asiya Siyasi Partiyalarının Beynəlxalq Konfransının Daimi Komitəsinin sədri ilə görüşüb  

17:13
05 Aprel

Senat sədri: Pakistan və Azərbaycan həmişə bir-birini dəstəkləyən qardaş ölkələrdir

16:59
05 Aprel

Müdafiə naziri: Azərbaycan Ordusu Ali Baş Komandanın etimadını hər zaman doğruldub, bundan sonra da doğruldacaq  

16:49
05 Aprel

Prezidentin Mətbuat Xidmətinin məlumatı

15:56
05 Aprel

Ağdərə sakini: Bundan sonra doğma torpaqlarımızda xoş günlərimiz başlayacaq  

15:50
05 Aprel

Muxtar Babayev: COP29 konfransı çərçivəsində bir çox tarixi addımlar atdıq  

15:38
05 Aprel

ÇOX OXUNANLAR

OXUCU MƏKTUBLARI

NƏŞRLƏRİMİZ

TƏQVİM / ARXİV

BAŞ REDAKTORDAN

Hamımızın Azərbaycan adlı bir Vətəni var! Qoynunda dünyaya göz açdığımız, minbir nemətindən dadıb isti qucağında boya-başa çatdığımız bu əvəzolunmaz diyar azərbaycanlı adını qürur və iftixarla daşıyan hər kəs üçün müqəddəs və ülvidir.
Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan Ordusu Vətən müharibəsində zəfər çalaraq erməni işğalçılarını kapitulyasiyaya məcbur etdi, düşməni qovaraq ərazi bütövlüyünə nail oldu.
Bununla da Azərbaycan yeni inkişaf dövrünə qədəm qoydu.
Bu dövrdə dünyada mürəkkəb və ziddiyyətli proseslər davam etməkdədir!
Hələ də dünyada ədalətsizliklər mövcuddur!
Hələ də dünyada ikili standartlar var!
Hələ də dünyada güclülər zəiflərin haqqını tapdalamaq istəyir!
Odur ki, biz daima güclü olmalıyıq.
Güclü olmağın əsas şərti isə bizim birliyimizdir!
Dünyanın harasında yaşamağımızdan, hansı sahədə çalışmağımızdan asılı olmayaraq, əlbir və əlaqəli fəaliyyət göstərməyi bacarmalıyıq.
Azərbaycan naminə, onun dünyada yeri, yüksək nüfuzu uğrunda daim birlikdə mübarizə aparmalıyıq.
Yalnız bu halda anamız Azərbaycanı qoruya, yüksəldə və hamımız üçün qürur mənbəyinə çevirə bilərik.
Ulu yurdumuzun adını daşıyan "Azərbaycan" qəzeti də bu amala xidmət edir.
Əziz azərbaycanlılar! Sizi Azərbaycan naminə, övladlarımızın firavan və xoşbəxt gələcəyi uğrunda əlbir və əlaqəli fəaliyyətə çağırıram!