Ulu Öndərin prinsipial mövqeyi, dəmir iradəsi və xalqın öz liderinin ətrafında sıx birləşməsi 1995-ci ilin martında dövlətçiliyimizə qarşı yönəlmiş qəsdi puça çıxardı

1995-ci ilin məlum mart hadisələrindən 30 il ötdü. Həmin vaxt antiazərbaycançı qüvvələrin diktəsi ilə dövlət çevrilişinə cəhd edənlər, əslində, müstəqil Azərbaycan dövlətçiliyinə qarşı sui-qəsd yolu tutmuşdular. Azərbaycan Respublikasının Konstitusiya quruluşuna qarşı çıxanlar, hakimiyyətin zorla dəyişdirilməsi niyyəti ilə dövlətə silah tuşlayanlar həmin vaxt həm də xalqa xəyanət etdilər. 

Antiazərbaycançı qüvvələrin bütün bədnam niyyətləri iflasa uğradıldı

1995-ci ilin mart hadisələri Azərbaycanın sabit inkişaf və islahatlar yoluna qədəm qoyduğu dövrə təsadüf edirdi. Məlum olduğu kimi, 1993-cü ildə Heydər Əliyevin xalqın istək və arzusu ilə siyasi hakimiyyətə qayıdışından sonra respublikamızın həyatında və tarixində tamamilə yeni mərhələ başladı. Bu, müstəqilliyimizin qorunmasından tutmuş, cəbhədə həyata keçirilən uğurlu döyüş əməliyyatlarına, ərazilərin işğaldan azad edilməsinə, ölkədə qanunçuluğun möhkəmləndirilməsinə qədər özünü göstərirdi. Bütün bunlar isə nəticə etibarilə müstəqilliyimizin əsaslarını möhkəmləndirmiş, ölkə vətəndaşlarının sabaha olan inamını təmin etmişdi. 1994-cü ilin may ayında cəbhədə atəşkəs elan edilməsi, sentyabr ayında isə dünyanın aparıcı neft şirkətləri ilə "Əsrin müqaviləsi"nin imzalanması Azərbaycanın qədəm qoyduğu inkişaf dövrünün başlanğıcı idi. "Əsrin müqaviləsi" 1995-ci ildə reallaşmağa başlanacaqdı. Xarici investorlarla daha bir iri neft müqaviləsi hazırlanır, ölkənin sosial-iqtisadi inkişafını müəyyənləşdirən perspektivlər nəzərdən keçirilirdi. 1995-ci ilin payızında isə ölkə konstitusiyası qəbul edilməli, yeni parlament seçilməli, bir sözlə, Azərbaycanda hüquqi, demokratik dövlətin inkişafı dönməz xarakter almalı idi.

Bu mənada həmin vaxt baş verənlər respublikamızda dövlət quruculuğunun ilk praktik uğurlarının önünü kəsməyə yönəlmiş cəhd idi. Onu da qeyd edək ki, Azərbaycan dövlətçiliyinə qəsd edənlər öz məkrli planlarını hələ bundan əvvəl, 1994-cü ilin sentyabrında həyata keçirməyə cəhd etmiş, lakin yaddan çıxarmışdılar ki, hakimiyyətdəki AXC-Müsavat cütlüyü yox, böyük siyasətçi, xalqın əzmkar lideri Heydər Əliyevdir. Azərbaycanın müstəqilliyini öz çirkin məqsədlərinə qurban verməyə hazır olan, respublikamızı başqa dövlətlərin himayəsində görmək, hətta onu quberniyalara belə bölmək istəyən cinayətkar ünsürlər bundan dərs götürməyərək 1995-ci ilin martında yenidən antikonstitusion əməllərə əl atdılar. 

Ancaq bu məkrli planı hazırlayanlar və icra edənlər bir neçə məqamı görməzdən gəlmişdilər: Heydər Əliyevin qətiyyətini və şəxsiyyətinin əzəmətini, o cümlədən Azərbaycan xalqının öz rəhbərinə olan sarsılmaz inamını. Bəli, məhz Heydər Əliyevin qətiyyəti və siyasi dühası, xalqımızın öz liderinin ətrafında sıx səfərbər olmasının nəticəsində antiazərbaycançı qüvvələrin bütün bədnam niyyətləri iflasa uğradı. 

Azərbaycan dövlətçiliyi amansız bir sınaqdan alnıaçıq çıxdı

30 il əvvəl, 1995-ci ilin martında hakimiyyət dəyişikliyi cəhdinin qarşısının qətiyyətlə alınması Azərbaycan dövlətçiliyini ciddiyə almayaraq öz məkrli niyyətlərini həyata keçirmək istəyənlərə birdəfəlik və sərt cavab oldu. Mart hadisələri Azərbaycan dövlətçiliyinin möhkəm, qüdrətli olduğunu göstərdi, ona qarşı zor işlətməyin mənasızlığını sübut etdi. Bütün bunlar xalqın müdrikliyinin, milli həmrəyliyinin, inamının, dövlətçiliyə hörmət və ehtiramının güclü olduğunu, Azərbaycan Respublikasının demokratik əsaslarının möhkəmliyini, konstitusiya və qanunlardan kənar fəaliyyətin yolverilməzliyini nümayiş etdirdi.

Beləliklə, 1993-cü ildə siyasi hakimiyyətə gələn Heydər Əliyev Azərbaycanın müstəqilliyini xilas etdi. 1995-ci ilin martında isə Heydər Əliyev müstəqil dövlətçiliyimizi qorudu, antiazərbaycançı qüvvələrin məkrli planlarının qarşısını aldı.  Məhz Ulu Öndərin sayəsində Azərbaycan amansız bir sınaqdan alnıaçıq çıxdı. Heydər Əliyevin prinsipial mövqeyi, dəmir iradəsi, qətiyyəti və xalqın öz liderinin müdafiəsinə qalxması dövlətçiliyimizə yönəlmiş qəsdi puça çıxardı.  Antimilli şəbəkənin planlarının iflasa uğradılması Azərbaycanın müstəqilliyinin, dövlətçiliyinin, milli maraqlarının qorunmasının və gücləndirilməsinin möhkəm əllərdə olduğunu göstərdi. Bununla həm də silahlı yolla hakimiyyətə gəlmək ənənəsinin qarşısı bərdəfəlik alındı, hərbi müxalifət anlayışına birdəfəlik son qoyuldu.  Hadisələrin təşkilatçıları və iştirakçıları isə layiqli cəzalarını aldılar.

1995-ci ildə Azərbaycanda sabitlik tam təmin olundu, yeni Konstitusiyanın layihəsi hazırlandı, Milli Məclisə ilk seçkilər keçirildi, inkişafa gedən yolların etibarlı təməlləri yaradıldı. Bu mənada Azərbaycanın yüksəlişinin təməlində Ulu Öndər Heydər Əliyevin həmin gərgin dönəmlərdə nümayiş etdirdiyi qətiyyət dayanır. 

Rəşad CƏFƏRLİ,

"Azərbaycan"