Əsas tranzit ölkə isə yenə Azərbaycandır

Azərbaycan Orta dəhlizin səmərəli fəaliyyəti və yüklərin daşınmasının həcmini artırmaq üçün tərəfdaşlarla əməkdaşlığı genişləndirir. Bu istiqamətdə dəhliz üzərində yerləşən ölkələrlə yanaşı, marşrutdan istifadə edəcək ölkələrlə də danışıqlar aparılır, qarşılıqlı maraq doğuran məsələlər müzakirə olunur.

Müzakirələr zamanı əsas hədəflənən məsələlərdən biri yükgöndərən və yükü qəbul edən tərəflərin maraqlarının uyğunlaşdırılmasıdır. Səbəbi sadədir: tərəflərin istəkləri nəzərə alınmasa, dəhlizə maraq azala bilər. Bunun baş verməməsi üçün yüklərin təhlükəsiz daşınması, daşıma müddətinin azalması, vahid tarifdən istifadə edilməsi, həmçinin gömrük prosedurlarının və digər sənədlərin qeydiyyatdan keçirilməsi məsələlərində məxrəcə gəlinməlidir. Məhz Azərbaycanın bu istiqamətdə göstərdiyi təşəbbüs və səylər tərəfdaşlar tərəfindən yüksək qiymətləndirilir. 

İnfrastrukturun texniki cəhətdən təkmilləşdirilməsində də ölkəmiz xüsusən qonşu dövlətlərə dəstək verir. Belə ki, Azərbaycan Bakı-Tbilisi-Qars (BTQ) dəmir yolunun Gürcüstan ərazisindən keçən xəttində aparılan modernləşdirmə işlərində fəal iştirak etmişdir. Nəticədə işlər cari ilin may ayında başa çatmışdır. Bu isə BTQ ilə yükdaşımaların həcminin qısa bir zamanda artmasına imkan yaratmışdır. "Azərbaycan Dəmir Yolları" Qapalı Səhmdar Cəmiyyəti və Çin şirkətləri arasında aparılan danışıqlar sayəsində modernləşmədən sonra 5 milyon ton yükburaxma gücündən səmərəli istifadə etmək barədə razılıq əldə olunmuşdur. Məlumat üçün bildirək ki, bu il Çindən Orta dəhliz vasitəsilə 210-dan çox blok qatarı yola salınmışdır. İlin sonunadək isə əlavə 300-dən çox qatarın göndərilməsi gözlənilir. 

Yüklərin daşınmasının səmərəliliyini artırmaq üçün görülən işlər ölkəmizə dəhliz vasitəsilə fərqli növ yüklərin daşınmasına geniş imkanlar verir. Bunun üçün idarəetmə mexanizmləri yenidən təşkil edilir ki, yüklərin daşınmasında ləngimə halları olmasın. "ADY Ekspress" və "ADY Konteyner" şirkətlərinin birləşdirilməsinin məqsədi də budur.

Onu da əlavə edək ki, Azərbaycan ərazisindən keçən nəqliyyat dəhlizləri vasitəsilə tranzit daşımalarının səmərəliliyinin artırılması üçün konteyner daşımalarının əhəmiyyəti getdikcə artır. Bu sahədə qabaqcıl beynəlxalq təcrübədən, o cümlədən qonşu Türkiyə, Rusiya, Gürcüstan və Qazaxıstanda tranzit daşımaların səmərəli idarə olunması üzrə mövcud təcrübələrdən istifadə edilməsi vacibdir. O üzdən ADY-də konteynerləşmə və ümumilikdə tranzit daşımaları sahəsində idarəetmənin təkmilləşdirilməsi zərurəti yaranıb. Bu baxımdan dəhlizlər üzrə güclü ekspedisiya xidməti göstərən və dəhlizlərin inkişafına töhfə verəcək şirkətlərin mövcudluğu çox vacibdir.

Azərbaycan Orta dəhlizin imkanlarını daha da genişləndirmək məqsədilə Xəzər dənizinin şərq sahilindəki ölkələrlə də əməkdaşlıq edir. Bu hesaba şərq istiqamətindən başlayıb Azərbaycan üzərindən keçəcək daha bir marşrut açılacaq. Çin-Qırğızıstan-Özbəkistan-Türkmənistan marşrutunu nəzərdə tuturuq. Bu marşrutun yaxın üç il ərzində tikilib başa çatdırılması proqnozlaşdırılır. İstifadəyə verildikdən sonra onun üzərindən ildə 8-10 milyon ton yük daşınması mümkün olacaq.  

Rüstəm KAMAL,

"Azərbaycan"