“Leap 71” şirkəti mühəndis kimi düşünən “Noyron” süni intellekt sistemini hazırlayıb. Şirkətin qurucularından Lin Kayser yeni sistemin ənənəvi kompüter dəstəkli dizayn (CAD) proqramlarından çox irəli olduğunu qeyd edir. Parametrik CAD proqramları yalnızca həndəsəyə diqqət yetirir, Noyron isə fiziki modelləşdirmə, istehsal prosesləri və mühəndislik məntiqini birləşdirərək dizaynlar yaradır. Hətta o, yalnız bir forma yaratmaqla kifayətlənmir, həm də həmin obyektin real dünyadakı performansını proqnozlaşdırır.

“Noyron” daim özünü təkmilləşdirir. Uğurlu və ya uğursuz olmasından asılı olmayaraq, hər yeni test nəticəsi sistemə geri bildiriş olaraq daxil edilir. Beləliklə də proqram hər dəfə daha dəqiq nəticələr yaradır.

Süni intellekt sisteminin real dünyadakı potensialını yoxlamaq üçün “Leap 71” komandası Şeffild Universiteti və 3D çap firması AMCM ilə əməkdaşlıq edərək 5 kilonyuton gücündə bir raket mühərriki dizayn edib. O, “Noyron” tərəfindən tamamilə avtonom olaraq dizayn edilmiş ilk raket mühərriki kimi xarakterizə olunur. Mühərrik maye oksigen və kerosin istifadə edir. Bu 2 komponent çox təhlükəli və həssas şəraitdə işləməyi tələb edən yanacaq birləşməsidir. 13 saniyəlik yanma testi mühərrikin sabitliyini və etibarlılığını təsdiq edib.

“Noyron” bir mühəndisin həftələrlə, hətta aylarla çəkə biləcək işini dəqiqələr ərzində başa çatdırmasını təmin edir. Sistem ənənəvi CAD proqramlarından tamamilə fərqli şəkildə işləyir. Məsələn, “ChatGPT” kimi süni intellekt sistemləri hər dəfə fərqli nəticələr verə bilər və insan mühəndislərin daimi nəzarətinə ehtiyac duyar. “Noyron” isə bu cür nəzarətə ehtiyac duymur, müdaxilə olmadan bütün prosesi həyata keçirməyi hədəfləyir.

Lin Kayser gələcəkdə mühəndislik sahəsində ümumi məqsədli süni intellekt hazırlamağı hədəflədiklərini qeyd edir. Bu sistem raket hissələrindən istilik dəyişdiricilərinə, təyyarə gövdələrindən bəndlərə və hətta termonüvə mühərriklərinə qədər hər şeyi dizayn edə biləcək qabiliyyətə sahib olacaq. “Leap 71” yalnız aviasiya və kosmos mühəndisliyi deyil, mürəkkəb mühəndislik tələb edən hər cür problemi həll edə biləcək bir süni intellekt yaratmağı qarşısına məqsəd qoyub.

Ülkər XASPOLADOVA,

“Azərbaycan”