İşgüzar səfər, strateji hədəf

Azərbaycan nümunəsi

Strateji tərəfdaşlığa əsaslanan uğurlu əməkdaşlıq

"Konstitusiya və Suverenlik İli"nin humanizm səhifəsi

Azərbaycan bölgəni əməkdaşlıq ünvanına çevirir

Azərbaycan vətəndaşları heç bir fövqəladə hadisənin qarşısında tək deyillər

Tarixdə ilk dəfə

Dövlət siyasətinin təntənəsi

Cənubi Qafqazda barış və etimad quruculuğu dövrü

19 Noyabr 2022 00:27

4074

Elm və texnika

A- A+

Kosmonavt geyiminin hazırlanması

Kosmik kostyum və ya skafandr kosmosun sərt mühitində, vakuumda və həddindən artıq olan temperaturda kosmonavtı qoruyan xüsusi geyimdir.
Skafandr atmosfer və radiasiyadan qorunmaq kimi bir çox xüsusiyyəti özündə birləşdirməklə yanaşı, həm də geyimi geyinən şəxsə rahatlıq hissini bəxş edir. Bu kostyumları kabinədə təzyiqin itirilməsi zamanı təhlükəsizlik tədbiri kimi kosmik gəminin içərisində və ya gəmidən kənarda görülən işlər zamanı geyinirlər.
Müxtəlif məqsəd və xüsusiyyətlərinə görə 3 növ skafandr mövcuddur: "IVA" (daxili fəaliyyət), "EVA" (xarici aktivlik) və "IEVA" (daxili fəaliyyət və xarici aktivlik). "IVA" kostyumları təzyiqli kosmik gəminin içərisində geyinmək üçün nəzərdə tutulub və buna görə də onlar daha yüngül və rahat olurlar. IEVA kostyumları isə kosmik gəminin daxilində və xaricində istifadə üçün yararlıdır. Onlara mikrometeoroidlərdən və həddindən artıq temperatur dəyişikliyindən qorunma kimi kosmosun bütün sərt şərtlərinə dözümlülük daxildir. "EVA" kostyumları isə gəmidən kənarda, ya planetar tədqiqatlar və yaxud da kosmosda gəzintilər üçün istifadə olunur. Onlar istifadəçini məkanın bütün şərtlərindən qorumalı, həmçinin hərəkətlilik və funksionallıqla təmin etməlidir.
İlk kosmonavt kostyumları 1930-cu illərdə fərdi ixtiraçılar tərəfindən hazırlanıb. İxtiraçılar sırasında yer alan ispan mühəndis Emilio Herrera Linares xüsusilə seçilmişdi. Belə ki, onun dizayn etdiyi prototip kostyum 1935-ci ildə sınaqdan keçirilib və qarşıya qoyulan bütün çətinliklərin öhdəsindən gəlib. Geyim istifadəçini günəş radiasiyasından qoruya, temperaturun dəyişməsinə, həddindən artıq təzyiqlərə müqavimət göstərə və iki saata qədər oksigenlə təmin edə bilib. Kosmik kostyumun ən böyük uğuru onda idi ki, mühəndis geyimin birləşmələrinə qarmon formalı hissələr verərək hərəkəti asanlaşdırıb. Bu kosmik kostyumun çəkisi 127 kiloqram idi. Bu çəki NASA-nın 1982-ci ildən bəri istifadə etdiyi kostyumlardan cəmi üç kiloqram çoxdur.
İnsanın kosmosda geyindiyi ilk skafandr isə 1961-ci ildə Yuri Qaqarinin geyindiyi sovet SK-1 kostyumu olub. Daha sonra 1969-cu ildə Nil Armstronq aya ilk uçuşu zamanı "A7L" modelli xüsusi hazırlanmış skafandr geyinib. Bu geyimin o zaman dəyəri 100 min dollar (bu gün 670 min dollardan çox) məbləğində qiymətləndirilib. Dəbilqə, əlcəklər və oksigen təmin edən bel çantasından ibarət olan kostyum 21 qat sintetik, neopren kauçuk və metallaşdırılmış polyester plyonkalardan hazırlanıb. Armstronq bu geyimlə havasız Ayın həddindən artıq isti və soyuqluğundan, ölümcül ultrabənövşəyi günəş radiasiyasından və digər təhlükələrdən qorunub.

Aydan XƏLİLOVA

Digər Xəbərlər

18 Dekabr 2025 Laçın və Xocavənd rayonlarının meşə örtüyü və relyefinin 3D modelləri hazırlanıb

16 Dekabr 2025 Qarabağ və Şərqi Zəngəzur ərazilərində ekoloji və coğrafi tədqiqatlar aparılıb

15 Dekabr 2025 Osman Mert: Bakıda keçirilmiş Birinci Türkoloji Qurultay türk dilçiliyinin inkişafı üçün xüsusi əhəmiyyət kəsb edib ...

15 Dekabr 2025 Vahid Cümşüd oğlu Axundov

15 Dekabr 2025 Dünya Türk Dili Ailəsi Günü: ortaq dil, ortaq irs

13 Dekabr 2025 Milli Aviasiya Akademiyasında Böyük Britaniya ilə əməkdaşlığın genişləndirilməsinə dair görüş keçirilib

13 Dekabr 2025 Azərbaycanlı alimlərin süni intellektlə bağlı tədqiqatı yüksək qiymətləndirilib

11 Dekabr 2025 Azərbaycan Mühəndislik Akademiyası – 20 il

PDF kimi oxu

Qəzet kimi vərəqlə

QƏZETİN ÇAP VERSİYASI

XƏBƏR LENTİ Bütün xəbərlər

Leyla Əliyeva ÜST-nin Avropa üzrə Regional Ofisinin xüsusi nümayəndəsi ilə görüşüb

20:17
18 Dekabr

Belarus Prezidenti: Minsk ölkənin qapalı və təcrid olunması barədə Qərbin formalaşdırdığı mifi məhv edib

19:11
18 Dekabr

Aleksandr Lukaşenko: Dünyada üç güc qütbü var – Çin, Rusiya və ABŞ

19:03
18 Dekabr

BMT-nin rezident-əlaqələndiricisi minatəmizləmə fəaliyyəti barədə məlumatlandırılıb

18:59
18 Dekabr

YAP Gənclər Birliyi hesabat verib

18:51
18 Dekabr

MDB iştirakçısı olan dövlətlərin Statistika Xidmətləri Rəhbərləri Şurasının 74-cü iclası keçirilib

18:48
18 Dekabr

Kreml Amerika tərəfi ilə Mayamidə görüşə hazırlığı təsdiqləyib

18:41
18 Dekabr

Daha iki qanun layihəsi Milli Məclisin plenar iclasına tövsiyə olunub

18:33
18 Dekabr

Ekspert: Azərbaycandan Ermənistana neft yükünün tədarükü Vaşinqtonda sülhə dair əldə edilmiş razılığı təsdiqləyir

18:23
18 Dekabr

Rəqəmsal inkişaf və nəqliyyat naziri Naxçıvanda səfərdədir

18:18
18 Dekabr

Laçın və Xocavənd rayonlarının meşə örtüyü və relyefinin 3D modelləri hazırlanıb

18:02
18 Dekabr

11 min qar kürəsinin hekayəsi

18:00
18 Dekabr

Dövlət Statistika Komitəsinin sədri BMT-nin Azərbaycandakı Rezident Əlaqələndiricisi ilə görüşüb

17:58
18 Dekabr

Ombudsman Səbinə Əliyeva vətəndaşların müraciətlərini dinləyib

17:21
18 Dekabr

Azalan pul köçürmələri manatın stabilliyinə necə təsir göstərə bilər?

17:07
18 Dekabr

Rusiyada təsisçiləri Azərbaycandan olan şirkətlərin sayı artıb

16:55
18 Dekabr

Füzulidə Özbəkistan Mədəniyyət Günlərinin bağlanış mərasimi keçirilir

16:52
18 Dekabr

Baş prokurorun rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyəti beynəlxalq tədbirdə iştirak edir

16:34
18 Dekabr

Xankəndidə səyyar oftalmoloji aksiya davam edir - YENİLƏNİB

16:25
18 Dekabr

Volodimir Zelenski prezident seçkilərinin onlayn keçirilməsi ideyasını dəstəkləyir

16:01
18 Dekabr

17-ci Azərbaycan-Türkiyə Yüksək Səviyyəli Hərbi Dialoq İclası davam edir

15:54
18 Dekabr

Bütün xəbərlər

Faydalı linklər

ÇOX OXUNANLAR

Milli-mənəvi dəyərlərə sadiqlik örnəyi13 Dekabr 2025

Heydər Əliyev yolu12 Dekabr 2025

İlham Əliyevlə görüşmək şərəfi11 Dekabr 2025

Azərbaycan Respublikasının Baş naziri Əli Əsədovun Milli Məclisin plenar iclasında çıxışı10 Dekabr 2025

İlham Əliyev regional sülh təşəbbüslərinin müəllifidir09 Dekabr 2025

Ulu Öndərin möhtəşəm işləri heç vaxt unudulmayacaq09 Dekabr 2025

"Azərbaycan"-ın 1918-1920-ci illərdə dərc olunan nömrələrinin transliterasiyası

OXUCU MƏKTUBLARI

Sənətini tezliklə Qubadlıda davam etdirəcək04 Noyabr 2025

Zibil konteynerlərinə ehtiyac var04 Noyabr 2025

Bir məktuba iki cavab04 Noyabr 2025

NƏŞRLƏRİMİZ

TƏQVİM / ARXİV

BAŞ REDAKTORDAN

Hamımızın Azərbaycan adlı bir Vətəni var! Qoynunda dünyaya göz açdığımız, minbir nemətindən dadıb isti qucağında boya-başa çatdığımız bu əvəzolunmaz diyar azərbaycanlı adını qürur və iftixarla daşıyan hər kəs üçün müqəddəs və ülvidir.
Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan Ordusu Vətən müharibəsində zəfər çalaraq erməni işğalçılarını kapitulyasiyaya məcbur etdi, düşməni qovaraq ərazi bütövlüyünə nail oldu.
Bununla da Azərbaycan yeni inkişaf dövrünə qədəm qoydu.
Bu dövrdə dünyada mürəkkəb və ziddiyyətli proseslər davam etməkdədir!
Hələ də dünyada ədalətsizliklər mövcuddur!
Hələ də dünyada ikili standartlar var!
Hələ də dünyada güclülər zəiflərin haqqını tapdalamaq istəyir!
Odur ki, biz daima güclü olmalıyıq.
Güclü olmağın əsas şərti isə bizim birliyimizdir!
Dünyanın harasında yaşamağımızdan, hansı sahədə çalışmağımızdan asılı olmayaraq, əlbir və əlaqəli fəaliyyət göstərməyi bacarmalıyıq.
Azərbaycan naminə, onun dünyada yeri, yüksək nüfuzu uğrunda daim birlikdə mübarizə aparmalıyıq.
Yalnız bu halda anamız Azərbaycanı qoruya, yüksəldə və hamımız üçün qürur mənbəyinə çevirə bilərik.
Ulu yurdumuzun adını daşıyan "Azərbaycan" qəzeti də bu amala xidmət edir.
Əziz azərbaycanlılar! Sizi Azərbaycan naminə, övladlarımızın firavan və xoşbəxt gələcəyi uğrunda əlbir və əlaqəli fəaliyyətə çağırıram!