“Azəri-Çıraq-Günəşli” və Bakı-Tbilisi-Ceyhan layihələrində payçı olan Hindistanın “ONGC Videsh Limited” şirkətinin baş maliyyə direktoru Anupam Agarvalın rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyəti Səngəçal terminalında olub.
AZƏRTAC xəbər verir ki, terminalda qonaqları qarşılayan bp şirkətinin hökumətlə işlər üzrə baş müşaviri Qivami Rəhimli onlara Azərbaycanın neft tarixinin xronologiyası barədə ətraflı məlumat verib.
Dünya tarixində Azərbaycanın əldə etdiyi ilklər, neft sənayesində birinciliklər qonaqların diqqətinə çatdırılıb. Bildirilib ki, dünyada ilk dəfə mexaniki üsul ilə neft quyusu 1846-cı ildə Bakıda - Bibiheybət ərazisində qazılıb. 1897-1907-ci illərdə Bakıdan Batumiyə çəkilmiş boru xətti dünyada ilk ən uzun neft kəməri (833 kilometr) olub. Mtsxeta şəhəri yaxınlığında Bakı-Batumi marşrutu üzərində olan və bu günümüzə qədər gəlib çatmış 16 nasos stansiyalarından biri hazırda Gürcüstanın mədəni irs siyahısına daxil edilib.
Azərbaycan dünyada ilk dəfə olaraq 1949-cu ildə açıq dənizdən, Xəzərin “Neft daşları” yatağındakı platformadan neft çıxarmağa başlayıb və bu “Ginnesin rekordlar kitabı”na ilk dəniz neft platforması kimi düşüb.
Qivami Rəhimli qeyd edib ki, Azərbaycan müstəqilliyini bərpa etdikdən sonra Prezident Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə 1994-cü il sentyabrın 20-də nəhəng “Azəri-Çıraq-Günəşli” yatağının işlənilməsi məqsədilə dünyanın 7 ölkəsini təmsil edən 11 beynəlxalq neft şirkətinin iştirakı ilə “Əsrin müqaviləsi” kimi tanınan hasilatın pay bölgüsü haqqında müqavilə imzalayıb. Bu müqavilə keçmiş Sovet məkanında imzalanmış ən böyük hasilatın pay bölgüsü sazişi olaraq ölkəmizin sürətli inkişafına təkan verib onu regional enerji mərkəzinə çevirib.
Qonaqlar avtobusla Səngəçal terminalının ərazisinə gedərək oradakı texnoloji proseslər barədə ətraflı məlumat alıblar. Terminal Azərbaycanın Xəzər dənizindəki yataqlarından hasil edilən xam neftin və qazın qəbul edildiyi, emal olunduğu, saxlandığı və ixrac edildiyi məkandır. “Azəri-Çıraq-Günəşli” yatağındakı platformalardan hasil olan neft və “Şahdəniz”dən çıxarılan qaz terminala daxil olur və bu gün Bakı-Tbilisi-Ceyhan və Cənubi Qafqaz Boru Kəməri vasitəsi ilə dünya bazarına ixrac edilir. Dünyanın ən böyük terminallarından sayılan Səngəçal terminalının sahəsi 688 hektardan çoxdur. Terminalda gündə 1,2 milyon bareldən çox xam neft və 81 milyon kubmetr qaz emal etmək gücünə malikdir.
Terminaldakı idarəetmə mərkəzi Azərbaycan, Gürcüstan və Türkiyə ərazilərindən keçən ixrac boru kəmərlərinin fəaliyyətini hərtərəfli nəzarətdə saxlaya, problemləri aşkara çıxara bilir.
bp şirkətinin əməliyyatçısı olduğu Səngəçal terminalı inteqrasiya edilmiş neft-qaz terminalı kimi dünyada unikal xarakter daşıyır.
Qonaqlar Bakı-Tbilisi-Ceyhan əsas ixrac neft boru kəmərinin başlanğıcındakı ilk - əsas nasos stansiyası, “Azəri-Mərkəzi-Şərqi” (ACE) platformasının terminaldakı nəzarət-idarəetmə mərkəzi ilə də tanış olublar.
Qeyd olunub ki, ACE platforması Xəzərdə sahildən idarə edilən ilk dəniz platformasıdır. Bütün idarəetmə işləri platformadan deyil, Səngəçal terminalından aparılır. Bu da öz növbəsində proseslərin avtomatlaşdırılması və rəqəmsal innovasiyaların geniş istifadəsinə imkan yaradan ən müasir dizayna malik möhtəşəm innovativ mühəndislik nümunəsidir.
Qivami Rəhimli vurğulayıb ki, Səngəçal terminalı öz neft və qaz ixrac sistemləri ilə birlikdə Azərbaycanı Avropa ilə Asiyanın kəsişməsində mühüm bir qovşağa çevirib və Avropanın enerji təchizatının şaxələndirilməsində və enerji təhlükəsizliyində çox mühüm rol oynayır.
jpg_1765800994.jpg)
jpg_1765800788.jpg)
