Ayaq ağrıları, əzələ spazması, oynaq zədələnməsi
Revmatizm iltihab və ağrılarla xarakterizə olunan oynaq xəstəliyidir. Bu xəstəliklə mübarizə aparan insanlar hava şəraitindəki ani dəyişikliklərə daha həssas olurlar. Xüsusilə hava təzyiqinin azalması və rütubətin artması orqanizmdə oynaq bölgələrindəki sinir uclarına təsir edərək ağrı və narahatlıq hissini artırır. Bu da bəzi insanların yağışın yaxınlaşdığını hiss etməsinə səbəb olur.
Çin alimlərinin apardığı tədqiqata görə, revmatizmli fərdlərdə yağışın yağacağı hissi təkcə fiziki deyil, həm də psixoloji bir hadisədir. Hətta yağışın yaxınlaşdığını başa düşmək çox vaxt revmatizm xəstəliyi olan insanlar üçün intuisiyaya, "altıncı hiss"ə çevrilir. Ən önəmlisi isə daimi ağrıdan əziyyət çəkən insanlar orqanizmlərinin göndərdiyi siqnallara qarşı daha həssas olurlar.
Təzyiqlə bağlı ağrıların olması revmatizm demək deyil
Mövzu ilə bağlı qəzetimizə açıqlama verən həkim-revmatoloq Ləman Babayevanın sözlərinə görə, revmatizm xəstəliyinin hər hansı bir fəsillə birbaşa əlaqəsi yoxdur. Sadəcə, soyuq havalarda müşahidə olunan sümük və əzələ ağrılarının səbəbi təzyiqlə əlaqədardır. Belə ki, təzyiqimiz soyuq havalarda aşağı, quru və isti havalarda isə yüksək olur. Bu da yalnız revmatizmdən əziyyət çəkən xəstələrdə deyil, sağlam insanlarda da müşahidə edilir. Bəzən xəstələrin həkimə müraciət etməsinin səbəblərindən biri də məhz hava şəraitinin dəyişməsi nəticəsində oynaqlarda və ətraflarda olan ağrılardır ki, düzgün müayinə nəticəsində çox zaman revmatoloji patologiya aşkarlanmır. Bu hal həmin şəxslərin sadəcə meteohəssaslığı ilə, yəni təzyiqlər fərqinə bağlı ağrının olması ilə izah edilir.
"Hazırda revmatizma adı altında 200-dən çox revmatik xəstəliklər cəmləşdirilir. Bu qrup xəstəliklərin yaranma səbəbi elmə tam məlum olmasa da, revmatizmin yaranmasında bir neçə amilin təsiri var. Bunlara stres, iqlim şəraiti, genetika, qidalanma, yuxu rejimi kimi amillər daxildir. Revmatik xəstəliklər orqan və sistemlərə təsir edərək müxtəlif əlamətlərin, hətta əlilliyə gətirib çıxara biləcək zədələnmələrin yaranmasına səbəb ola bilər. Xəstəliyin əsas əlamətləri oynaqlarda ağrı, şişkinlik, oynaq quruluşunda dəyişikliklər, bel ağrıları, gözdə quruluq, qızartı, hətta görmə qabiliyyətinin pozulması, müxtəlif tip dəri səpgiləri, təngnəfəslik, uzun müddət davam edən qızdırmanın və ishalın olmasıdır", - deyə həkim-revmatoloq qeyd edib.
Xəstəliyin tam müalicəsi yoxdur
Revmatizm xəstəliyinə müxtəlif yaş qruplarında rast gəlindiyini söyləyən Ləman Babayeva bildirib ki, düzgün diaqnozun qoyulması həyati təhlükələrin öncədən qarşısının alınmasında böyük önəm daşıyır: "Simptomlarını nəzərə alaraq çox insan elə düşünür ki, revmatizm daha çox yaşlı xəstəliyidir. Bu fikir tamamilə yanlışdır. Ona hər yaş qrupunda rast gəlinir. Məsələn, Yuvenil İdiopatik Artrit uşaqlıq yaşlarında etiologiyası bilinməyən ən çox yayılmış xroniki revmatizmal xəstəlikdir. O, uşaqlarda 3-4 yaşından etibarən müşahidə edilir. Düzgün müalicə aparılmadıqda oynaqları zədələyərək hətta əlilliyə qədər gətirib çıxara bilər. 7-17 yaş aralığında kəskin revmatik qızdırma xəstəliyi də yarana bilər ki, bu daha çox beta-hemolitik streptokok infeksiyasından sonra əmələ gəlir. Bu zaman nəinki oynaq ağrılarına səbəb olur, hətta ürək, böyrək problemləri yaradır, ürək-qapaq çatışmazlığına da gətirib çıxarır. Xəstəlik zamanı yaranan oynaq zədələnməsi isə qalıcı oynaq iltihabına səbəb ola bilər".
Həkim-revmatoloq qeyd edib ki, revmatizmin çox yayılmış növlərindən olan spondiloartritə gənclərdə, daha çox 30 yaşına qədər olan kişilərdə rast gəlinir. Səhər yuxudan oyananda boyun, çiyin və bel nahiyəsində hiss edilən ağrılar daha çox olduğu halda, gün ərzində və hərəkət zamanı azalır. Başlanğıcda yüngül olan bu ağrılar zaman keçdikcə artır. Şəkərli diabet, hipertoniya kimi xroniki hesab edilən revmatizmal xəstəliklərin müalicəsi uzun müddət davam edir. Müalicə həkim nəzarəti altında davam etməli, mütəxəssis icazəsi olmadan dərmanların qəbul edilməsi dayandırılmamalıdır. Əks halda bu, xəstəlik əlamətlərinin daha da şiddətlənməsinə səbəb ola bilər.
Ülkər XASPOLADOVA,
"Azərbaycan"
