Qırx nəfər tanınmış əlcəzairli və fransalı şəxs iki ölkə arasında bir ildən çoxdur davam edən diplomatik böhranın həll olunması üçün Əlcəzair Prezidenti Abdelmacid Tebbuna və Fransa Prezidenti Emmanuel Makrona açıq məktubla müraciət ediblər.
AZƏRTAC xəbər verir ki, məktub Fransada “Mediapart” saytında dərc olunub və imza atanlar münasibətlərin gərginlik, anlaşılmazlıq və qarşılıqlı narazılıq mərhələsinə daxil olmasından dərin narahatlıqlarını ifadə ediblər.
“Biz sizə bu gün, əlcəzairlilər, fransızlar, Fransa-əlcəzairlilər və hər iki tərəfin dostları kimi, həm narahatlıq və ciddiyyətlə, həm də səmimi bir ümidlə müraciət edirik,” – deyə məktubda qeyd olunur. Məktub müəllifləri bildirirlər ki, iki ölkə arasında dərinləşən siyasi böhrana baxmayaraq, cəsarətli siyasi yanaşma və qarşılıqlı iradə dayanıqlı barış üçün yol aça bilər.
Onlar, həmçinin vurğulayıblar ki, bu böhrandan əziyyət çəkən milyonlarla insan sadəcə sakit və ləyaqətli birgə yaşamaq, damğalanmadan, karikaturaya çevrilmədən, siyasi oyunların qurbanı olmadan həyatlarını davam etdirmək istəyirlər.
Məktubda prezidentlərə birbaşa müraciətlə deyilir: “Sizdə bu böhrandan çıxış yolu açmaq gücü və məsuliyyəti var. Səmimi dialoqu bərpa edin, tarixlə bağlı məsələləri cəsarətlə və dürüstlüklə müzakirə edin, humanitar, mədəni və iqtisadi mübadilələri gücləndirin”.
İmza atanlara görə, Fransa-Əlcəzair münasibətləri təkcə seçki hesablamalarına və keçici diplomatik jestlərə əsaslana bilməz. Onların fikrincə, bu münasibətlər milyonlarla insanın həyatına, gələcək nəsillərə və hər iki ölkənin dünyadakı imicinə birbaşa təsir edir.
Prezidentlərə müraciət məktubunu tanınmış universitet professorları, hüquqşünaslar, tarixçilər psixoanalitiklər, həmçinin ABŞ-ın Johns Hopkins Universitetinin professoru Todd Şepard, vətəndaş cəmiyyətinin üzvləri, bir neçə assosiasiyanın rəhbərləri, Əlcəzair müharibəsində xidmət etmiş keçmiş əsgərlər imzalayıblar.
Qeyd edək ki, Əlcəzair və Fransa arasındakı böhran 2024-cü ilin iyul ayında Fransa Prezidentinin Qərbi Saharanın Mərakeşə aidliyini tanıması ilə başlayıb. Gərginlik daha sonra yazıçı Bualem Sansalın həbsi və əlcəzairli miqrantların məcburi deportasiyası ilə artıb.
Bu müddətdə yalnız bir dəfə yaxınlaşma cəhdi olub: 2025-ci il martın 31-də Tebbun və Makron arasında telefon danışığı baş tutub və ikitərəfli münasibətlərin bərpası üçün yol xəritəsi cızılıb. Fransa xarici işlər naziri Jan-Noel Barro Əlcəzairə rəsmi səfər edib. Amma bu yaxınlaşma uzun çəkməyib. Aprelin 14-də Əlcəzair 12 fransız diplomatı ölkədən çıxardığını, ertəsi gün isə Fransa cavab olaraq 12 əlcəzairli diplomatı ölkədən çıxarmağa qərar verdiyini elan edib.
Əlcəzair Prezidenti Abdelmacid Tebbun Fransa siyasətçilərinin gündəlik düşmənçilik bəyanatlarını tənqid edib və Makronla dialoqu vaxt itkisi adlandırıb. O, həmçinin bərpaedilməz ayrılıq riski ilə bağlı xəbərdarlıq edib.
2025-ci il avqustun 7-də, Fransa Prezidenti Makron 2013-cü il sazişinin rəsmi olaraq dayandırılmasını tələb edib.
Fransa, həmçinin daxili işlər naziri Brüno Rötayonun Şengen ölkələri ilə birlikdə müəyyən əlcəzairli rəsmilərin Avropaya girişinə məhdudiyyətlər qoyması üçün koordinasiya aparmasını istəyir.
Böhran iki ölkə arasında hələ də həllini tapmamış dərin tarixi münaqişələr fonunda davam edir. Əlcəzair isə Fransanın nüvə sınaqlarından zərər çəkən vətəndaşlara kompensasiya verilməsini, arxivlərin tam şəkildə geri qaytarılmasını və kolonial dövr cinayətlərinin rəsmi tanınaraq üzr istənilməsini tələb edir.
jpg_1765830577.jpg)
jpg_1765830356.jpg)
