Şuşa Bəyannaməsi Azərbaycanla Türkiyə arasında müttəfiqlik əlaqələrini daha da gücləndirdi. Bu sazişin imzalanması ilə iki ölkə arasında əməkdaşlıq daha da dərinləşərək regionda sülh və sabitliyə töhfə verir.
Şuşa Bəyannaməsi Azərbaycan və Türkiyə arasında iqtisadi, ticarət, enerji, infrastruktur, mədəniyyət, təhsil, humanitar yardım və sosial sahələrdə hərtərəfli əməkdaşlıqların yeni mərhələyə keçidini reallaşdırdı, geniş perspektivləri ortaya qoydu. Bu saziş hər iki ölkənin bir çox sahələrdə daha dərindən əməkdaşlıq etmək niyyətini nümayiş etdirdi. Bundan əlavə, yeni layihələrin həyata keçirilməsini, investisiyaların artırılmasını və insan resursları sahəsində daha əhatəli qarşılıqlı əməkdaşlığın genişləndirilməsini reallaşdırdı. Bu mühüm sənəd hər iki ölkənin iqtisadi potensialını artırmaqla regional inkişafa mühüm töhfələr verəcək.
Şuşa Bəyannaməsi Atatürkün vətənpərvərlik və millətçilik ideallarına və Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycanın öz müstəqilliyini və ərazi bütövlüyünü qoruyub saxlaması istiqamətində aparılan siyasətə sadiqliyin təsdiqidir. Bu sənəd Türkiyə və Azərbaycan arasında tarixi və mədəni əlaqələrin möhkəmləndirilməsinə, hər iki liderin irsinin yaşadılması üçün bir araya gəlməyə yönəlib.
İşğaldan azad edilmiş torpaqların yenidən qurulması və bərpasında Türkiyə ilə Azərbaycan arasında güclü əməkdaşlıq önə çıxır. Bu əməkdaşlıq infrastruktur layihələri, sosial inkişaf proqramları və iqtisadi investisiyalar vasitəsilə işğal olunmuş əraziləri canlandırmaq məqsədi daşıyır. Türkiyənin texniki imkanları, təcrübəsi və resursları ilə Azərbaycana dəstəyi regionda sabitliyin artırılmasında və insanların həyat səviyyəsinin yüksəlməsində mühüm rol oynayır. Bu proses Türkiyə-Azərbaycan əməkdaşlığının strateji və humanitar ölçülərini daha da gücləndirir.
Zəngəzur dəhlizi qərb və şərqi birləşdirərək iqtisadi, ticarət və nəqliyyat baxımından strateji tranzit marşrutu olacaq. Bu dəhliz regionda ticarət və iqtisadiyyatın inkişafına mühüm töhfələr verməklə Azərbaycanın regional liderliyini gücləndirəcək. Eyni zamanda Zəngəzur dəhlizi Türkiyənin Mərkəzi Asiya və Qafqaza çıxışını asanlaşdıracaq, regionda iqtisadi inteqrasiyanı artıracaq və regional sabitliyə dəstək verəcək.
Şuşa Bəyannaməsi Qarabağda təhlükəsiz investisiya mühiti yaratmaqla iqtisadi yüksəlişə kömək edəcək. Bu razılaşma regionda investisiyaları artırmaqla inkişafı daha da yüksəldəcək. Qarabağda sülhün və sabitliyin bərqərar olması ilə bölgəyə investisiyaların artacağı, yeni iş imkanlarının yaranacağı və iqtisadi artımın sürətlənəcəyini proqnozlaşdırır. Bu, region iqtisadiyyatının dirçəlməsinə, cəmiyyətin rifahının yüksəlməsinə gətirib çıxaracaq.
Şuşa Bəyannaməsi Türkiyə ilə Azərbaycan arasında müdafiə sahəsində əməkdaşlığı dərinləşdirmək və qarşılıqlı hərbi yardım məsələlərini həll etmək məqsədi daşıyır. İki ölkə arasında imzalanan bu sənədə müdafiə sənayesi sahəsində əməkdaşlığın gücləndirilməsi, birgə hərbi təlimlərin təşkili və hərbi texnologiya transferinin dəstəklənməsi daxildir. Bu yolla Türkiyə və Azərbaycanın müdafiə qabiliyyəti artacaq. Bundan əlavə, Şuşa Bəyannaməsinin müdafiə sahəsində əməkdaşlığı həm də regionun digər ölkələri ilə əlaqələri gücləndirəcək və regional təhlükəsizliyin gücləndirilməsi üçün birgə səylərə təkan verəcək. Şuşa Bəyannaməsinin imzalanması Türkiyə ilə Azərbaycan arasında strateji tərəfdaşlığın möhkəmləndirilməsi və regional sülhün qorunması əzminin ifadəsidir.
Bu saziş Qarabağ müharibəsindən sonra imzalanıb və Azərbaycanın Qarabağda qələbəsinin ifadəsi kimi qəbul edilib. Şuşa Bəyannaməsinin simvolik mənası Azərbaycanın müstəqillik və ərazi bütövlüyü uğrunda mübarizədə qətiyyətini, tarixi-mədəni bağlarını, ölkənin Qarabağda qələbəsini simvolizə edir. Şuşa Azərbaycan üçün tarixi və mədəni əhəmiyyətli şəhərdir və onun sənədin adı kimi seçilməsi Azərbaycanın Qarabağda strateji uğurlarını vurğulayır. Ona görə də Şuşa Bəyannaməsi Azərbaycan üçün böyük qürur mənbəyi və milli rəmz hesab olunur.
Bəyannamə Ermənistandakı revanşist qüvvələrə regionda söz sahibinin Türkiyə və Azərbaycan olduğuna açıq mesajdır. Bu sənəd Türkiyə və Azərbaycanın qətiyyətlə hərəkət edərək regionda sabitliyin və təhlükəsizliyin təmin edilməsinə dair birgə öhdəliklərini əks etdirir. Eyni zamanda sülhsevər gələcək üçün diplomatik həll yollarını, bölgədə gərginliyin azaldılması və problemlərin yoluna qoyulmasının vacibliyini vurğulayır.
Şuşa Bəyannaməsi Türkiyə-Azərbaycan əlaqələrinin dərinliyini və strateji tərəfdaşlığını bir daha təsdiqlədi. İki ölkə arasında daha sıx iqtisadi əlaqələrin inkişafına geniş imkanlar açdı. Bu, ticarət, investisiyalar və infrastruktur layihələri kimi sahələrdə daha da sıx iş birliyinin qurulmasına şərait yaratdı.
Şuşa Bəyannaməsi məcburi köçkünlərə dönüş, tarixi abidələrin bərpası və mədəni irsin qorunması kimi humanitar məsələlərin həllinə dair yol xəritəsidir. Bir çox ölkə və beynəlxalq təşkilatlar bu sənədi dəstəkləyir və müsbət iradələrini ifadə edirlər. Şuşa Bəyannaməsi regionun ümumi stabilliyinə əhəmiyyətli təsir edir. Sülh prosesinin inkişafı, bölgədə daha çox iqtisadi iş birliyi və investisiyaların artırılmasına yönələn təşəbbüslər, turizmin canlanmasına sanballı töhfələr bəyannamənin xüsusi rola malik olduğunu göstərir.
Hikmət HEYDƏROV,
Qarabağ Regional Turizm İdarəsinin rəisi
