Biri yerli xalqların soyqırımı nəticəsində yaranıb, digəri isə hələ də müstəmləkəçidir

Antiterror tədbirlərindən sonra Qarabağda yaşayan erməni sakinlər öz istəkləri ilə ölkəmizi tərk etdilər. Həmin ermənilər yerli, beynəlxalq KİV-ə verdikləri müsahibələrdə də bu addımı könüllü atdıqlarını, onlara Azərbaycan tərəfindən heç bir təzyiqin edilmədiyini dilə gətirdilər. 

Hətta həmin zaman çəkilən videokadrlarda Azərbaycan polisinin erməni sakinlərə su və digər ərzaqlar paylamasının görüntüləri beynəlxalq aləmdə böyük maraqla qarşılandı. 

Riyakarlığın pik nöqtəsi

Lakin tarixin uzaq əsrlərində yox, cəmi bir il əvvəl hamının gözü qarşısında baş verən bu hadisələri Fransa və Kanada rəsmiləri riyakarlıqla, qərəzli şəkildə, özlərinə sərf edən formada şərh edir, ermənilərin guya etnik təmizləməyə məruz qalması barədə qışqır-bağır salırlar. 

Ancaq tarixi soyqırımlar üzərində qurulan, bu günə qədər də müxtəlif əraziləri öz müstəmləkəsi altında saxlayan və insanların azadlıq səslərini qanla boğan müstəmləkəçi Fransanın, özü yerli aborigen xalqların soyqırımı nəticəsində yaradılmış Kanadanın Azərbaycanı "etnik təmizləmə"də günahlandırması tragikomediyadır, sözün əsl mənasında, həyasızlığın pik nöqtəsidir. 

Fransa xalqların müstəqillik tələbini qanla boğur 

Əli bir milyondan çox əlcəzairlinin qanına batan Fransa dənizaşırı əraziləri müstəmləkə altında saxlamaq üçün hər cür iyrənc vasitələrdən istifadə edir, xalqların müstəqillik tələblərini qanla boğur. Uzun illərdir ki, Fransa hökuməti minlərlə miqrantı qanunsuz yolla Yeni Kaledoniyaya yerləşdirərək yerli sakin olan kanakları assimilyasiya edir və bu yolla adanı müstəmləkəsi altında saxlamağa çalışır. Buna etiraz edən kanakları öldürür. 

Fransa müstəmləkəsi altında inləyən və müstəqillik arzusunda olan ölkələrdən biri də Maohi Nuidir (Fransız Polineziyası). Fransa beynəlxalq qanunları heçə sayaraq Maohi Nui xalqının hüquqlarını heçə sayır, adadakı kolonial siyasətini davam etdirir.

Eyni zamanda Fransa Martinik xalqının öz müqəddəratını təyinetmə hüququnu tam təmin etmədiyinə görə BMT Nizamnaməsinin maddələrini pozur. Belə ki, BMT Nizamnaməsinin 73-cü maddəsinə əsasən, Fransa Martinik xalqına daha geniş özünüidarə və ya müstəqillik hüququ verməlidir. Ancaq Fransa beynəlxalq hüququ tapdalayaraq müstəmləkə siyasətini davam etdirir. 

1946-cı il qanunsuz referendum nəticəsində Martinik Fransanın dənizaşırı departamenti statusunu alıb. Bununla Martinik beynəlxalq hüququn və yerli əhalinin öz müqəddəratını təyinetmə hüququna zidd olaraq Fransa ərazisinin bir hissəsi kimi tanınır və idarəçilik baxımından Fransa qanunlarına tam şəkildə tabe edilir.

2003-cü və 2010-cu il referendumlarının nəticələri saxtalaşdırılıb və Fransanın ərazidə qeyri-qanuni fəaliyyəti daha da gücləndirilib, müstəmləkəçi ölkə Martinik xalqının iradəsinə zidd addımlar atıb və onların hüquqlarını daha da məhdudlaşdırıb.

Martinik xalqının iqtisadi və sosial ədalət haqları repressiyaya məruz qalır, onların iqtisadi haqları ciddi şəkildə pozulur. Martinik xalqının ədalət və bərabərlik tələbləri repressiv tədbirlərlə boğulur. 

Kanadanın bitməyən insanlıq cinayətləri

Özünü insan haqlarının "keşikçi"si hesab edən Kanadanın qanlı əməllərinə bir neçə fakt göstərək. Kanadada 1876-cı ildə yerli xalqların rezervasiyalarda yerləşdirilməsi etnik təmizləmə və mədəni soyqırımı aktı olaraq qiymətləndirilir. 1831-1996-ci illərdə kilsə tərəfindən idarə olunan yerli xalqlar üçün 130 məktəb-internat fəaliyyət göstərib. Yerli xalqların assimilyasiyası siyasəti yeridilib. Həmin məktəblərdə ən azı 3200 uşaq soyuq hava, pis qidalanma və xəstəliklər səbəbindən vəfat edib. 

2012-ci ildə yerli xalqların 325 nümayəndəsi Kanada hökumətinə qarşı maddi təzminat tələbi ilə iddia qaldırıb. 2015-ci ildə Həqiqətin Tapılması və Barışıq Komissiyası açıqladığı hesabatda həmin internat-məktəblər sistemini mədəni soyqırımı adlandırıb. 2021-ci ildə Kanadanın Saskaçevan vilayətindən bu tip internat-məktəb həyətinin yanında 751 nəfərə aid məzarlıqlar tapılıb. 

1950-ci ildə Kanada hökuməti Amerikanın bir qrup yerli sakinini öz tarixi torpaqlarından köçürməyə qərar verib. Onlar izolyasiyada olan adaya köçürülüb və insanlara yaşamaq üçün yemək, infrastruktur və ya tikinti üçün avadanlıq verilməyib. Köçürülmə zamanı onların bir çoxu ölüb. Daha sonra onlar 1957-ci ildə yenidən başqa yerə köçürülüblər. Bundan sonra daha 3 köçürülmə olub. Proses zamanı icmanın yarısından çoxu məhv olub. 

Siyahını uzatmaq da olar, amma elə bu qanlı cinayət əməllərinə dair faktlar da göstərir ki, Kanada özü tarixboyu etnik təmizləmə ilə məşğul olub. Buna görə də bu ölkə başqalarına böhtan atmaqdansa, öz keçmişinə baxsın. Bəlkə utanar...

Göründüyü kimi,  Azərbaycanın Cənubi Qafqazda yeni reallıqlar yaratması və bölgədə dayanıqlı sülhə yol açması məhz Fransa və Kanada kimi etnik təmizləmə, yerli xalqlara qarşı qətliam, soyqırımı törətmiş və hələ də bu cinayət əməllərini davam etdirən dövlətləri qane etmir.  Buna görə də dünyanın o başında oturub Azərbaycana qarşı əsassız ittihamlar irəli sürür, olmayan yalanlar quraşdırıb tirajlayırlar. 

Yasəmən MUSAYEVA, 

"Azərbaycan"