Hazırda dünyanın qlobal problemlərindən biri iqlim dəyişiklikləridir. Bu problem ekstremal hava hadisələri, quraqlıq, su ehtiyatlarının və biomüxtəlifliyin azalması kimi fəlakətlərin artması ilə daha da güclənib. 
Hesabatlara görə, son yüz ildə Yer kürəsində orta temperatur 0.8, Azərbaycanda isə 0.4-1.3 dərəcəyə qədər yüksəlib. Okeanların səthi min metr dərinliyə qədər isinirdisə, artıq bu göstərici iki min metr dərinliyə qədər çatır. Bu da dünya əhalisinin sağlamlığına və biomüxtəlifliyə təsirsiz ötüşmür. Bir müddət öncə mütəxəssislər tərəfindən aparılmış tədqiqatlar nəticəsində məlum olmuşdu ki, təbiətdə baş verən ekoloji problemlər insanların psixologiyasına mənfi təsir göstərir, bu fonda baş verən hormonal və bioritmik dəyişikliklər emosional, həssas insanların şikayətlərini artırır. Bu hal qəfil dəyişikliklərə tez uyğunlaşa bilməyən insanlarda daha çox müşahidə edilir.
İndi isə alimlər iqlim dəyişikliyinin bəzi beyin xəstəliklərinin artmasına səbəb olduğu qənaətinə gəliblər. ABŞ-nin Kaliforniya Universitetinin tədqiqatçıları qlobal istiləşmənin narahatlıq, depressiya və şizofreniya da daxil olmaqla, bir sıra  zehni xəstəliklərə təsirini təhlil ediblər. Mütəxəssislər qrupu insult, miqren, meningit, epilepsiya, şizofreniya, altsheymer və parkinson kimi xəstəliklərin simptomlarının temperaturun artması ilə daha da şiddətləndiyini vurğulayıblar. Eyni zamanda bildiriblər ki, iqlim dəyişikliyi qan dövranını pozaraq, işemiya riskini artırır. Havanın temperaturu yüksəldikcə xəstəxanaya yerləşdirmə və ölüm hallarının sayının artdığı müşahidə edilir.
Tədqiqatda iştirak edən mütəxəssislər onu da bildiriblər ki, demensiya diaqnozu qoyulan insanlara ekstremal temperatur və hava dəyişiklikləri daha tez təsir edir. Belə ki, idrak pozğunluğu davranışı ətraf mühitdəki dəyişikliklərə uyğunlaşdırmaq qabiliyyətini məhdudlaşdırır. Normadan artıq temperaturda baş verən ölümlərin 20 faizinin məhz beyin xəstəliklərindən qaynaqlandığı sübut edilib.
İqlim dəyişikliyi insanlarda başağrısı, yuxusuzluq, başgicəllənmə, hərəkət pozulmaları, həyəcan, əl və qol nahiyələrində keyimə hissini artırır. Bəzən də gücsüzlük və müvazinətin pozulması kimi şikayətlər qeydə alınır. Mütəxəssislərin  qənaətinə görə, gecə saatlarında havanın temperaturunun yüksək olması yuxunu pozmaqla insanın beyin sisteminə mənfi təsir göstərir.
İqlim dəyişikliklərinin yaratdığı problemlərin insan sağlamlığına fəsadlarını minimuma endirmək, sağlam mühitdə yaşamaq üçün hər kəs üzərinə düşən məsuliyyəti yerinə yetirməli və gələcək nəsillərin ekoloji problemsiz dünyada yaşamaları üçün əlindən gələni etməlidir.

Ülkər XASPOLADOVA,
"Azərbaycan"