Fransa hakimiyyəti dənizaşırı müstəmləkəsi Martinikdə tətbiq etdiyi komendant saatının müddətini oktyabrın 28-dək uzadıb. Adada komendant saatı yaşayış bahalığına görə yerli əhalinin geniş etirazlarından sonra tətbiq edilib.
Paris hökuməti Martinik adasında davam edən nümayişlərə yeganə cavab olaraq sərt təzyiq üsulunu seçib. Bundan əvvəl Martinik prefekturası adada komendant saatını 00:00-dan 05:00-a qədər və oktyabrın 21-dək uzatmışdı.
Fransa mətbuatının yazdığına görə, yerli əhalini təmsil edən həmkarlar ittifaqları Fransa hökuməti ilə ərzaq qiymətlərinin aşağı salınması üçün imzalanan müqavilənin şərtlərini məqbul hesab etmədikdən, həmçinin nümayişlərin davam edəcəyini bildirdikdən sonra polis aksiyaya müdaxilə edib.
Oktyabrın 17-də Paris hökumətini təmsil edən Martinik prefekti Jan-Kristof Buvye, Martinik İcraiyyə Şurasının rəhbəri Serj Letşimi, parlamentarilər və adanın iqtisadi sektorunun digər nümayəndələri arasında yüksək yaşayış bahalığına qarşı mübarizə tədbirlərini əhatə edən saziş imzalanıb. Razılaşma çərçivəsində Martinikdə ərzaq qiymətlərinin orta hesabla 20 faiz aşağı salınması qərara alınıb.
Afro-Karib dənizi Xalqları və Resurslarının Müdafiəsi Birliyi (RPPRAC), razılaşmanın endirim tələb edilən 40.000 ərzaq məhsulundan yalnız 6.000-ni əhatə etdiyini bildirərək, etiraz aksiyalarını davam etdirmək qərarına gəlib.
Xatırladaq ki, Atlantik okeanının Karib dənizində yerləşən Kiçik Antil adaları arxipelaqının mərkəzi hissəsindəki ada Fransadan 6800 kilometr məsafədə yerləşir. Fransızlar tərəfindən müstəmləkəçiliyi XVII əsrdə başlayan Martinikdə etirazlar sentyabrın əvvəlindən keçirilir. Ada sakinləri yaşayış bahalığına və hədsiz dərəcədə yüksək ərzaq qiymətlərinə etiraz etmək üçün supermarketlərin qarşısında nümayişlər keçirirlər. Regionda ərzaq qiymətləri materik Fransa ilə müqayisədə 40 faiz bahadır. Adada nümayişlər başlayandan bəri 4 nəfər ölüb, məhbusların sayı 140-a çatıb. Fransa hökuməti adaya əlavə olaraq 300 polis və jandarm kontingenti göndərib.
Fransa Martinik xalqının öz müqəddəratını təyinetmə hüququnu tam təmin etmədiyinə görə BMT Nizamnaməsinin 1(2)-ci maddəsini pozur. BMT Nizamnaməsinin 73-cü maddəsinə əsasən, Fransa Martinik xalqına daha geniş özünüidarə-etmə və ya müstəqillik hüququ verməlidir. BMT-nin 1514 (XV) saylı qətnaməsinə uyğun olaraq, Fransa müstəmləkə sistemini davam etdirdiyi üçün bu qətnamənin müddəalarını pozur.
Beləliklə, Fransa Martinik xalqına müstəqillik və ya geniş daxili özünüidarəetmə hüququ vermək istəmir və həmin qətnamənin müddəalarını bilərəkdən icra etmir.
Rizvan CƏFƏROV,
"Azərbaycan"
