Ancaq erməni kilsəsi, daşnaklar və radikal erməni diasporu bunu qəbul etmək istəmirlər
Bu günlərdə prezident Vaaqn Xaçaturyan respublika vətəndaşlarına bildirib ki, Ermənistan Azərbaycanla münasibətləri, nəhayət, normallaşdırmaq niyyətini bəyan etməklə öz siyasi təfəkkürünü yenidən qurmağı öhdəsinə götürüb.
Avqustun 9-da ABŞ Prezidenti Donald Tramp, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev və Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyanın Vaşinqtonda keçirilən görüşünün yekunlarını şərh edən Vaaqn Xaçaturyan deyib ki, respublika indi öz xarici siyasəti haqqında yeni formada düşünəcək. O, əmin olduğunu bildirib ki, siyasi təfəkkür paradiqmasının dəyişməsində çətinliklərə baxmayaraq, Ermənistan hakimiyyətinin iradəsi olduğu üçün İrəvan bunu bacaracaq. V.Xaçaturyan Azərbaycan və Ermənistan arasında sülh müqaviləsinin mətninin paraflanması faktını xüsusi qeyd edib: "Sülh sazişinin paraflanması təkcə diplomatik sənəd deyil, həm də tərəflərin etimadı və qarşılıqlı anlaşmanı rəhbər tutduqları halda xalqa və gələcək nəsillərə dinc yanaşı yaşamanın mümkünlüyü barədə mesajdır".
Ermənistan prezidenti vətəndaşların diqqətinə çatdırıb ki, İrəvan Bakı ilə təmaslarda "etimad körpüləri" qurmaq və qarşıdurma anlayışını iki ölkə arasında əməkdaşlıq ideyası ilə əvəz etmək niyyətindədir: "Biz təkcə yeni siyasi səhifəyə deyil, həm də yeni düşüncə tərzinə keçid edirik. Sübut edirik ki, sülh sadəcə razılaşma deyil, gələcək naminə cəsarətli seçimdir". Bununla bağlı o, Azərbaycanla münasibətlərin normallaşmasına yardım edən Ermənistan rəsmilərinə və siyasətçilərinə, həmçinin danışıqların bütün digər iştirakçılarına, o cümlədən vasitəçi ölkələrə təşəkkür edib.
Lakin Ermənistanda Azərbaycanla sülh sazişlərinə qarşı çıxan müəyyən qruplar və şəxslər də var. Sülhün bu əleyhdarları tez-tez öz fikirlərini etiraz aksiyaları, ictimai müzakirələr və siyasi bəyanatlarla ifadə edirlər. Onlar, daha doğrusu, revanşistləri qruplar və əsas motivləri üzrə bir neçə kateqoriyaya bölmək olar. Məsələn, millətçilər və radikal qruplar hesab edirlər ki, "Azərbaycana istənilən güzəştlər milli maraqlara və tarixi ədalətə xəyanətdir". Onlar tez-tez uydurduqları miflərə əsasən Ermənistan ərazisi bildikləri ərazilərin qaytarılmasını tələb edir və istənilən formada kompromislərə qarşı çıxırlar.
Digər qrup ölən və itkin düşənlərin yaxınları və qohumlarıdır. İkinci Qarabağ müharibəsindən bəri bir çox erməni öz yaxınlarını itirib və sülh müqaviləsinin ölənlərin xatirəsinə təhqir olduğunu düşünürlər. Onlar müharibədə kapitulyasiyaya imza atanların məsuliyyətə cəlb olunmasını tələb edirlər.
Bundan əlavə, bəzi siyasi partiyalar və liderlər öz elektoratını səfərbər etmək üçün antisülh ritorikasından istifadə edir və mövcud hökuməti, xüsusən də baş nazir Nikol Paşinyanı suçlayır, onu təslim olmaqda ittiham edir və istefasını tələb edirlər.
Ermənistan-Azərbaycan və Ermənistan-Türkiyə arasında sülhün əsas əleyhdarları isə erməni kilsəsi, erməni daşnak millətçiləri və radikal erməni diasporudur. Amma bütün bu sülh düşmənləri müstəqil deyillər, onlar əsasən Rusiyadan, Avropadan, İrandan və bəzi hallarda ABŞ-dən olan qüvvələrin dəstəyi ilə hərəkət edirlər.
Uzun illərboyu zombiləşdirilən erməni əhalisinin beyninə indi də "Məğlubiyyət adı altında xəyanət", "Sünik (Zəngəzur dəhlizi) - qəbirə gedən yol", "Xalqın bir millət kimi ləğvi", "Xəyanətin qiyməti Ermənistanın yoxa çıxmasıdır" və digər qorxunc narrativlər yeridilir. Əhaliyə təlqin edilir ki, 2018-ci ildən bəri ölkədə yeni demokratiya və sülh adı altında sakit, lakin düşünülmüş şəkildə milli kimliyin ləğvi prosesi gedir. "Nikol Paşinyanın rəhbərlik etdiyi Ermənistan yavaş-yavaş, amma şübhəsiz ki, ruhu, yaddaşı və müqavimət göstərmək istəyi olmayan əraziyə çevrilir. Bizi nəinki xarici düşmənlər sındırır, hətta bizi qorumalı olanlar da bizə xəyanət edirlər".
Məhz belə səbəblərə görə, Ermənistan cəmiyyətinin müəyyən bir hissəsi sülhə hazır deyil. İndi ölkə rəhbərliyinin əsas vəzifəsi xalqın düşmənləri tərəfindən fasiləsiz həyata keçirilən anti-Azərbaycan və anti-Türkiyə siyasəti nəticəsində zəhərlənmiş beyinləri sağlamlaşdırmaq üçün titanik səylər göstərməkdir. Amma bunun öhdəsindən gəlmək mümkün olacaqmı?