Azərbaycanla Macarıstan arasındakı əlaqələr strateji tərəfdaşlığa, tarixi köklərə, ortaq dəyərlərə və geniş əməkdaşlıq imkanlarına əsaslanır. Prezident İlham Əliyevin Macarıstana işgüzar səfəri də göstərdi ki, əlaqələr həm tarixi və mədəni bağlar çərçivəsində, həm də müasir beynəlxalq münasibətlər sistemində birgə maraqlara əsaslanaraq inkişaf edir.
Hər iki dövlət açıq dənizlərə birbaşa çıxışı olmayan, oxşar əhali sayına və ərazi ölçüsünə malikdir, həmçinin müharibə aparan ölkələrlə həmsərhəddir. Bu ümumi xüsusiyyətlər Azərbaycan və Macarıstanı bənzər geosiyasi və təhlükəsizlik çağırışları kontekstində yaxınlaşdırır, həm də əməkdaşlığın möhkəmlənməsini stimullaşdırır. Dövlətimizin başçısının bəyanatında vurğuladığı kimi, bu oxşarlıqlar təbii olaraq qarşılıqlı anlaşma üçün də gözəl zəmin yaradır.
Postmüharibə dövründə Azərbaycanın nümayiş etdirdiyi sülh təşəbbüsləri beynəlxalq müstəvidə, o cümlədən Macarıstan tərəfindən təqdir olunur. Məlumdur ki, sülh müqaviləsinin ilkin mətninin müəllifi Azərbaycandır və bu, Ermənistan tərəfindən qəbul edilib. Ölkəmizin irəli sürdüyü iki əsas şərt isə sülh müqaviləsinin imzalanması üçün zəruri hesab olunur. Birinci şərt Ermənistan konstitusiyasında bu günə qədər qalmaqda olan və Azərbaycana qarşı ərazi iddiasını ehtiva edən müddəanın ləğv edilməsidir. Bu, sülhə aparan yolun hüquqi əsaslarını möhkəmləndirmək baxımından vacibdir.
İkinci şərt isə Qarabağ münaqişəsini danışıqlar yolu həll etmək üçün vaxtilə yaradılmış, lakin faktiki olaraq fəaliyyətsiz qalmış ATƏT-in Minsk qrupunun de-yure ləğv olunmasıdır. Bu şərtlər ədalətli, hüquqa əsaslanan və regional sabitliyə xidmət edən yanaşmanı əks etdirir. Son illərin geosiyasi prosesləri göstərir ki, bu reallıqlar fonunda qarşı tərəf həmin tələblərlə razılaşmağa məcbur qalacaq. Çünki təqdim edilən şərtlər qeyri-real və ya birtərəfli deyil, davamlı və ədalətli sülh üçün rasional əsaslardır.
Azərbaycan ilə Macarıstanı ortaq mədəni-siyasi dəyərlər birləşdirir. Macar xalqının öz qədim tarixini qoruyub saxlaması onun türk dünyasına münasibətində də əksini tapır. Bu baxımdan Macarıstanın təşəbbüsü ilə Budapeştdə Türk Dövlətləri Təşkilatının (TDT) qeyri-rəsmi Zirvə görüşünün keçirilməsi rəmzi mənaya və strateji əhəmiyyətə malik addımdır. Macarıstanın TDT ilə fəal əməkdaşlığı onun türk dünyasına bağlılığının göstəricisidir. Ötən il Şuşada keçirilmiş qeyri-rəsmi Zirvə görüşünün davamı olaraq Macarıstanın bu il ikinci belə toplantıya ev sahibliyi etməsi təşkilat daxilindəki birlik və həmrəyliyi təcəssüm etdirir. Bu təşəbbüslər türk dövlətlərinin gələcəkdə daha sıx inteqrasiyasına şərait yaradır və Macarıstanın bu proseslərdə fəal iştirakını şərtləndirir.
Macarıstanın milli maraqlara əsaslanan qərarları və prinsipial mövqeyi onun suveren iradəsinin bariz ifadəsidir. Rəsmi Budapeştin öz mövqeyini açıq şəkildə ortaya qoyması onun dövlətçilik ənənələrinə və xalqın iradəsinə sadiqliyindən irəli gəlir. Məhz bu xüsusiyyətlərinə görə Prezident İlham Əliyevin Macarıstanı müstəqil siyasət yürüdən nadir dövlətlərdən biri kimi dəyərləndirməsi xüsusi əhəmiyyət daşıyır və strateji əməkdaşlıq baxımından yüksək dəyərləndirilir.
Macarıstanla qurulmuş qarşılıqlı etimada əsaslanan əlaqələr, siyasi dialoqun intensivliyi və iqtisadi-ticari əməkdaşlığın dinamikası iki ölkə arasında strateji tərəfdaşlığın önəmini göstərir. Dövlətimizin başçısının Macarıstana səfəri bu tərəfdaşlığın gələcək illərdə daha da möhkəmlənəcəyinə və yeni inkişaf mərhələsinə qədəm qoyacağına dəlalət edir.
Mahir SÜLEYMANLI,
Milli Məclisin deputatı
jpg_1749076194.jpg)
