“ESA”nın Aya enən ilk vasitəsi Günəş küləyi ilə qarşılıqlı təsir nəticəsində Ayın səthində mənfi ionların varlığını təsbit edib. Ayda ilk mənfi ion detektoru fasilələrlə çalışıb və 3 saatdan çox məlumat toplayıb. Bu müddət missiyanın müvəffəqiyyəti üçün lazım olan zamandan 3 dəfə çoxdur. Beləliklə, ESA, ilk dəfə Ay səthi ilə bağlı elmi məlumatlar çıxararaq bunu Çinin sayəsində etmiş oldu.

“ESA”nın İsveç Kosmik Fizika İnstitutu tərəfindən qurulan eksperimentin baş mütəxəssisi Martin Wieser açıqlama verərək, Aydakı bu müşahidələrin səth mühitini daha yaxşı anlamağa kömək edəcəyini və planetlərdən tutmuş asteroidlərə və digər peyklərə qədər Günəş sistemindəki digər atmosfersiz cisimlərdəki mənfi ion populyasiyalarının tədqiqi üçün bələdçi rolunu oynayacağını deyib.

Məlum olduğu kimi, Günəş küləyi ulduzumuzdan gələn radiasiya və hissəciklərin davamlı axınıdır. Yerin maqnit sahəsi bizi bu axından qoruyan qalxan rolunu oynayır. Digər tərəfdən, Ayın maqnit sahəsi yoxdur və onun ekzosfer adlanan çox nazik atmosferi onu qoruya bilməz. Günəş küləyi Aya vurduqda səth reaksiya verir və ikinci dərəcəli fraqmentlərin əmələ gəlməsinə səbəb olur. Bu hissəciklər, müsbət və ya mənfi yüklü və ya heç yüksüz ola bilər. Müsbət yüklü hissəcikləri daha əvvəllər orbitdən ölçmək mümkün olsa da, mənfi hissəcikləri ölçmək daha çətin olub. Çünki mənfi ionlar, qısa ömürlü olduqları üçün orbitə çata bilmir. “ESA” mümkün qədər səthə yaxınlaşıb və bu ölçmələri apararaq itkin parçanı aşkar edib.

Ülkər XASPOLADOVA,

“Azərbaycan