28 Aprel 2025 11:15
261
CƏMİYYƏT
A- A+
Yaralılar sağalmaq üçün deyil, ölmək üçün yardım istəyirdilər - Çernobıl hadisələrinin şahidinin xatirələri  

Yaralılar sağalmaq üçün deyil, ölmək üçün yardım istəyirdilər - Çernobıl hadisələrinin şahidinin xatirələri  


“O vaxtlar metro tikintisi sahəsində işləyirdim. Bir gün gəlib dedilər ki, hazırlaş. Mənimlə bərabər, bir neçə nəfərin də adını çəkdilər. Əvvəlcə düşündük ki, haradasa yeni metro açılır, oraya ezam olunuruq. Yenə də dəqiqləşdirmək üçün hara gedəcəyimizi soruşduq. “Deyiləcək”, - deyib bizi daha da şübhəyə saldılar. Bizi narahat edən əslində briqadirin adlarımızı çəkərkən başını qaldırıb üzümüzə baxmağa çəkinməsi idi. Özü də bizimlə söhbətdən qaçırdı. Səbəbini isə sonradan bildik. Bizi Çernobıl AES-də baş vermiş qəza ilə əlaqədar yardım dəstəsinin tərkibində Ukraynaya göndərəcəkdilər”.

Bunu AZƏRTAC-a müsahibəsində II qrup Çernobıl əlili Məhərrəm Hüseynov deyib.

O, həmin illərin xatirələrini canlandırmağa bu cür davam edib: “Doğrusu, ilk eşidəndə çox narahat oldum. Çünki o vaxtlar ailəm, iki azyaşlı qızım vardı. Düşündüm ki, birdən mənə nəsə olsa, onlar necə olacaq? Briqadirdən xahiş etdim ki, məni ilk gedən dəstənin tərkibində göndərməsin, bir az daha ailəmlə vaxt keçirim. Əvvəlcə razılaşmadı. Axşamçağı işdən çıxanda yaxınlaşıb, “hələ sən gözlə, iyulda yeni dəstə gedəcək, o vaxta hazırlaş”, - dedi. Üç ay daha qızlarımla vaxt keçirə biləcəyim üçün çox sevinmişdim. İyul ayı idi. İyulun 26-da 30 yaşım tamam olacaqdı. Briqadir məni çağırıb “26 iyulda axşama hazır ol”, - dedi, “yaxşı”, - deyə cavab verdim. Evdə heçnə demədim. İyulun 26-da bütün yaxınlarımı, dostlarımı toplayıb həm ad günümü qeyd etdim, həm də bir növ vidalaşdım. Çünki qarşıda bizi nələrin gözlədiyini bilmək olmazdı. Faciənin nəticələrini eşitmək belə çox dəhşət idi. Hələ bir də onu canlı görmək, bəlkə də heç qayıtmamaq... Ad günümü qeyd etdikdən sonra hər kəs çıxıb getdi. Qızlar da artıq yatmışdı. Həyat yoldaşımı çağırıb, gedəcəyimi dedim. “Bəlkə bir də danışasan, vaxtı uzatsınlar”, - dedi. “Yox, söz danışıqdan keçər”, - deyib, hazırlaşdım. Qızları oyatmadan başlarından öpüb getdim. Faciənin dəhşətlərini Kiyevə daxil olduğumuz zaman artıq insanların gözündəki qorxu hissindən oxumaq olurdu. Pripyata doğru irəlilədikcə yanğınsöndürənlərin səsi, şəhəri bürümüş alovun tüstüsü, əzablar içində ağlayan insanlar, toz-duman insanı dəhşətə gətirirdi. Xüsusilə, ağlayan, nə olduğunu hələ anlamayan, amma böyüklərin narahatlığını elə onlar qədər hiss edən körpələri, uşaqları gördükcə insanın ürəyi parçalanırdı. Artıq burada olduğumuza görə bizə nə olacağını düşünmürdük, insanlara necə yardım edəcəyimizi fikirləşirdik.

İlk vaxtlar məni sürücü təyin etdilər. Orada olduğum müddət ərzində qəzaya çox yaxından şahidlik etdim. Yaralılar sağalmaq üçün deyil, ölmək üçün

yardım istəyirdilər. Ağrının şiddəti bəzən qəzada xəsarət alanları özlərinə qəsd etməyə belə məcbur edirdi. İnsanların bədənlərində deformasiyalar yaranmış, çox dərin, sağalmaz yaralar açılmışdı.

Partlayışdan dörd ay keçməsinə baxmayaraq, təsirləri hələ də insanlarda ciddi nəticələrə səbəb olurdu. Bunun üçün sadəcə Pripyatın havasını bircə dəfə udmaq kifayət idi. Ona görə insanlar buradan evakuasiya edilirdi.

İyirmi gün orada sürücü kimi işlədim. Məhv olmuş şəhərin əzablar içində qalan sakinlərini görmək artıq adiləşmişdi. Amma faciənin təsirləri gün keçdikcə daha da artırdı. İyirmi gün sonra müayinə olunduğum zaman məlum oldu ki, qəbul etdiyim radiasiya dozası çox yüksəkdir. Ona görə məni işləmək üçün yanacaqdoldurma məntəqəsinə göndərdilər. Yardım üçün gedən bütün maşınları tez bir zamanda yanacaqla təmin etmək işinə rəhbərlik artıq mənim məsuliyyətimdə idi. Biz orada üç aya yaxın qaldıq. Pripyatın havasını udduğum hər gün geriyə sağ dönəcəyimə ümidimi daha da azaldırd. Təsirlərini orada olduğum zaman hiss etmirdim. Düşünürdüm ki, bəlkə də mənə təsir etmir. Nəhayət Ukraynadakı ezamiyyə müddətimiz bitdi və biz möcüzəvi şəkildə sağ-salamat geri qayıtdıq. Amma salamat qayıda bilmədik...

Geri döndükdən bir müddət sonra saçlarım töküldü, qollarımda, bədənimdə şiddətli ağrılar başladı, ürəyim zəiflədi və ciddi ağrılar meydana gəldi. Hazırda II qrup Çernobıl əliliyəm. Lakin bütün bunlarla belə ürəyim sakit idi. Yardım edə bildiyimiz hər insan üçün sevinirdim, əsas odur ki, qızlarımın yanına sağ qayıtmışdım. Hətta 4 il sonra bir qızım daha oldu. Bəlkə də bu, Allahın mənə mükafatı idi. Gedərkən qızlarımı çox düşünmüşdüm və mükafat olaraq rəbbim mənə bir qız övladı daha vermişdi.

Bu gün Çernobıl haqqında söhbətlərimə qızlarım, nəvələrim də maraqla qulaq asır, sağ gəldiyimə çox sevinirlər. Mənim üçün isə sevindirici məqamlardan biri hər zaman Ulu Öndər Heydər Əliyevin, daha sonra isə Prezident İlham Əliyevin diqqət və qayğısını hiss etməyimizlə bağlıdır. Yaxşı yadımdadır, 2020-ci ilin dekabr ayının son günləri idi. COVID-19 pandemiyası yayılan zaman mən də bu amansız xəstəliyə tutuldum və çox ağır keçirirdim. Lakin birdən mənə zəng gəldi, “Salam. Məhərrəm Hüseynovla görüşürük?”, “bəli”, deyə cavab verdim. “Avtomobilinizi nə vaxt gəlib götürə bilərsiniz?”. Həmin sözlər sanki mənə ikinci həyat verdi. Həqiqətən də sağalmaq üçün sevinmək lazım imiş və doğrudan da bu sevinc məni sağaltdı deyə bilərəm. Bir neçə gün sonra gedib avtomobilimi götürdüm.

1986-cı ilin 26 aprelində Ukraynada Çernobıl Atom Elektrik Stansiyasında baş vermiş dəhşətli qəzanın nəticələrinin aradan qaldırılması ilə əlaqədar əlilliyi olan vətəndaşların sosial müdafiəsi daim diqqətdə saxlanır və Prezident İlham Əliyevin tapşırığına əsasən həmin istiqamətdə tədbirlər ildən-ilə gücləndirilir, Çernobıl AES-də əlilliyi olan vətəndaşların mənzillə və avtomobillə təminatı həyata keçirilir. Həmin diqqət və qayğıdan ötrü ölkə başçısına dərin təşəşəkkürümü bildirirəm”.

Digər Xəbərlər

QƏZETİN ÇAP VERSİYASI

XƏBƏR LENTİ Bütün xəbərlər

Avropa Parlamenti sülh prosesinə zərbə vurmağa çalışır

21:04
19 Dekabr

Avropa Parlamentinin növbəti riyakarlığı

18:07
19 Dekabr

Elm və təhsil naziri Ağcabədidə vətəndaşların müraciətlərini dinləyib  

18:06
19 Dekabr

Milli Məclisin növbəti iclasında hansı məsələlər müzakirə ediləcək?  

17:34
19 Dekabr

Putin: Biz də gələn il sülh içində yaşamaq istərdik  

17:33
19 Dekabr

Energetika naziri Pərviz Şahbazov Zərdabda vətəndaşların müraciətlərini dinləyib  

17:31
19 Dekabr

Azərbaycan yanacağını daşıyan qatar Ermənistana çatıb  

17:28
19 Dekabr

17-ci Azərbaycan-Türkiyə Yüksək Səviyyəli Hərbi Dialoq İclası yekunlaşıb  

17:25
19 Dekabr

Baş nazir Əli Əsədov BMMT-nin Baş katibi ilə görüşüb  

17:23
19 Dekabr

Vladimir Putin: Prezident Tramp Ukrayna münaqişəsinə son qoymaq üçün ciddi səylər göstərir  

16:46
19 Dekabr

“Qərbi Azərbaycan folkloru” seriyasından növbəti kitab çapdan çıxıb

16:45
19 Dekabr

Kürdəmirdə özünüməşğulluq proqramı çərçivəsində yaradılan təsərrüfatlara baxış olub

16:44
19 Dekabr

Azərbaycanla İraq arasında dini-mənəvi əlaqələrin inkişafı istiqamətində müzakirələr aparılıb  

16:42
19 Dekabr

Vladimir Putin Aİ-də Rusiya aktivlərinin ələ keçirilməsi cəhdlərini soyğunçuluq adlandırıb  

16:41
19 Dekabr

“Euronews” kanalı Şuşa ilə bağlı reportaj təqdim edib  

16:40
19 Dekabr

QMİ sədri G20 Dinlərarası Forum Assosiasiyasının prezidenti ilə görüşüb  

16:37
19 Dekabr

Vladimir Putin iqtisadi artımın yavaşlamasını düşünülmüş addım adlandırıb  

16:35
19 Dekabr

Misli Premyer Liqası: Qərb derbisini “Turan Tovuz” qazanıb

16:35
19 Dekabr

Əmək və əhalinin sosial müdafiəsi naziri Kürdəmirdə vətəndaşların müraciətlərini dinləyib

16:34
19 Dekabr

BMT ilə DİM-lərin lokallaşdırılması istiqamətində fəaliyyətlərin davam etdirilməsi müzakirə olunub  

16:33
19 Dekabr

Anar Eyvazov: Dezinformasiyaların qarşısının alınması məqsədilə operativ informasiya fəaliyyəti yüksək peşəkarlıqla təmin olunub  

16:30
19 Dekabr

ÇOX OXUNANLAR

OXUCU MƏKTUBLARI

NƏŞRLƏRİMİZ

TƏQVİM / ARXİV

BAŞ REDAKTORDAN

Hamımızın Azərbaycan adlı bir Vətəni var! Qoynunda dünyaya göz açdığımız, minbir nemətindən dadıb isti qucağında boya-başa çatdığımız bu əvəzolunmaz diyar azərbaycanlı adını qürur və iftixarla daşıyan hər kəs üçün müqəddəs və ülvidir.
Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan Ordusu Vətən müharibəsində zəfər çalaraq erməni işğalçılarını kapitulyasiyaya məcbur etdi, düşməni qovaraq ərazi bütövlüyünə nail oldu.
Bununla da Azərbaycan yeni inkişaf dövrünə qədəm qoydu.
Bu dövrdə dünyada mürəkkəb və ziddiyyətli proseslər davam etməkdədir!
Hələ də dünyada ədalətsizliklər mövcuddur!
Hələ də dünyada ikili standartlar var!
Hələ də dünyada güclülər zəiflərin haqqını tapdalamaq istəyir!
Odur ki, biz daima güclü olmalıyıq.
Güclü olmağın əsas şərti isə bizim birliyimizdir!
Dünyanın harasında yaşamağımızdan, hansı sahədə çalışmağımızdan asılı olmayaraq, əlbir və əlaqəli fəaliyyət göstərməyi bacarmalıyıq.
Azərbaycan naminə, onun dünyada yeri, yüksək nüfuzu uğrunda daim birlikdə mübarizə aparmalıyıq.
Yalnız bu halda anamız Azərbaycanı qoruya, yüksəldə və hamımız üçün qürur mənbəyinə çevirə bilərik.
Ulu yurdumuzun adını daşıyan "Azərbaycan" qəzeti də bu amala xidmət edir.
Əziz azərbaycanlılar! Sizi Azərbaycan naminə, övladlarımızın firavan və xoşbəxt gələcəyi uğrunda əlbir və əlaqəli fəaliyyətə çağırıram!