G7 xarici işlər nazirləri isə Tehranı beynəlxalq agentliklə işbirliyini bərpa etməyə çağırıblar
İran Prezidenti Məsud Pezeşkian ölkə parlamenti tərəfindən qəbul edilən və Atom Enerjisi üzrə Beynəlxalq Agentlik (MAQATE) ilə əməkdaşlığı dayandıran qanunu imzalayıb. İran dövlət televiziyası xəbər verir ki, bu qanun iyunun 25-də "İsrail və ABŞ-nin son hücumlarına, həmçinin MAQATE-nin bu hərəkətləri pisləməkdən imtinasına cavab olaraq" iyunun 25-də qəbul edilib.
İran Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü İsmayıl Bəqai bildirib ki, parlamentin agentliklə əməkdaşlığa son qoymaq qərarı məcburidir. Onun dediyinə görə, hazırkı vəziyyətdə İran agentliyin müfəttişlərinin təhlükəsizliyinə təminat verə bilməz: "Agentlik və onun rəhbəri hücumlara haqq qazandırdıqca və ya qanuniləşdirdikcə, Nüvə Silahlarının Yayılmaması haqqında Müqaviləyə qoşulan dövlətin dinc nüvə obyektlərinə qanunsuz zərbələr endirilməsi fonunda öz öhdəliklərini yerinə yetirəcəyini gözləmək əbəsdir". Bəqai həmçinin agentliyin öz mövqeyinə yenidən baxmalı olduğunu vurğulayıb.
ABŞ ilə nüvə proqramı üzrə danışıqların bərpasının perspektivləri barədə sualı cavablandıran diplomat qeyd edib ki, yekun qərar hələ qəbul olunmayıb, lakin məsləhətləşmələr davam edir.
Bildirilir ki, İran Məclisi tərəfindən hazırlanan qanun 221 lehinə və 0 əleyhinə səslə yekdilliklə qəbul edilib. Yekun müddəalar da böyük səs çoxluğu ilə dəstəklənib. Yeni qanun MAQATE müfəttişlərinin İrana daxil olmasını qadağan edir və bütün təftiş fəaliyyətlərini dayandırır.
Hökumətə agentliyin baş direktoru, İran hakimiyyətinin "casus" adlandırdığı Rafael Qrossi ilə də əməkdaşlıq etmək qadağan olunub. Sənəd 1969-cu il Vyana Konvensiyasının 60-cı maddəsinə əsasən iki şərt - İranın suverenliyinin, ərazi bütövlüyünün, nüvə obyektlərinin və elm adamlarının təhlükəsizliyinin təmin edilməsi və Nüvə Silahlarının Yayılmaması haqqında Müqavilənin 4-cü bəndinə uyğun olaraq ölkənin dinc nüvə enerjisi hüququna hörmət edilməsi yerinə yetirilənə qədər qüvvədə olacaq. Bu şərtlər yalnız İran Atom Enerjisi Agentliyinin hesabatı və Milli Təhlükəsizlik Şurasının təsdiqi ilə rəsmi şəkildə təsdiqlənəcək.
Son məlumata görə, G7 xarici işlər nazirləri Tehranı İranın nüvə proqramı ilə bağlı MAQATE ilə əməkdaşlığı bərpa etməyə çağırıb. "Biz İranın nüvə proqramı üzrə hərtərəfli, yoxlanıla bilən və davamlı razılaşmaya gətirib çıxaracaq danışıqların bərpasına çağırırıq", - deyə diplomatiya rəhbərləri birgə bəyanatda bildiriblər.
Nazirlər "bütün tərəfləri regionda sabitliyi daha da poza biləcək hərəkətlərdən çəkinməyə" çağırıblar. Vurğulanıb ki, İran Nüvə Silahlarının Yayılmaması haqqında Müqavilənin üzvü olaraq qalmalıdır.
Eyni zamanda G7 xarici işlər nazirləri "İsrailin təhlükəsizliyini" dəstəklədiklərini bildiriblər. Bəyanatda həmçinin deyilir: "Biz Yaxın Şərqdə sülh və sabitliyə sadiqliyimizi bir daha təsdiqləyirik".
Rizvan CƏFƏROV,
"Azərbaycan"
