Salyan melioratorları əkinlərin keyfiyyətli suvarılması üçün qabaqlayıcı tədbirlər görürlər
Son illər su ehtiyatlarının kəskin azalması hiss olunmaqdadır. Bu, yay dövründə əkinlərin suvarılması zamanı özünü daha qabarıq şəkildə göstərir. Belə halda suyun hər kubmetrindən səmərəli istifadə etmək lazım gəlir.
Cari ilin yaz-yay aylarında Kür çayında suyun səviyyəsinin görünməmiş dərəcədə aşağı olması nəticəsində suvarma suyunda müəyyən çətinliklər yarandı. Lakin Salyan Suvarma Sistemləri İdarəsinin kollektivi sudan istifadə birlikləri, habelə fermerlərlə əl-ələ verərək yaranmış çətinliyi aradan qaldırmağa müvəffəq oldular. Əhali arasında aparılan izahat və maarifləndirmə tədbirləri öz bəhrəsini verdi. İdarə rəhbərliyi ərazilər üzrə gecə növbətçiləri qrafikini tərtib etdi. Qrafikə əsasən, su işçiləri gecə vaxtları əkin sahələrində olub, sudan istifadəyə nəzarəti daha da artırdılar. Eyni zamanda kənd və qəsəbə ərazi nümayəndələri, yerli bələdiyyələr də bu işdə əllərindən gələni etdilər.
Görülən tədbirlər nəticəsiz qalmadı. Vegetasiya dövründə pambıq sahələri lazımi qədər su içdi. Canı günəş və suda olan pambıq kolları normal boy ataraq bar verməyə başladılar. Lakin sentyabr və oktyabr ayının birinci ongünlüyünün yağmurlu keçməsi pambıqçılıq üçün fəsadlar törətdi. Davamlı olaraq yağan yağışlar ona səbəb oldu ki, kollar yenidən göyərərək boy atmağa başladı. Daban qozalar suyun içində qalaraq çürüdü. Mütəxəssislərin dediyinə görə, bu, məhsuldarlığa təsir edəcək. Ona görə də kənd təsərrüfatının havadan asılı olduğunu yaxşı bilən fermerlər günün hər saatından daha səmərəli istifadə edərək itkini minimuma endirməyə çalışırlar.
Salyan rayonunun Şorsulu kənd sakini Ələsgər Eyvazov təcrübəli əkinçi və orta ixtisas təhsilli aqronomdur. O, öz pay torpağı ilə yanaşı, həmkəndlilərindən hər il icarəyə sahə götürüb pambıq əkir. Söhbət zamanı bu ilin pambıqçılıq üçün o qədər də əlverişli olmadıdğını söylədi: "Pambığın birinci suyunda müəyyən çətinliklərlə qarşılaşdıq. Ancaq sağ olsun su işçiləri. Gecəli-gündüzlü çalışaraq yaranmış gərginliyi aradan qaldırdılar. Hamı sahəsini vaxtında suvarmaq istəyirdi. Kür çayında isə, demək olar ki, su yox idi. Sonradan Mingəçevirdən su verildi. İşlər qaydasına düşdü. Yaxşı məhsul ərsəyə gətirdik. Lakin sentyabrda və oktyabrın əvvəllərində yağan yağışların ziyanı az olmadı. Neyləmək olar?! Belə bir deyim var: "El ilə gələn dərd-bəla toy-bayramdır". Çalışırıq, məhsulu son qozasına kimi yığaq. Amma taxıl əkini yubanır. Pambığı yığıb qurtaran kimi gərək təcili şum edib taxıl əkək".
Salyan melioratorları da gələn il əkin sahələrinin vaxtında və keyfiyyətli şəkildə suvarılması üçün tədbirləri davam etdirirlər. Qeyd etmək lazımdır ki, idarənin balansında 1183 kilometr su kanalı, 59 su nasosu stansiyası, 1646 hidrotexniki qurğu vardır. Onların vasitəsilə cari il rayondakı 46 min 5 hektar əkin sahəsi su ilə təmin edilmişdir. Mövcud əkin sahələrindən 16 min 879 hektarı taxıl, 8 min 682 hektarı pambıq, 11 min 577 hektarı yem bitkiləridir ki, onlar da müvafiq qaydada 2-3 dəfə suvarılmışdır.
Hazırda gələn ilin məhsulu üçün əkilən taxıl, habelə təzə əkilən yonca sahələri suvarılır. Bunun üçün nasoslar vasitəsilə kanallara saniyədə 10-12 kubmetr su vurulur. Cari təsərrüfat ili başa çatmaqdadır. İndi hər bir fermer, torpaq mülkiyyətçisi gələn il daha yüksək məhsul, daha çox qazanc əldə etmək haqda fikirləşir. Bu baxımdan su təminatı müstəsna əhəmiyyət kəsb edir. Odur ki, melioratorlar öz üzərlərinə düşən vəzifələri bilərək lazımi tədbirlər görürlər. İlin əvvəlindən ötən 10 ay ərzində suvarma kanallarında 73,8 kilometr hamarlama, 381,8 kilometr lildən təmizləmə işi görülmüş, suvarma kanalları üzərində olan 83 hidrotexniki qurğu, eyni zamanda 18 nasos stansiyası və 63 nasos aqreqatı təmir edilmişdir.
Su həyatdır, bolluqdur. Bunu yaxşı bilən Salyan melioratorları çoxillik təcrübələrinə və qabaqcıl ənənələrinə sadiq qalaraq əkinlərin vaxtında və keyfiyyətlə suvarılmasında fermerlərin, çörəyi torpaqdan çıxan hər kəsin yanında olmağa çalışırlar.
Seyran CAVADOV,
"Azərbaycan"
