BMT-nin Baş katibi Antonio Quterreş xəbərdarlıq edib ki, Təhlükəsizlik Şurasının (TŞ) “kövrək” legitimliyi fonunda onun tıxanmış vəziyyətinin davam etməsi və əsas məqsədini yerinə yetirə bilməməsi qlobal sülhü təhlükə altına ala bilər.
AZƏRTAC təşkilatın məlumatına istinadla xəbər verir ki, Baş katib BMT-nin təsis edilməsinin 80 illiyi münasibətilə Nyu-Yorkdakı mənzil-qərargahda daimi nümayəndələrin qarşısında çıxış edib. O, BMT-nin qeyri-müəyyən bir gələcəkdə necə hərəkət etməsi ilə bağlı açıq müzakirələr zamanı Vyetnamın paytaxtı Hanoydan video bağlantı vasitəsilə danışıb.
Baş katib diqqətə çatdırıb ki, BMT-nin beynəlxalq sülh və təhlükəsizliyin qorunması üzrə əsas orqanı olan TŞ-nin sanksiyalar tətbiq etmək və hərbi əməliyyatlara icazə vermək də daxil olmaqla əhəmiyyətli səlahiyyətləri var. Eyni zamanda, onun 15 üzvündən beşi daimi yerə və BMT Nizamnaməsinə uyğun olaraq veto hüququna malikdir. Şura sülhməramlılıqda, münaqişələrin həllində və beynəlxalq hüququn qorunmasında mərkəzi rol oynasa da, onun veto sistemi tez-tez hərəkətləri dayandırıb və tənqidlərə səbəb olub. TŞ-nin strukturu bir çox ölkə və yüksəkvəzifəli şəxs tərəfindən təmsil olunmayan hesab olunur ki, bu da Afrika və Latın Amerikası kimi regionları daimi səssiz qoyur.
Artıq 80 ildir ki, müharibələrə son qoymaq üçün Şuraya müraciət edənlərlə bağlı A.Quterreş bildirib: "Bu masada oturmaq imtiyazı, hər şeydən əvvəl, həmin insanların inancını qorumaq vəzifəsini daşıyır. Məqsədəuyğun Təhlükəsizlik Şurası olmadan dünya ciddi təhlükə altındadır".
BMT-nin rəhbəri Şura qərarlarının planetin sakinlərinə necə təsir edə biləcəyi ilə bağlı fikirlərini ifadə edib: “Təhlükəsizlik Şurası hegemonlar və imperiyalara aid deyil. Bu, uşaqlarını itirən valideynlər, evlərindən uzaqlara atılan qaçqınlar, əzalarını qurban verən əsgərlər haqqındadır. Bu zalın hər qarışında siz ölülərin ruhları ilə əhatə olunmusunuz. Lakin onların yanında başqa bir şey - dirilərin ümidləri də dayanır. Diqqətlə qulaq asın və sülh üçün mitinq edən vətəndaşlarınızın fəryadını, təhlükəsizliyə can atan ailələrin pıçıltılarını eşidəcəksiniz... Birləşmiş Millətlər Təşkilatının emblemi qalibin dəfnə çələngini deyil, sülhməramlının zeytun budaqlı tacını daşıyır”.
O, bəzi üzv dövlətlər tərəfindən BMT Nizamnaməsinin pozulmasının etimadı sarsıtdığını və qlobal sabitliyi təhlükə altına qoyduğunu qeyd edərək bildirib ki, Şuranın legitimliyi hələ də kövrək olaraq qalır.
Baş katib Afrika, Latın Amerikası və Karib dənizi üçün daimi nümayəndəlik də daxil olmaqla, dünya demoqrafik göstəricilərini daha yaxşı əks etdirmək üçün üzvlüyün yaradılmasına və genişləndirilməsinə çağırıb.
Amerika Birləşmiş Ştatlarının daimi nümayəndəsi müzakirələr zamanı əməliyyat islahatlarına, hesabatlılığa diqqət yetirib və 2027-ci ilin yanvarında rəhbərliyə başlayacaq növbəti Baş katibin ləyaqətə əsaslanan seçiminə çağırıb. O, həmçinin milli suverenliyin və seçim prosesində şəffaflığın üstünlüyünü vurğulayıb.
ABŞ nümayəndəsi regionların növbə ilə seçim etməsinə əsaslanan seçim prosesinə son qoymağa çağırıb və iddia edib ki, qlobal namizədlər siyahısından seçim etməyin vaxtıdır.
