Birləşmiş Millətlər Təşkilatı rəsmi Parisi Yeni Kaledoniyada sərt tədbirlərə və yerli xalqların hüquqlarına məhəl qoymamağa görə qınayıb. Belə ki, BMT-nin İnsan Haqları Komitəsinin sədr müavini Xose Manuel Santos Pais Fransanın Komitəyə təqdim etdiyi hesabatı tənqid edib.
Komitənin Cenevrədə keçirilən 142-ci sessiyasında H.Pais qeyd edib ki, Fransanın hazırkı hesabatı əvvəlki hesabatdan daha az təfərrüatlıdır. O, beşinci hesabatın Fransanın Yeni Kaledoniya da daxil olmaqla, dəniz hüdudlarından kənar ərazilərdəki yerli xalqların hüquqlarına hörmət etmək öhdəliyinə aid olduğunu vurğulayıb. Pais qeyd edib ki, 2024-cü ilin mayında hakimiyyətin Yeni Kaledoniyaya verilməsini nəzərdə tutan Numea sazişinə baxmayaraq, Fransa Milli Assambleyası seçki korpusunu genişləndirmək qərarına gəlib və bu, kanak əhalisi arasında etirazlara və sonradan hakimiyyətlə toqquşmalara səbəb olub.
BMT rəsmisi bildirib ki, Fransa hökuməti həddindən artıq güc tətbiqi, ölüm və çoxlu yaralanma iddiaları ilə etirazları yatırmaq üçün əhəmiyyətli qüvvələr göndərib. O, sosial şəbəkələrin bloklandığına, 11-dən çox insanın güllələndiyinə, 169 nəfərin yaralandığına, 1700-ə yaxın nümayişçinin həbs edildiyinə, onlardan bir qisminin Fransaya göndərildiyinə diqqət çəkib.
Pais xüsusilə kanak təşkilatlarından olan hüquq müdafiəçilərinin həbsindən narahat olub. O qeyd edib ki, etirazlara reaksiyanın repressiv xarakter daşıması Numea sazişindəki dəyişikliklər və müstəmləkəsizləşdirmə prosesində dönüşün olmaması ilə bağlıdır.
Pais həmçinin rəsmi Parisin "Ebbac Fransaya qarşı", "Yaker Fransaya qarşı", "Hicab qadağası ilə bağlı beşinci iş", "Koşe Fransaya qarşı", "FİA işi" və "Məsud Naima Fransaya qarşı" işləri üzrə komitənin çıxardığı qərarlara əməl etmədiyini xatırladıb.
Bu arada, Qvadelupanın Azadlığı naminə Xalq Birliyi Fransanı qınayan bəyanat yayıb. Sənəddə deyilir: "Qvadelupanın Azadlığı naminə Xalq Birliyi (UPLG) oktyabrın 23-də BMT-nin Cenevrədəki qərargahında keçirilən missiyadan qayıdarkən Baş katib Jan-Jakob Bisepin Parisin Şarl de Qol Hava Limanında həbs edilməsi və sərhəddə saxlanılması ilə bağlı narazılığını ifadə edir. Sözügedən tədbirdə Fransa nəzarətində olan ərazilərdə insan hüquqlarının pozulma halları müzakirə edilib".
Bundan əvvəl Baş katib ABŞ-də BMT qərargahına səfər etməyi planlaşdırarkən Martinikdən keçdikdən sonra ABŞ ərazisinə girişinə qadağa qoyulduğuna görə səyahətini davam etdirə bilməmişdi.
UPLG insan hüquqlarına zidd olan bu təcrübələri pisləyir və beynəlxalq ictimaiyyəti ölkəsində baş verənlərdən xəbərdar etməyə davam edəcəyini bəyan edir. Həmçinin təşkilat öz müqəddəratını təyinetmə və milli müstəqillik hüququnun tanınmasını tələb edir.
Daha sonra bəyanatda bildirilir: "Köləlik əsarətinə qarşı mübarizə aparmış Delqres, Palerm, Massoto, Kuduks, Mart-Ros, Solitüd və digər qəhrəmanlarımız kimi, biz də tam azadlığa nail olanadək mübarizəmizi davam etdirəcəyik".
UPLG Qvadelupa xalqının və bütün vətənpərvər, müstəmləkəçiliyə qarşı mübarizə aparan qüvvələrin, tam suverenlik və müstəqillik hüquqlarını müdafiə edənlərin səsini boğmağa yönələn bu cür hərəkətləri qınamağa çağırır.
Xatırladaq ki, bu günlərdə Bakı Təşəbbüs Qrupu QHT-lərə Dövlət Dəstəyi Agentliyinin yardımı ilə Fransanın xarici ərazilərində insan hüquqlarının pozulması, ifadə azadlığı və ətraf mühitə dəyən ziyanla bağlı hesabat hazırlayıb. Hesabatda Fransanın dənizaşırı ərazilərində insan hüquqlarının pozulması və ölkənin bu pozuntular barədə dünyaya informasiya çatdırılmasının qarşısını necə alması barədə geniş məlumat verilir.
Rizvan CƏFƏROV,
"Azərbaycan"
