Azərbaycanın ərzaq kompleksinin yeni ünvanları

Onların sırasında meyvə qurusu istehsal edən müəssisədən tutmuş iri heyvandarlıq təsərrüfatınacan var

Bu il istifadəyə verilən onlarla müxtəlif təyinatlı müəssisə ölkəmizin iqtisadi xəritəsini zənginləşdirməklə yanaşı, həm də ayrı-ayrı sahələrin inkişafına təkan verib. Təqdirəlayiqdir ki, bunların bir çoxu ərzaq təhlükəsizliyinə xidmət edir. 

Bu qəbildən olan müəssisələrin qurulması, onların fəaliyyətinin iqtisadi cəhətdən səmərəliliyi, rəqabətədavamlı məhsulun istehsalı və çeşidinin genişləndirilməsi ümumilikdə ölkə iqtisadiyyatının inkişafında böyük rol oynayır. Yerli xammal əsasında istehsalın genişləndirilməsi isə daxili bazarın sabit saxlanılması ilə bərabər, həm də ərzaq təhlükəsizliyinin təmin olunmasına xidmət edir, ixrac potensialını daha da artırır. Bunlar "Made in Azerbaijan" brendi ilə məhsulların xarici bazarlara çıxarılması məsələsində olduqca mühüm əhəmiyyət kəsb edir. 

Bu istiqamətdə atılan növbəti addımlardan biri iyunun 12-də Prezident İlham Əliyevin iştirakı ilə Bakıda "Nobel Food İndustry" MMC-nin müxtəlif növ və çeşiddə qəlyanaltı məhsullarının istehsalı zavodunun açılışı oldu. Açılışında da qeyd edildiyi kimi, "Azərsun Holdinq"ə məxsus "Qafqaz" konserv zavodu və "Shervan" MMC-nin həmtəsisçiliyi ilə istismara verilən bu müəssisədə müxtəlif növ və çeşiddə qəlyanaltı məhsulları - popkorn, çərəz və quru meyvə istehsal olunacaq. Məhsulların yerli istehlakçılara təqdim edilməsi ilə bərabər, müxtəlif ölkələrə ixracı da nəzərdə tutulur.

İllik istehsal həcmi 9600 ton olan zavodda dünyanın aparıcı ölkələrinin müasir avadanlıqları quraşdırılıb. İstehsalatda istifadə ediləcək günəbaxan, badam, fındıq kimi məhsullar yerli xammal hesabına təmin olunacaq. Ümumi sahəsi 7 hektardan çox olan müəssisədə 210 nəfər daimi işlə təmin ediləcək. Zavodun ümumi investisiya dəyəri 38 milyon manat təşkil edir ki, bunun da 5 milyon manatı Azərbaycan Biznesinin İnkişafı Fondu tərəfindən ayrılmış güzəştli kreditdir.

Bu yeni zavodun yaradılması sahibkarlığın təşviqi, ərzaq təhlükəsizliyinin təmin edilməsi kimi məsələlərin Azərbaycanda həyata keçirilən dövlət siyasətinin prioritet istiqamətlərindən biri olduğunun göstəricisidir.

Açılan hər yeni müəssisə həm də yeni iş yerləri deməkdir. Sözügedən müəssisələrin bir çoxunun regionlarda açılması bölgələrimizdə yaşayan əhalinin məşğulluğuna dəstək baxımından da xüsusi məna daşıyır. Götürək elə oktyabrın 28-də İmişlidə "Promalt" MMC-nin arpa emalı müəssisəsinin açılmasını. Onu da deyək ki, açılışda Prezident İlham Əliyev iştirak edib.

Müəssisədə pivə istehsalı zamanı əsas xammal hesab olunan arpanın xüsusi proseslərdən keçərək mayalanma və fermentasiya üçün hazır vəziyyətə gətirilməsi ilə əldə edilən məhsul - malt istehsal olunacaq. İsveçrənin "Bühler GmbH" şirkətinin müasir texnologiyası əsasında hazırlanmış avadanlıqla təchiz olunan və emal prosesi tam avtomatlaşdırılan müəssisədə ildə 11 min ton arpa istehsal ediləcək. Müəssisənin investisiya dəyəri 33,2 milyon manatdır.

İqtisadiyyat Nazirliyinin tabeliyində Azərbaycan Biznesinin İnkişafı Fondu, "Azərşəkər" və "Azərsun Holdinq" MMC-lərin tərəfdaşlığı əsasında həyata keçirilən layihəyə dövlətin investisiya təşviqi mexanizmi çərçivəsində vergi və gömrük güzəştləri ilə dəstək göstərilib. "Carlsberg Azerbaijan" pivə zavoduna da xammal satışı həyata keçirən müəssisə Cənubi Qafqazda pivəlik arpa səmənisinin emalı üzrə ixtisaslaşmış ilk müasir istehsal obyektidir. Layihə regionda aqrar-sənaye inteqrasiyasını gücləndirməklə yanaşı, texnoloji modernləşmə, daxili bazarın dayanıqlı xammal təminatı, istehsalın lokallaşdırılması baxımından mühüm əhəmiyyət daşıyır. 

İmişli rayonunun onlarla sakini burada öz daimi iş yerini tapıb. 

İsmayıllı rayonunun Topçu kəndində dövlət başçısının iştirakı ilə mayın 26-da açılan "Coca-Cola Bottlers" MMC-nin yeni istehsal müəssisəsi illik 165 milyon litr istehsal gücünə malikdir. Layihənin investisiya dəyəri 80 milyon manatdır. Bu, "Coca-Cola Bottlers" MMC-nin ölkəmizdə ikinci istehsal müəssisəsidir. "Coca-Cola"nın Azərbaycana investisiyalarının artırılması da ölkədə əlverişli biznes mühitinin və cəlbedici investisiya şəraitinin mövcudluğundan irəli gəlir. Onu da qeyd edək ki, "Azerbaijan Coca-Cola Bottlers" MMC ölkəmizdə istehsala 1996-cı ildə başlayıb. Şirkət indiyədək Azərbaycan iqtisadiyyatına 200 milyon dollar sərmayə yatırıb.

"Coca-Cola"nın yeni müəssisəsi 15 hektar ərazidə inşa edilib. Beynəlxalq keyfiyyət və təhlükəsizlik standartlarına cavab verən bu istehsal sahəsində 100-dən çox yerli sakin daimi işlə təmin olunub. Burada istehsal olunacaq məhsulların, əsasən, daxili bazarda satışı nəzərdə tutulub.

Müəssisə İqtisadiyyat Nazirliyi tərəfindən təqdim edilən investisiya təşviqi sənədi çərçivəsində 7 il müddətində mənfəət və gəlir vergisindən 50 faiz güzəşt əldə edib. Bundan əlavə, əmlak və torpaq vergisindən, texnika, texnoloji avadanlıq və qurğuların idxalına görə ƏDV-dən və gömrük rüsumlarından azad olunub. Azərbaycan Biznesinin İnkişafı Fondu tərəfindən layihənin maliyyələşdirilməsinə 10 milyon manat güzəştli kredit ayrılıb. "Azerbaijan Coca-Cola Bottlers" MMC ətraf mühitin mühafizəsi üzrə öhdəliklərə sadiq qalaraq istehsal zamanı sərf olunan enerjinin bir qismini günəş panelləri vasitəsilə alınan "yaşıl enerji" ilə təmin etməyi nəzərdə tutur.

İsmayıllı rayonunda belə bir istehsal müəssisəsinin açılması bölgənin sosial-iqtisadi inkişafının sürətləndirilməsi, sənaye potensialının reallaşdırılması baxımından böyük əhəmiyyət kəsb edir. Yeni müəssisənin açılması istehsalın lokallaşdırılmasını, texnologiya transferini və idxalın əvəz edilməsini stimullaşdırır.

Xocalı rayonunun Xanabad kəndi ərazisində yerləşən heyvandarlıq kompleksi də ölkəmizin ərzaq təhlükəsizliyinə sanballı töhfə verəcək. Kompleks Prezident İlham Əliyevin xeyir-duası ilə mayın 9-da fəaliyyətə başlayıb. Yurd yerinə geriyə dönən insanların məşğulluğunun həllində də bu iri heyvandarlıq kompleksinin əhəmiyyətli rolu olacaq.

Kompleksə damazlıq, ətlik-südlük heyvandarlıq, istehsal və ictimai iaşə xidmətləri daxildir. Damazlıq fermer təsərrüfatının ümumi tutumu 750 baş iribuynuzlu heyvandan ibarətdir. Fəaliyyətə başladığı vaxt təsərrüfatda 355 baş üç növ müxtəlif cins iribuynuzlu damazlıq heyvan var idi. Türkiyə və Almaniya texnologiyaları tətbiq olunmaqla fəaliyyət göstərən kompleks illik 100 ton ət, 2 min ton süd istehsalı gücünə malikdir. Gələcəkdə süd istehsalının illik 3 min tona çatdırılması nəzərdə tutulur. Kompleksdə istehsal edilən məhsullar daxili bazarla yanaşı, Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinə və Qətərə ixrac olunacaq.

Layihə dəyəri 4,2 milyon manat olan kompleksin ərazisi 7,6 hektardır.  Böyük sahədə əkilən arpa və buğda isə təsərrüfatda yemə olan ehtiyacı qarşılayacaq.

Bu və digər müəssisələrin açılışı göstərir ki, regionların davamlı inkişafı, istehsal və ixrac imkanlarının artırılması, əhalinin məşğulluq səviyyəsinin yüksəldilməsi ölkəmizdə həyata keçirilən sosial-iqtisadi inkişaf strategiyasının önəmli istiqamətləri olaraq qalır. Davamlı islahatlarla investorlar üçün yaradılan əlverişli işgüzar şərait, güzəşt və imtiyazlar onları ölkəmizə daha çox sərmayə yatırmağa sövq edir. Paytaxtla yanaşı, regionlara yatırılan sərmayələr sayəsində yeni istehsal müəssisələrinin açılması həm də qeyri-neft sektorunun inkişafının göstəricisi olmaqla bərabər, bölgələrin iqtisadi potensialının daha da möhkəmləndirilməsində böyük rol oynayır. 

Flora SADIQLI,

"Azərbaycan"