2025-ci il oktyabrın 21-də Astanada Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin Azərbaycan-Qazaxıstan Ali Dövlətlərarası Şuranın ikinci iclasında çıxışı və mətbuata verdiyi bəyanat iki ölkə arasında münasibətlərin yeni mərhələyə qədəm qoyduğunu təsdiqləyir. Prezident İlham Əliyev Qazaxıstanın sürətli inkişafı və güclənməsi, modernləşmə siyasətinin müasir texnologiyalar və süni intellekt istiqamətində həyata keçirilməsi, Kasım-Jomart Tokayevin rəhbərliyi ilə ölkədə baş verən dinamik müsbət dəyişikliklər Azərbaycanın da böyük məmnuniyyətlə izlədiyi bir proses kimi qiymətləndirdi. Qazaxıstan bu gün təkcə iqtisadi baxımdan deyil, həm də beynəlxalq miqyasda etibarlı tərəfdaş kimi tanınır və bu, Prezident İlham Əliyevin sözlərində də aydın şəkildə ifadə olundu.
Azərbaycanla Qazaxıstan arasında münasibətlərin dostluq və qardaşlıq ruhunda inkişaf etməsi, qarşılıqlı etimad və dəstəyin hər zaman hiss edilməsi Prezident İlham Əliyevin çıxışının əsas xəttini təşkil etdi. Qazaxıstan Azərbaycanın ən ağır dövrlərində, xüsusilə torpaqlar işğal altında olarkən, həm ikitərəfli səviyyədə, həm də beynəlxalq təşkilatlar çərçivəsində Azərbaycanın suverenliyinə və ərazi bütövlüyünə dəyişməz dəstək göstərib. Bu fakt bir daha sübut edir ki, iki xalqı birləşdirən bağlar sırf diplomatik deyil, dərin tarixi və mədəni köklərə əsaslanır.
Prezident İlham Əliyevin çıxışında qeyd etdiyi kimi, Azərbaycan ilə Ermənistan arasında sülhün əldə olunması təkcə imzalanmış sənəd deyil, həm də praktik addımlarla təsdiq olunan reallıqdır. Azərbaycanın tranzit məhdudiyyətlərini aradan qaldırması və Qazaxıstanın Ermənistana taxıl yükü göndərməsi bu sülhün praktik göstəricisidir. Bu hadisə, eyni zamanda, regionda uzun illər davam edən gərginliyin iqtisadi və siyasi inteqrasiya ilə əvəzlənməsi üçün mühüm addımdır.
Azərbaycanla Qazaxıstan arasında münasibətlərin təməlində xalqların mənəvi və mədəni ortaqlığı dayanır. Son illər qarşılıqlı səfərlərin intensivləşməsi, sahə nazirliklərinin koordinasiyalı fəaliyyəti, əldə edilən nəticələrin konkret layihələrə çevrilməsi bu münasibətlərin praktik və səmərəli xarakter daşıdığını göstərir. Azərbaycan və Qazaxıstan dövlət başçıları səviyyəsində bütün proseslər daim nəzarət altındadır və bu, tərəfdaşlığın davamlılığını təmin edir.
Regional səviyyədə Cənubi Qafqaz və Mərkəzi Asiyanın bir-birinə daha sıx bağlanması, Avrasiya məkanında vahid iqtisadi və nəqliyyat sisteminin formalaşması iki ölkə üçün böyük strateji əhəmiyyət daşıyır. Yeni nəqliyyat yollarının açılması, Orta Dəhliz və Zəngəzur dəhlizi kimi layihələrin reallaşdırılması regionu qlobal logistika xəritəsində mühüm mərkəzə çevirəcək. Prezident İlham Əliyevin çıxışında qeyd etdiyi kimi, Azərbaycanın ərazisində avtomobil və dəmir yolu əlaqələrinin gələn ilin ortalarında tamamlanması planlaşdırılır və bu, 2028-ci ilin sonuna qədər Zəngəzur dəhlizinin tam fəaliyyətə başlaması demək ola bilər.
Azərbaycan və Qazaxıstan beynəlxalq platformalarda da daim bir-birinə dəstək verir. BMT, İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı, Türk Dövlətləri Təşkilatı və digər qurumlarda vahid mövqedən çıxış edən iki ölkə regional sabitlik və əməkdaşlığın qorunması üçün mühüm rol oynayır. Gələn il Bakıda keçiriləcək İslam Əməkdaşlıq Təşkilatının və Asiyada Qarşılıqlı Fəaliyyət və Etimad Tədbirləri Müşavirəsinin Sammitlərinə Qazaxıstanın fəxri qonaq kimi dəvət olunması bu yaxınlığın bariz nümunəsidir.
Dövlət başçısı Qarabağın bərpasında Qazaxıstanın dəstəyini xüsusi minnətdarlıqla qeyd etdi. Füzulidə açılmış Kurmanqazı adına Uşaq Yaradıcılıq Mərkəzi təkcə təhsil və inkişaf məkanı deyil, həm də iki xalq arasında qardaşlıq və dostluğun rəmzidir. Bu, Azərbaycanın “Böyük Qayıdış” proqramı çərçivəsində həyata keçirilən genişmiqyaslı bərpa işlərinə Qazaxıstanın töhfəsidir.
Azərbaycanla Qazaxıstan arasında iqtisadi-ticari əlaqələrin genişlənməsi, Birgə İnvestisiya Fondunun yaradılması və artıq bir neçə layihənin icra mərhələsinə daxil olması əlaqələrin davamlı iqtisadi əsaslara söykəndiyini təsdiqləyir. Əmtəə dövriyyəsinin artması, nəqliyyat və enerji sahəsində əməkdaşlığın dərinləşməsi, Xəzər dənizinin dibi ilə elektrik kabeli layihəsinin icrası kimi təşəbbüslər iki ölkənin regional enerji və logistika mərkəzi kimi rolunu daha da gücləndirir.
İki ölkə arasında mədəni və humanitar sahədə əməkdaşlığın genişlənməsi, qarşılıqlı mədəniyyət günlərinin mütəmadi keçirilməsi xalqlar arasında mənəvi bağların daha da möhkəmlənməsinə xidmət edir. Bu, həm paytaxtlarda, həm də regionlarda mədəni inteqrasiyanı dərinləşdirərək iki ölkə arasındakı yaxınlığın sosial təməlini daha da möhkəmləndirir.
Ümumilikdə, Prezident İlham Əliyevin Astanada Azərbaycan-Qazaxıstan Ali Dövlətlərarası Şuranın ikinci iclasında çıxışı və mətbuata verdiyi bəyanat Azərbaycan-Qazaxıstan münasibətlərində strateji tərəfdaşlığın, regional sabitliyin və qarşılıqlı inkişafa yönəlmiş yeni mərhələnin rəsmi bəyanıdır. Dövlət başçısının çıxışında vurğulanan sülh, qarşılıqlı hörmət, inteqrasiya və ortaq dəyərlərə əsaslanan əməkdaşlıq regionda uzunmüddətli sabitliyin və rifahın təmin edilməsinə yönəlmiş güclü mesaj kimi dəyərləndirilir.
Vasif Qafarov
Milli Məclisin deputatı
