15 Avqust 2025 15:16
402
DÜNYA
A- A+
Astronomlar: Qara dəlik kimi təsbit edilən yeni tip fövqəlnova ulduzun partlamasına səbəb olur  

Astronomlar: Qara dəlik kimi təsbit edilən yeni tip fövqəlnova ulduzun partlamasına səbəb olur  

Astronomlar yanlış “partnyor” seçən ulduzun fəlakətli nəticəsini müşahidə ediblər. Onlar nəhəng ulduzun uzun müddət ətrafında fırlandığı qara dəliyi udmağa çalışdığı zaman baş verən ulduz partlayışları yeni bir fövqəlnova növü kimi qeydə alıblar.

AZƏRTAC “Reuters” agentliyinə istinadla xəbər verir ki, kütləsi Günəşdən ən azı 10 dəfə böyük olan ulduz və eyni kütləyə malik olan qara dəlik ikili sistem adlanan fəzada bir-birinə cazibə qüvvəsi ilə bağlı olub. Lakin onları bir-birindən ayıran məsafə getdikcə daralıb, qara dəliyin nəhəng cazibə qüvvəsi ulduzu təhrif edib və onu sferik formasından uzaqlaşdırıb.

Massaçusets Texnologiya İnstitutunda yerləşən ABŞ Milli Elm Fondunun Süni İntellekt və Fundamental Qarşılıqlı Əlaqələr İnstitutundan astrofizik Aleksandr Qaqliano bu həftə “Astrophysical Journal”da dərc olunan araşdırmasında qeyd edib: “Biz qara dəliklə ölümcül “tanqoda” kilidlənmiş nəhəng bir ulduzu tapdıq. Qara dəliklə ölüm spiralında illər boyu kütləsi tökülən nəhəng ulduz partlayaraq yox oldu. O, bir saniyədə Günəşin bütün mövcudluğu boyu əldə etdiyi enerjidən daha çox enerji buraxdı”.

Partlayış Yerdən təxminən 700 milyon işıq ili uzaqlıqda baş verib. İşıq ili işığın bir ildə qət etdiyi məsafədir və 9,5 trilyon kilometrə bərabərdir.

Kütləsi Günəşdən azı səkkiz dəfə böyük olan ulduzlar mövcudluğunu fövqəlnova ilə bitirir. Günəşdən azı 20 dəfə böyük olanlar isə partlayışdan sonra qara dəlik əmələ gətirir.

Kosmosda qeyri-adi partlayışları real vaxt rejimində skan etmək üçün nəzərdə tutulmuş süni intellekt alqoritmi ilk dəfə partlayışın başlanğıcını aşkar edib və astronomlara dərhal sonrakı müşahidələri həyata keçirməyə imkan verən xəbərdarlıq göndərib. Partlayış başa çatdıqda, onun köməyi ilə bu kosmik hadisə çoxsaylı Yer və kosmos teleskopu tərəfindən müşahidə edilib.

Digər Xəbərlər

QƏZETİN ÇAP VERSİYASI

XƏBƏR LENTİ Bütün xəbərlər

Sahib Məmmədov: Azərbaycan Həmkarlar İttifaqları üzvlərinin sayı bir milyondan çoxdur  

14:39
16 Dekabr

Gürcüstan mediası Prezident İlham Əliyevin amnistiya təşəbbüsünü geniş işıqlandırıb  

14:38
16 Dekabr

Növbəti köç karvanı Xocavəndin Sos kəndinə çatıb  

14:29
16 Dekabr

Azərbaycan BMT-nin Sivilizasiyalar Alyansının XI Qlobal Forumunda təmsil olunub  

14:09
16 Dekabr

Baş nazir Əli Əsədov Rusiyanın Həştərxan vilayətinin qubernatoru ilə görüşüb  

14:08
16 Dekabr

Kəmaləddin Heydərov: Ötən illər ərzində 1134 xüsusi texnika alınıb  

14:07
16 Dekabr

IDEA Sabirabad və Cəlilabad rayonlarında kütləvi ağacəkmə aksiyaları təşkil edib  

14:05
16 Dekabr

Milli Məclisin növbəti iclasının vaxtı məlum olub  

14:00
16 Dekabr

“Sony”dən unikal yenilik  

13:33
16 Dekabr

Böyük qayıdış: Xocalının Seyidbəyli və Təzəbinə kəndlərinə növbəti köç yola salınıb  

13:14
16 Dekabr

CNN Türk telekanalı: Zəngəzur dəhlizi sayəsində Ankara ilə Bakının siyasi və iqtisadi çəkisi artacaq  

13:13
16 Dekabr

Aktau limanı Trans-Xəzər marşrutunun mühüm elementi kimi tanınıb  

13:12
16 Dekabr

Özbəkstanlı politoloq: 2030-cu ildə Avropanın yaşıl enerjisi türk dövlətləri tərəfindən təmin olunacaq  

13:11
16 Dekabr

Azərbaycanın rayonlarında yağıntılar sabah tədricən kəsiləcək

13:10
16 Dekabr

Şəhid ailələri və müharibə əlilləri mülkiyyət hüquqlarının qeydiyyatına görə rüsumdan azad edilir  

13:03
16 Dekabr

“Uyğunluğun qiymətləndirilməsi sahəsində akkreditasiya haqqında” Qanuna yeni anlayışlar əlavə edilir  

12:37
16 Dekabr

Nazirlik: Azərbaycanda sabit genişzolaqlı internetin sürəti 2, mobil internetin sürəti isə 4 faizdən çox artıb  

12:35
16 Dekabr

Həştərxan vilayətinin nümayəndə heyəti Bakıda “Qardaşlıq məzarlığı”nı və Rixard Zorgenin abidəsini ziyarət edib  

12:32
16 Dekabr

Baş prokurorun rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyəti beynəlxalq tədbirdə iştirak edir  

12:30
16 Dekabr

Həştərxan vilayətinin qubernatoru Fəxri xiyabanda Ulu Öndər Heydər Əliyevin xatirəsini anıb  

12:29
16 Dekabr

Parlament Azərbaycan ilə Ruanda arasında hava əlaqəsi haqqında Sazişi təsdiqləyib  

12:28
16 Dekabr

ÇOX OXUNANLAR

OXUCU MƏKTUBLARI

NƏŞRLƏRİMİZ

TƏQVİM / ARXİV

BAŞ REDAKTORDAN

Hamımızın Azərbaycan adlı bir Vətəni var! Qoynunda dünyaya göz açdığımız, minbir nemətindən dadıb isti qucağında boya-başa çatdığımız bu əvəzolunmaz diyar azərbaycanlı adını qürur və iftixarla daşıyan hər kəs üçün müqəddəs və ülvidir.
Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan Ordusu Vətən müharibəsində zəfər çalaraq erməni işğalçılarını kapitulyasiyaya məcbur etdi, düşməni qovaraq ərazi bütövlüyünə nail oldu.
Bununla da Azərbaycan yeni inkişaf dövrünə qədəm qoydu.
Bu dövrdə dünyada mürəkkəb və ziddiyyətli proseslər davam etməkdədir!
Hələ də dünyada ədalətsizliklər mövcuddur!
Hələ də dünyada ikili standartlar var!
Hələ də dünyada güclülər zəiflərin haqqını tapdalamaq istəyir!
Odur ki, biz daima güclü olmalıyıq.
Güclü olmağın əsas şərti isə bizim birliyimizdir!
Dünyanın harasında yaşamağımızdan, hansı sahədə çalışmağımızdan asılı olmayaraq, əlbir və əlaqəli fəaliyyət göstərməyi bacarmalıyıq.
Azərbaycan naminə, onun dünyada yeri, yüksək nüfuzu uğrunda daim birlikdə mübarizə aparmalıyıq.
Yalnız bu halda anamız Azərbaycanı qoruya, yüksəldə və hamımız üçün qürur mənbəyinə çevirə bilərik.
Ulu yurdumuzun adını daşıyan "Azərbaycan" qəzeti də bu amala xidmət edir.
Əziz azərbaycanlılar! Sizi Azərbaycan naminə, övladlarımızın firavan və xoşbəxt gələcəyi uğrunda əlbir və əlaqəli fəaliyyətə çağırıram!