Ondan çox şəhəri əhatə edən təhlilin ilkin nəticələri göstərir ki, planeti qızdıran çirklənmə iyunun sonunda Avropanı vuran “səssiz dağıdıcı” istilik dalğası fonunda ölənlərin sayını üç dəfə artırıb.
AZƏRTAC xəbər verir ki, bu barədə sübut olunmuş metodlardan istifadə edən, lakin hələ də ekspert rəyinə təqdim edilməyən “World Weather Attribution” qrupunun apardığı sürətli təhlildə qeyd olunub.
Təhlillərə görə, ölüm hallarının üçdə ikisi iqlim dəyişikliyi nəticəsində baş veribi. Alimlərin hesablamalarına görə, 23 iyun - 2 iyul tarixləri arasında Avropada temperaturun yüksəldiyi 12 böyük şəhərdə şiddətli istilər 2300 nəfərin həyatına son qoyub. Ölüm hallarının 1500-ü planetin istiləşməsinə və ekstremal hava şəraitinin artmasına səbəb olan iqlim dəyişikliyi ilə əlaqələndirilir.
Milan mütləq mənada ən çox zərər çəkmiş şəhər olub; 499 ölüm halından 317-si onun payına düşür. Onun ardından Paris və Barselona gəlir. Londonda istiliklə bağlı 273 ölüm qeydə alınıb, onlardan 171-i tədqiqatçılar tərəfindən insanın iqlimə təsiri ilə əlaqələndirilib.
London Gigiyena və Tropik Tibb Məktəbinin epidemioloqu və tədqiqatın həmmüəllifi Malkolm Mistri deyib: “Bu araşdırma istilik dalğalarının səssiz öldürücü adlandırılmasının səbəbini göstərir. İspaniya, Fransa və İtaliyada bir neçə ölüm halı qeydə alınsa da, anomal istilərin minlərlə insanın ölümünə səbəb olması gözlənilir”.
Tədqiqat nəticəsində məlum olub ki, ən yüksək ölüm nisbəti yaşlı insanlar arasında olub, iqlimlə bağlı ölümlərin 88 faizi 65 yaşdan yuxarı olanlarda baş verib. Tədqiqatçılar bildiriblər ki, həddindən artıq istilər “az qiymətləndirilən” təhlükədir, çünki qurbanların çoxu ictimaiyyətin gözündən uzaqda – evdə və xəstəxanalarda ölüb, bu barədə mediada çox az məlumat verilib və ya heç bir xəbər yer almayıb.
Alimlər müəyyən ediblər ki, iqlim dəyişikliyi bəzi şəhərlərdə temperaturun 4°C artmasına səbəb olub və əlavə olaraq 1500 nəfərin ölümü ilə nəticələnib. Aİ-nin “Kopernik” rəsədxanası keçən ayın Aralıq dənizinin qərbində “müstəsna” dəniz isti dalğası ilə bağlı rekordlar tarixində üçüncü ən isti iyun olduğunu bildirib. İyun ayında dəniz səthinin orta gündəlik temperaturu region üçün rekord həddə - 27°C-yə çatıb.
“Kopernik”, həmçinin gecə temperaturun 20°C-dən aşağı düşmədiyi və insanların yatmaqda çətinlik çəkdiyi təhlükəli “tropik gecələr”in sayının əhəmiyyətli dərəcədə artdığını aşkar edib. Ötən ay İspaniyanın bəzi bölgələrində 24 “tropik gecə” qeydə alınıb ki, bu da iyunun orta göstəricisindən 18 dəfə çoxdur.
Yüksək temperaturun balıqlara mənfi təsir göstərdiyi və qidalanan bəzi bitkiləri məhv etdiyi də məlumdur. Son illər Aralıq dənizində artan istilər səbəbindən balıqların kütləvi şəkildə tələf olması halları dəfələrlə baş verib.
png_1765896393.png)
