12 May 2025 19:55
395
DÜNYA
A- A+
Veneranın xarici təbəqəsinin zaman keçdikcə qalınlaşacağı gözlənilsə də...

Veneranın xarici təbəqəsinin zaman keçdikcə qalınlaşacağı gözlənilsə də...


 Yerin qayalı qabığı yavaş-yavaş hərəkət edən, plitə tektonikası kimi tanınan prosesdə qıvrımlar və çatlar əmələ gətirən nəhəng plitələrdən ibarətdir. Məsələn, iki boşqab toqquşduqda, daha yüngül boşqab daha sıx olanın üstünə sürüşür və onu altındakı təbəqəyə, mantiyaya məcbur edir. Subduksiya kimi tanınan bu proses Yer qabığının qalınlığını idarə etməyə kömək edir. Alt plitəni təşkil edən süxurlar planetin içərisinə daha dərin batdıqca, Yer kürəsi artan temperatur və təzyiq nəticəsində dəyişikliklər yaşayır. Bu dəyişikliklər vulkanik fəaliyyətin səbəblərindən biri olan metamorfizm kimi tanınır.

Tədqiqatçılar Veneranın qabığının ən xarici təbəqəsinin zaman keçdikcə daha qalınlaşacağını gözləyirdilər. NASA-nın Hyustondakı Conson Kosmik Mərkəzindəki Astromaterialların tədqiqi və kəşfiyyat elmləri bölməsinin rəis müavini Castin Filiberto isə bildirib ki, bunun əksinə olaraq, Veneranın Yerdəki kimi boşqab tektonikası nəticəsində subduksiyaya dair heç bir dəlil olmayan tək parçadan ibarət qabığı var. O, qabığın orta hesabla təxminən 40 kilometr və maksimum 65 kilometr qalınlığını müəyyən etmək üçün modelləşdirmədən istifadə edib. Alim əlavə edib: “Bu, planetdəki şərtləri nəzərə alaraq, təəccüblü dərəcədə nazikdir. Məlum olur ki, modellərimizə görə, qabıq qalınlaşdıqca onun dibi o qədər sıx olur və nəticədə ya qopub mantiyanın bir hissəsinə çevrilir, ya da əriyəcək qədər isti olur. Beləliklə, Veneranın hərəkət edən plitələri olmadığı halda, onun qabığı metamorfizm yaşayır. Bu tapıntı planetin geoloji proseslərini və təkamülünü başa düşmək yolunda mühüm addımdır”.

NASA-nın tədqiqatçıları bu nəzəriyyə əsasında Veneranın səthinin daha dəqiq araşdırılması üzrə işləri davam etdirəcəklər.

Ülkər XASPOLADOVA,

“Azərbaycan”

Digər Xəbərlər

QƏZETİN ÇAP VERSİYASI

XƏBƏR LENTİ Bütün xəbərlər

İnam Kərimov: Tərəfdaş dövlətlər arasında məhkəmə-hüquq sahəsində çoxtərəfli və davamlı əməkdaşlığın hüquqi əsası yaradılacaq  

11:46
19 İyun

Muxtar respublikada sənaye məhsulu istehsalı 3,6 faiz artıb

11:45
19 İyun

QDİƏT PA-nın 65-ci Baş Assambleyasının iştirakçılarının Qarabağa səfəri başlayıb FOTO  

11:16
19 İyun

Prezident İlham Əliyev bp şirkətinin baş icraçı direktorunu qəbul edib

11:09
19 İyun

Naxçıvanda ümumi daxili məhsul istehsalı 600 milyon manata yaxın olub  

11:01
19 İyun

BMT-nin inkişafın maliyyələşdirilməsi üzrə “Sevilya öhdəliyi” sənədi təsdiq olunub  

10:59
19 İyun

Bakıda Türk Dövlətləri Təşkilatı Məhkəmə Şuraları sədrlərinin 3-cü iclası keçirilir  

10:51
19 İyun

Dünya birjalarında neft bahalaşıb

10:47
19 İyun

Kanada vətəndaşlarının İrandan təxliyəsində dəstəyə görə Azərbaycana təşəkkür edib  

10:36
19 İyun

Dünya bazarında qızıl və gümüş ucuzlaşıb

10:23
19 İyun

Azərbaycan neftinin qiyməti cüzi azalıb

10:09
19 İyun

Putin Zelenski ilə görüşün mümkünlüyünü istisna etməyib

09:53
19 İyun

Prezident Vladimir Putin: Xəzərin dayazlaşmasının qarşısını almaq üçün vaxtında əlaqələndirilmiş tədbirlər görmək lazımdır  

09:53
19 İyun

Vladimir Putin Qazaxıstanı Rusiyanın ən yaxın müttəfiqlərindən biri adlandırıb  

09:52
19 İyun

Putin İsrail və İran arasında münaqişənin dayandırılması yollarının axtarılmasına çağırış edib  

09:33
19 İyun

ABŞ-nin İranla bağlı qərarı nə olacaq

09:25
19 İyun

Xahişimizə əməl edildi

09:20
19 İyun

Selin törətdiyi fəsadlar qısa vaxtda aradan qaldırıldı

09:15
19 İyun

Sakinlərin müraciəti nəzərə alınacaq

09:12
19 İyun

Qurumaqda olan ağaclara etinasızlıq

09:10
19 İyun

Hər bir işin uğuru diqqətdən başlayır

09:05
19 İyun

ÇOX OXUNANLAR

OXUCU MƏKTUBLARI

NƏŞRLƏRİMİZ

TƏQVİM / ARXİV

BAŞ REDAKTORDAN

Hamımızın Azərbaycan adlı bir Vətəni var! Qoynunda dünyaya göz açdığımız, minbir nemətindən dadıb isti qucağında boya-başa çatdığımız bu əvəzolunmaz diyar azərbaycanlı adını qürur və iftixarla daşıyan hər kəs üçün müqəddəs və ülvidir.
Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan Ordusu Vətən müharibəsində zəfər çalaraq erməni işğalçılarını kapitulyasiyaya məcbur etdi, düşməni qovaraq ərazi bütövlüyünə nail oldu.
Bununla da Azərbaycan yeni inkişaf dövrünə qədəm qoydu.
Bu dövrdə dünyada mürəkkəb və ziddiyyətli proseslər davam etməkdədir!
Hələ də dünyada ədalətsizliklər mövcuddur!
Hələ də dünyada ikili standartlar var!
Hələ də dünyada güclülər zəiflərin haqqını tapdalamaq istəyir!
Odur ki, biz daima güclü olmalıyıq.
Güclü olmağın əsas şərti isə bizim birliyimizdir!
Dünyanın harasında yaşamağımızdan, hansı sahədə çalışmağımızdan asılı olmayaraq, əlbir və əlaqəli fəaliyyət göstərməyi bacarmalıyıq.
Azərbaycan naminə, onun dünyada yeri, yüksək nüfuzu uğrunda daim birlikdə mübarizə aparmalıyıq.
Yalnız bu halda anamız Azərbaycanı qoruya, yüksəldə və hamımız üçün qürur mənbəyinə çevirə bilərik.
Ulu yurdumuzun adını daşıyan "Azərbaycan" qəzeti də bu amala xidmət edir.
Əziz azərbaycanlılar! Sizi Azərbaycan naminə, övladlarımızın firavan və xoşbəxt gələcəyi uğrunda əlbir və əlaqəli fəaliyyətə çağırıram!