Regionda lider, qlobal səviyyədə söz sahibi olan dövlət

Azərbaycanın təşəbbüsləri beynəlxalq iqtisadi əməkdaşlıq proseslərini də stimullaşdırır

Azərbaycanın regionun lideri və aparıcı dövləti olmasını şərtləndirən amillər müxtəlifdir. Bunların sırasında respublikamızın uğurlu və çoxvektorlu xarici siyasət kursu, həm Avropa, həm Asiya dövlətləri ilə münasibətləri, regional və qlobal aktuallıq kəsb edən problemlərin həllinə verdiyi mühüm töhfələr xüsusilə qeyd edilməlidir.

Strateji yanaşmanın göstəricisi

Respublikamızın yalnız regiondakı güclü mövqelərə sahib olmasını deyil, beynəlxalq səviyyədə də söz sahibi kimi çıxış etməsini şərtləndirən siyasi-iqtisadi amillərdən biri Asiya ilə Avropanı, şimalla cənubu birləşdirən və əlaqələndirən strateji kommunikasiya bağlarına malik olmasıdır. Təsadüfi deyil ki, Azərbaycandan keçməklə şərqdən qərbə, şimaldan cənuba doğru uzanan nəqliyyat dəhlizləri qlobal rəqabətdə öz dominantlığını artıq təsdiq edir. 

Bu barədə söz açarkən ilk öncə Azərbaycan dövlətinin beynəlxalq nəqliyyat dəhlizlərində iştirakla bağlı uzaqgörən fəaliyyətini və strateji yanaşmasını xüsusi qeyd etməliyik.  Hələ 1998-ci ildə  Bakıda  tarixi İpək yolunun bərpasına həsr olunmuş konfransın keçirilməsi Ulu Öndər Heydər Əliyevin Azərbaycanın qlobal nəqliyyat dəhlizlərində iştirakına verdiyi böyük önəmin göstəricisi idi. Bu sahədə  gerçəkləşdirilən qətiyyətli və təxirəsalınmaz tədbirlərin nəticəsi olaraq Azərbaycanın beynəlxalq nəqliyyat dəhlizlərində iştirakı ideyadan praktik müstəviyə keçdi.

Bu siyasəti zamanın çağırışlarına uyğun olaraq dinamik şəkildə davam etdirən Prezident İlham Əliyev Azərbaycanın beynəlxalq nəqliyyat-kommunikasiya sektorunda mövqelərini daha da möhkəmləndirib. Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu xəttinin çəkilməsi, habelə respublikamızın daxilində digər nəqliyyat və logistika infrastrukturlarının inkişaf etdirilməsi  ilə Azərbaycan qlobal nəqliyyat qovşağına çevrilib. Təsadüfi deyil ki, son illərdə ixracatını sürətlə artıran və dünya bazarlarına çıxışlar üçün yeni imkanların axtarışında olan Çin dövləti "Bir kəmər, bir yol" təşəbbüsü çərçivəsində Azərbaycandan keçən nəqliyyat yollarının əhəmiyyətini yüksək dəyərləndirir. Son illərdə möhkəmlənən Azərbaycan-Çin tərəfdaşlığının bir istiqamətini də Orta dəhliz üzrə əməkdaşlıq təşkil edir. Prezident İlham Əliyevin aprel ayında Çinin "Sinxua" agentliyinə müsahibəsində qeyd etdiyi kimi, Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu, "Şimal-Cənub" Beynəlxalq Nəqliyyat Dəhlizi və Trans-Xəzər Beynəlxalq Nəqliyyat Marşrutu (Orta dəhliz), həmçinin Xəzərdə ən iri limanlardan biri olan Bakı Beynəlxalq Dəniz Ticarət Limanı "Bir kəmər, bir yol" təşəbbüsü çərçivəsində iqtisadi və nəqliyyat imkanlarının reallaşdırılması üçün yeni perspektivlər açır. Orta dəhliz Avropa və Mərkəzi Asiyanı Xəzər dənizi vasitəsilə Çinlə birləşdirən etibarlı və təhlükəsiz marşrutdur, həmçinin yüklərin Çindən Avropaya və əks istiqamətdə çatdırılmasının ən optimal yoludur. 

Çoxvektorlu xarici siyasi kurs 

Avropa İttifaqı da ölkəmizdən keçən nəqliyyat dəhlizlərinin əhəmiyyətini və eyni zamanda Azərbaycanın qlobal proseslərdəki rolunu başa düşməyə başlayıb. Bu yaxınlarda Azərbaycana səfər edən Avropa İttifaqının Xarici siyasət və təhlükəsizlik məsələləri üzrə ali nümayəndəsi, Avropa Komissiyasının vitse-prezidenti Kaya Kallas Prezident İlham Əliyevlə görüşündə nəqliyyat bağlantıları mövzusuna toxunaraq, bu xüsusda da çox mühüm regional bir dövlət olan və vacib geosiyasi məkanda yerləşən Azərbaycanın rolunun əhəmiyyətini vurğulayıb.

Azərbaycandan keçən nəqliyyat dəhlizləri respublikamızdan kifayət qədər uzaq məsafədə yerləşən Vyetnam dövlətinin də marağındadır. "Şimal-Cənub" və "Şərq-Qərb" nəqliyyat dəhlizləri Vyetnama ixracatını artırmağa imkan verə bilər.

Azərbaycan eyni zamanda həm regionda, həm də qlobal səviyyədə enerji təhlükəsizliyi məsələlərində aparıcı mövqeləri olan dövlətdir. Respublikamızın təşəbbüsləri və iradəsi ilə reallaşan enerji dəhlizləri bir çox dövləti bir-biri ilə əlaqələndirən polad körpülərdir. Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft kəməri, Azərbaycandan "qoca qitə"yə qədər 3500 kilometr məsafə qət edən "Cənub qaz dəhlizi" ölkəmizin qlobal proseslərdə yüksək iştirak səviyyəsindən xəbər verir.  Hazırda 10 Avropa dövləti, -  hansı ki onlardan 8-i Avropa İttifaqının üzvüdür, - enerji təhlükəsizliklərinin təmin olunmasına görə məhz Azərbaycana minnətdardırlar. 

Elə Azərbaycanın əməkdaşlıq əlaqələrinə olan sadiqliyinin, cənab Prezident İlham Əliyevin sözünün imzası qədər dəyərli olmasının nəticəsidir ki, Avropa İttifaqına üzv dövlətlərin üçdəbiri, dünyanın ən böyük siyasi və iqtisadi güclərindən olan Çin Xalq Respublikası ilə respublikamız arasında strateji tərəfdaşlığa dair sənədlər imzalanmışdır. Bütün bunlar həm də Azərbaycanın uğurlu və çoxvektorlu xarici siyasətindən xəbər verir. 

Bütövlükdə, həyata keçirdiyi uğurlu siyasət Azərbaycanı regionun liderinə, qlobal səviyyədə söz sahibi olan dövlətə çevirib. Respublikamızın təşəbbüsləri və həyata keçirdiyi layihələr həm də beynəlxalq iqtisadi əməkdaşlıq proseslərini stimullaşdırır.

Rəşad CƏFƏRLİ,

"Azərbaycan"