Türk dünyasının tarixi ortaq mədəniyyət, dil və mənəvi dəyərlər üzərində qurulmuş möhkəm təməllərə dayanır. Bu birliyi daha da möhkəmləndirən, xalqlar arasında qarşılıqlı hörmət və əməkdaşlığı təşviq edən şəxslər isə tarix boyunca millətlərin yaddaşında əbədi iz buraxır. Bu gün belə şəxsiyyətlərdən biri də Azərbaycanın Birinci vitse-prezidenti, Heydər Əliyev Fondunun prezidenti Mehriban Əliyevadır.
Mehriban Əliyeva təkcə Azərbaycanın ictimai-siyasi həyatında deyil, həm də Türk dünyasında humanitar və mədəni əlaqələrin inkişafında mühüm rol oynayır. Onun təşəbbüsləri sayəsində Azərbaycan ilə qardaş türk dövlətləri arasında əməkdaşlıq yeni mərhələyə qədəm qoyub. Mədəniyyət, təhsil, sağlamlıq və sosial layihələr vasitəsilə xalqlar arasında körpülər salınmış, ortaq dəyərlər daha da gücləndirilmişdir.
Xüsusilə Heydər Əliyev Fondu çərçivəsində həyata keçirilən layihələr türk xalqlarının ortaq irsinin qorunmasına və təbliğinə xidmət edir. Mehriban xanımın rəhbərliyi ilə türk mədəni irsinin beynəlxalq səviyyədə tanıdılması, ortaq tariximizin öyrənilməsi və gələcək nəsillərə ötürülməsi istiqamətində mühüm addımlar atılır. Onun ISESCO-da xoşməramlı səfir statusu da Türk dünyasının zəngin mədəniyyətini dünyaya tanıtmaq baxımından əhəmiyyətlidir.
Türk dünyasında Mehriban Əliyevanın rolu: qardaşlıq və ortaq kimlik
Türk dünyası geniş coğrafiyanı əhatə edən və milyonlarla insanı ortaq dil, din və mədəniyyət ətrafında birləşdirən möhtəşəm bir birlikdir. Bu birliyin inkişafı üçün isə güclü mədəni inteqrasiya, qarşılıqlı hörmət və əməkdaşlıq vacibdir. Mehriban Əliyeva bu prosesdə xüsusi rol oynayır. O, Azərbaycan ilə Türkiyə, Qazaxıstan, Özbəkistan, Qırğızıstan və digər türkdilli ölkələr arasında mədəni münasibətlərin güclənməsi istiqamətində çoxsaylı layihələrə imza atmışdır.
Heydər Əliyev Fondu tərəfindən həyata keçirilən ortaq layihələr – mədəniyyət günləri, sərgilər, konfranslar, türk xalqlarının tarixinə və ədəbiyyatına həsr olunmuş nəşrlər – türk kimliyinin təbliğinə və gənc nəslə aşılanmasına xidmət edir. Mehriban xanımın rəhbərliyi ilə Türk dünyasının ortaq mədəni irsinin qorunması, qədim abidələrin bərpası və dünya ictimaiyyətinə tanıdılması istiqamətində geniş fəaliyyət göstərilir.
Türk dünyası – tarixi, dili, mədəniyyəti və mənəvi dəyərləri bir olan bir çox müstəqil dövlət və millətlərin ortaq coğrafi-mədəni məkanıdır. Bu böyük ailənin birliyini qorumaq və inkişaf etdirmək üçün yalnız dövlətlərarası münasibətlər deyil, həm də mədəni və humanitar təşəbbüslər, fərdi liderlik nümunələri də mühüm rol oynayır. Bu mənada Azərbaycan Respublikasının Birinci vitse-prezidenti, Heydər Əliyev Fondunun prezidenti Mehriban Əliyevanın Türk dünyasında həyata keçirdiyi fəaliyyətlər xüsusi önəm daşıyır. Xatırladaq ki, 2005-ci ildə Heydər Əliyev Fondunun prezidenti Mehriban Əliyevanın Türkiyənin nüfuzlu “Kanal-7” telekanalı və beynəlxalq “Forst-Bisnes” jurnalının “Zirvədəkilər-2005” mükafatına layiq görülüb. Bu da bir daha təsdiqləyir ki, Mehriban Əliyevanın fəaliyyəti ölkə xaricində də diqqətlə izlənilir. Qeyd edək ki, mükafat millət vəkili Mehriban Əliyevaya “Türk dünyasının ilkin sevgi və dostluq elçisi” nominasiyası üzrə verilib.
2011-ci ildə isə Azərbaycanın birinci xanımı Mehriban Əliyeva “Türk dünyasına xidmət” mükafatına layiq görülüb. Mehriban xanım Əliyeva Türk Yazarlar və Sənətçilər Vəqfinin (TüRKSAV) İdarə Heyətinin qərarı ilə bu mükafata Ermənistanın işğal etdiyi ərazilərdən qaçqın və köçkün düşmüş insanlar üçün Heydər Əliyev Fondunun həyata keçirdiyi humanitar proqramlar, habelə türk dünyası mədəni irsinin zəngin parçası olan Azərbaycan türklərinin maddi və qeyri-maddi mədəniyyət abidələrinin qorunması və təbliği sahəsində böyük xidmətlərinə görə layiq görülüb. Bu da onun türk birliyinə verdiyi töhfələrin rəsmi və beynəlxalq səviyyədə yüksək qiymətləndirildiyinin bariz sübutudur.
Mehriban Əliyeva uzun illərdir ki, türk dövlətləri ilə Azərbaycanın əlaqələrinin güclənməsində aparıcı rol oynayır. Onun rəhbərlik etdiyi Heydər Əliyev Fondu vasitəsilə mədəniyyət, təhsil, elm və sosial sahələrdə müxtəlif layihələr reallaşdırılıb. Türk xalqlarının ortaq irsinin qorunması, klassik ədəbiyyat və folklorun araşdırılması, eləcə də mədəniyyətlərin tanıdılması istiqamətindəki təşəbbüsləri bu fəaliyyətin əsas sütunlarını təşkil edir.
Mehriban xanımın təşəbbüsü ilə türkdilli xalqların tarixini, incəsənətini və ortaq dəyərlərini əks etdirən çoxsaylı tədbirlər, sərgilər və konfranslar təşkil olunmuş, ortaq irsin təbliği istiqamətində mühüm addımlar atılmışdır. Bütün bu fəaliyyətlər onu yalnız Azərbaycan üçün deyil, bütövlükdə Türk dünyası üçün bir mədəniyyət elçisinə çevirmişdir.
Mehriban Əliyevanın fəaliyyəti yalnız rəsmi platformalarla məhdudlaşmır – onun səmimi, humanist yanaşması, xalqlara və mədəniyyətlərə olan hörməti onu həm də Türk dünyasının dostluq elçisi statusuna yüksəldir. O, həm Azərbaycanın milli maraqlarını, həm də bütövlükdə Türk dünyasının birliyini müdafiə edən, gücləndirən nadir şəxsiyyətlərdən biridir.
Mehriban Əliyeva və Əminə Ərdoğanın türk dünyasına xidmətləri
Azərbaycan Respublikasının Birinci vitse-prezidenti Mehriban Əliyeva ilə Türkiyə Respublikasının Birinci xanımı Əminə Ərdoğan arasında əməkdaşlıq və dostluq münasibətləri uzun illərə dayanır və müxtəlif sahələrdə, xüsusilə ətraf mühitin qorunması, humanitar yardım və Türk dünyası ilə əlaqələrin inkişafı sahələrində mühüm addımlar atılmışdır. 2024-cü ilin fevralında, Mehriban Əliyeva və Əminə Ərdoğan Ankarada görüşərək, sıfır tullantı təşəbbüsü və Heydər Əliyev Fondu ilə əməkdaşlıq imkanlarını müzakirə etdilər. Əminə Ərdoğan, Mehriban Əliyevanı İlham Əliyevin yenidən seçilməsi münasibətilə təbrik edərək, Azərbaycan xalqına ən yaxşı arzularını bildirib.
Eyni ilin noyabr ayında, Bakı şəhərində keçirilən iqlim tədbirində, hər iki Birinci xanım gənc liderlərin iqlim dəyişikliyi ilə mübarizə sahəsindəki təşəbbüslərini dəstəklədilər. Əminə Ərdoğan, gənclərin bu sahədəki fəallığını yüksək qiymətləndirərək, onları "daha yaşanabilir bir dünya üçün ən böyük ümidimiz" adlandırdı.
2023-cü ilin fevralında Türkiyədə baş verən zəlzələdən sonra, Azərbaycan dərhal humanitar yardım göndərdi və axtarış-xilasetmə qrupları göndərdi. Əminə Ərdoğan, Mehriban Əliyevaya təşəkkür edərək, "Can Azərbaycan çətin günümüzdə yardımımıza ilk gələnlərdən oldu" dedi.
Mehriban Əliyeva, Heydər Əliyev Fondunun prezidenti olaraq, Türk dünyası ilə əlaqələrin inkişafına böyük töhfələr vermişdir. Fond, Türk mədəniyyətinin tanıdılması, təhsil və humanitar sahələrdə bir çox layihələr həyata keçirmişdir. Emine Ərdoğan da Türk dünyası ilə əlaqələrin gücləndirilməsinə önəm verərək, müxtəlif tədbirlərdə iştirak etmiş və bu istiqamətdə fəaliyyətlərə dəstək olmuşdur.
Mehriban Əliyeva və Əminə Ərdoğan arasındakı əməkdaşlıq, yalnız iki ölkə arasında deyil, həm də Türk dünyası və beynəlxalq miqyasda əhəmiyyətli təsirə malikdir. Onların birgə fəaliyyəti, ətraf mühitin qorunması, humanitar yardım və mədəniyyətlərarası əlaqələrin inkişafı sahələrində müsbət nəticələr doğurmuşdur.
Türk dünyasının mənəvi körpüsü
Mehriban Əliyevanın timsalında Türk dünyası yalnız siyasi və iqtisadi əməkdaşlığa yox, həm də mədəni və mənəvi birliyə söykənən gələcəyə inamını təsdiqləyir. Nəticə etibarilə, Mehriban Əliyevanın fəaliyyəti təkcə bir ictimai-siyasi liderin işi deyil – bu, bir missiyadır: Türk xalqlarını bir araya gətirən, dostluğu və qardaşlığı yaşadan bir körpü olmaq missiyası. Onun bu istiqamətdə göstərdiyi xidmətlər gələcək nəsillər üçün dəyərli bir nümunədir. Mehriban Əliyeva öz fəaliyyəti ilə sübut edir ki, mədəniyyət və humanitar dəyərlər xalqları birləşdirən, keçmişi gələcəyə bağlayan güclü vasitədir. O, Türk dünyasının həm humanitar, həm də mənəvi inteqrasiyasına böyük töhfələr verərək, bu geniş coğrafiyada barış, əməkdaşlıq və qarşılıqlı hörmətin simvoluna çevrilmişdir. Onun fəaliyyəti yalnız bu gün üçün deyil, gələcək nəsillər üçün də nümunədir. Mehriban Əliyeva Türk dünyasının dostluq elçisi olaraq bir missiyanı daşıyır – xalqlar arasında mədəni və mənəvi birliyi qorumaq, ortaq gələcək üçün güclü təməl yaratmaq.
Mətanət Səfərli,
YAP Nəsimi rayon təşkilatının əməkdaşı
